Bu çalışma, Aydın ili çilek üretim alanlarından alınan toprak örneklerinden edilen Trichoderma spp.'nin çilekte sorun olan Macrophomina phaseolina'ya karşı etkililiğinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Antagonistik etkinin değerlendirilmesi için in-vitro'da ikili kültür testi (engelleme ve mikrosklerot sayısına etkileri) ve hiperparazitlik değerlendirilmiştir. In-vivo çalışmasında ise Trichoderma spp.'nin M. phaseolina'ya etkisini ortaya koymak amacıyla aynı anda uygulanması (Tr+Mp), Tr uygulamasından 15 gün sonra Mp uygulanması [Tr+Mp(15)] (uygulamaları yapılmıştır. Rubygem ve Festival çeşidinde Mp inokulasyonu (1,6x103 sklerot/g) dikimden sonra 2. ve 4. ayda olmak üzere 2 kez yapılmıştır. Trichoderma spp.'nin bitki gelişimine etkisini belirlemek amacıyla Tr inokulumu saksı toprağının %2'si (14g) olacak şekilde homojen bir şekilde karıştırılmış ardından fide dikilmiştir. Her fidenin dikim öncesi ve deneme sonlandığında fide ağırlıkları ayrı ayrı kaydedilerek % ağırlık artışı karşılaştırılmıştır. İkili kültür testi sonucunda Trichoderma spp.'nin M. phaseolina'nın koloni gelişimini %4,61-66,40 engellediği belirlenmiştir. Tüm izolatlarda hiperparazitizm görülmüştür. Mikrosklerot sayısı ise en az Tr15 izolatında (44,67ms/4mm disk) sayılmıştır. Saksı çalışmalarında Tr uygulamasında Rubygem çeşidinde en fazla bitki ağırlık artışı Tr29(Thz) (%54,36) ve Tr10(Thz) (%53,62), Festival çeşidinde en fazla bitki ağırlık artışı Tr22 (Thz) (%369,50) izolatında olmuştur. Tr+Mp uygulamasında ise Rubygem çeşidinde en fazla yaş ağırlık artışı Tr15(Thz) (%49,58), Festival çeşidinde Tr24 (%324,65) izolatında olmuştur. Tr+Mp (15) uygulamasında Rubygem çeşidinde Tr23(Thz) (%48,80), Festival çeşidinde Tr20(Thz) (%411,47) izolatlarında olmuştur. Uygulamalardaki fide çökme oranları değerlendirildiğinde çökme oranı Tr+Mp(15) uygulamasında Rubygem çeşidinde %100 ile Tr20(Thz), Tr+Mp uygulamasında Festival çeşidinde %100 ile Tr20 izolatının olduğu belirlenmiştir.
This study was conducted to assess the effectiveness of Trichoderma spp.(Tr) isolated from strawberry fields in Aydın, on Macrophomina phaseolina (Tassi) Goid(Mp) that causes of collapsed and dying strawberry plants. Screening for antagonistic effect in vitro was accomplished by carrying out dual culture plate (ability to overgrow and inhibit the growth of the pathogens and effect on viability of microsclerotia) and hyperparasitic features. The effects of Trichoderma spp. on on plant growth and disease severity of strawberry plant that caused by M. phaseolina were validated by inoculating with Tr and Mp inoculated at the same time and by drenching (1,6x103 microsclerotia/ml) Mp inoculation 15 day after Tr inoculation and planted seedling in the pot. In the Same time applications: M.phaseolina was inoculated at 1,6x103 microsclerotia/ml and Trichoderma spp. 2% (14g) were incorporated in pot contain 700 g soil, (after then strawberry seedling were planted second inoculation were 4 month after). All seedling weight was recorded before planting and at the end of the experiment in order to determine the effects of treatments and rate of plant weights gain was recorded. Dual plate culture experiments demonstrated the antagonistic effects of Trichoderma spp. isolates inhibiting radial growth of M. phaseolina by 4,61-66,40%. All Trichoderma spp. has hyperparasitic features. Lowest microsclerotia in vitro dual culture were counted Tr15(Thz) isolate (44,6 ms per.). In pot trials, in Rubygem cultivar the Tr29(Thz) isolate (54,36%) and Tr10(Thz) (53,62%), in Festival cultivar Tr22 (Thz) (369,50%) gave the best results according the plant growth rate. In pot trials with Tr+Mp and Tr+Mp(15) average best fresh plant growth rate were obtained respectively, in Rubygem cultivar Tr15 (Thz) (49,58%) and in Festival cultivar Tr24 (324,65%) isolate being the highest Tr+Mp(15) in Rubygem Tr23(Thz) isolate (48,80%), in Festival Tr20 (Thz) isolate (411,47%). The maximum plant dying rate were in Rubygem cultivar 100% Tr20 (Thz)+Mp15 and in Festival cultivar 100% Tr20 (Thz)+Mp applied pots.
