Bu çalışmada, çiğ olarak tüketilen sebzelerde helmint yumurtalarının yaygınlığı tespit edilerek; çiğ sebzelerden kaynaklı, önemli zoonoz helmint enfeksiyonlarının Aydın yöresindeki durumunun görülmesi amaçlanmıştır. Çalışma Kasım 2015-Haziran 2016 tarihleri arasında yürütülmüş ve mevsimlere uygun olarak Aydın Merkez Bölgesi halk pazarlarındaki pazarcılardan satın alınan, tarlada yetişmiş (serada yetiştirilmiş ürünler tercih edilmemiştir) çiğ tüketilen sebzeler; marul (n=18), maydanoz (n=10), yeşil soğan (n=10), salatalık (n=10), havuç (n=10), tere (n=3), nane (n=10), roka (n=10), dereotu (n=10), kırmızı lahana (n=10), domates (n=10) ve yeşil biberlerden (n=10) toplam 121 örnek araştırmanın materyalini oluşturmuştur. Haftada bir laboratuvara getirilen örnekler 200’er gramlık porsiyonlar halinde hassas terazide tartılmış ve deterjan solüsyonunda yıkanmak üzere hazırlanmışlardır. Çalışmada sebzeleri yıkamak amacıyla kullanılan deterjan, SDS (%1) ve Tween 80 (% 0.1) solüsyonlarının 1,5-1 oranında karıştırılmasıyla elde edilmiştir. 200’er gramlık porsiyonlar halinde tartılmış örnekler, 2 litrelik ölçülü kaplarda bulunan deterjan solüsyonu içerisine konulmuş ve sonikatörde (Elmasonic S Ultrasonic Cleaning Units) yıkanmıştır. 24 saatlik sedimentasyondan sonra 50 ml’ lik kısım 2 kez 10 dak. 1500 g hızında çeşme suyu ile santrifüj yapılmıştır. Tortu üzerindeki çeşme suyu uzaklaştırıldıktan sonra bu defa tüplere flotasyon tekniğinin kullanılması için doymuş tuzlu su çözeltisi eklenmiştir. 20 dakika sonunda, hazırlanan preparatlar ışık mikroskobu altında (Olympus BX51-Olympus DP70) 10x’ luk ve 40x’ lık büyütmelerde izlemeye alınmıştır. Toplam 121 örneğin 22’sinde (% 18,18) helmint yumurtaları tespit edilmiştir. Teşhis sonuçlarına göre 17 (% 14,04) örnekte Strongylid tip yumurta, 3 (% 2,47) örnekte Askaridoid tip yumurta, 1 (% 0,82) örnekte Strongyloides spp.yumurtası ve 1 (% 0,82) örnekte de Toxocara spp. yumurtalarına rastlanmıştır. Bu çalışma ile çiğ tükettiğimiz salata malzemelerinin hastalık taşıma potansiyeline dikkat çekilmiştir. Bu ürünlerin tarladan sofraya kadar her aşamasında kontaminasyona açık ve ısı işlemi görmeden tüketiliyor olması tehlikenin büyüklüğünü göstermektedir. Bu tehlikenin en aza indirilmesi şüphesiz kurumsal ve bireysel anlamda farkındalığın artması ile sağlanacaktır.
In this study, the prevalence of helminth eggs on raw consumed vegetables was determined; It is aimed to see the status of important zoonotic helminth infections caused from raw vegetables in Aydın province. The study was conducted between November 2015 and June 2016, and according to the seasons Total 121 samples from the raw consumed vegetables were collected from sellers in public bazaar of Aydın Center region which grow on the field (not preferred from greenhouse) lettuce(n=18), parsley(n=10), green onion(n=10), cucumber(n=10), carrot(n=10), cress(n=3), mint(n=10), rocket(n=10), dill(n=10), Red cabbage(n=10), tomato(n=10) and green pepper (n=10) have created materials of research. Samples which brought to the labrotory once a week are weighed on a precision scale being 200 grams portions and prepared for washing in detergent solution. The detergent which used for washing vegetables in the study was obtained from mixing 1,5-1 ratio of SDS (1 %) and Tween 80 (0,1 %) solutions. Samples which weighed that 200 grams per portions were placed in detergent solution in 2 liter measuring cups and washed in sonicator (Elmasonic S Ultrasonic CleaningUnits). After 24 hours sedimentation 50 ml portions were centrifuged 2 times with tap water at 1500 g for 10 minutes. After removed the tap water on the sediment, this time the saturated saline solution is added to tubes to use flotation technique. At the end of 20 minutes, the preparations were observated with light microscope (Olympus BX51Olympus DP70) at 10x and 40x magnification. 22 (18,18 %) of total 121 samples was detected helminth eggs. According to the diagnostic results Strongylid type eggs in 17 (14,04 %) samples, Ascaridoid type eggs in 3 (2,47 %) samples, Strongyloides spp. eggs in 1 (0,82 %) sample and Toxocara spp. eggs in 1 (0,82 %) sample was detected. With this study, it was pointed out that the potential of carrying diseases from salads which are consumed raw. These products show the magnitude of the danger that the contamination is consumed at all stages from the field to the table without being exposed to heat. Undoubtedly, the reduction of this danger will be ensured by the increase of awareness in institutional and individual terms.
