Avrupa Birliği ile istikrar ve ortaklık sürecinde Batı Balkanların ekonomik dönüşümü

Abstract

Sovyetler Birliği'nin çöküşünden sonra Avrupa Birliği, Doğu Blok'unun eski ülkelerini bünyesine katma kararı almıştı. Ancak bu ülkeler siyasi ve ekonomik yönden tam üyeliğe hazır değildi. Bu bölgelerde yaşanan istikrarsızlıklar sadece bölgeyi değil, tüm Avrupa ülkelerini de doğrudan ilgilendirmekteydi. O yüzden bu bölgede yaşanan istikrarsızlıklara bir çözüm bulmak gerekiyordu. Avrupa Birliği bu bölgeyi istikrara kavuşturmak için bazı politikalar uygulamaya başladı. Bu politikalardan ilki olan Bölgesel Yaklaşım, mali yardımları, ticari-ekonomik işbirliği ve anlaşmalarını da kapsayacak biçimde ikili ilişkilerin geliştirilmesi için yerine getirilmesi gereken kriterleri ve şartları belirlemiştir. Belirlenen şartlar ilgili ülkeler tarafından başarılı bir şekilde yerine getirilememiştir. Bu nedenle, Avrupa Birliği 1999 tarihinde Batı Balkan ülkelerine yönelik reform sürecini hızlandırmak için "İstikrar ve Ortaklık Süreci"(SAP) adlı yeni politikayı kabul etmiştir. Bu politika çerçevesinde her ülkede, farklı zaman dilimlerinde İstikrar ve Ortaklık Anlaşması imzalanmıştır. Bu çalışmanın amacı, Batı Balkanlar'ın ekonomik dönüşüm süreçlerinin "İstikrar ve Ortaklık Süreci" politikalarından ne ölçüde etkilendiğini analiz etmektir. Ekonomik dönüşüm süreci öncesi ve sonrasında bu ülkelerin makroekonomik göstergelerinde ne gibi olumlu ya da olumsuz değişimler olduğu karşılaştırmalı analiz yöntemiyle incelenmiştir. Sonuç olarak, makroekonomik göstergeler ışığında incelenen altı devlette (Arnavutluk, Bosna Hersek, Karadağ, Kosova, Makedonya, Sırbistan) İstikrar ve Ortaklık Süreci sonrasında bir ekonomik dönüşümün gerçekleştiği söylenebilir.

After the collapse of the Soviet Union, the European Union had made the decision to add the old countries of Eastern Bloc in its structure. However, these countries were not ready for full membership in the political and economic aspects. The instability experienced in this region was also directly concerned all European countries not just this region,. So it was needed to find a solution to the instabilities in the region. The European Union began to implement some policies to stabilize the region. Regional Approach one of the first of these policies, identified criteria and conditions that must be fulfilled for the development of bilateral relations including the financial assistance, trade-economic cooperation and agreements. The specified conditions could not be fulfilled successfully in the concerned countries. Therefore, the European Union has adopted a new policy named "Stabilisation and Association Process" (SAP) to accelerate the reform process for the Western Balkans in 1999. Each country signed a Stabilisation and Association Agreement in different time frames. The purpose of this study is to analyze how was affected the economic transformation process of the Western Balkans from "Stabilisation and Association Process" policies. The changes in the macroeconomic indicators of these countries before and after the economic transformation process was investigated by comparative analysis. As a result, it could be said that after the Stabilisation and Association Process in the six states examined in the light of macroeconomic indicators (Albania, Bosnia and Herzegovina, Montenegro, Kosovo, Macedonia, Serbia) an economic transformation occured.