Broyler yetiştiriciliğinde yakalama alıştırmalarının ve çeşitli taşıma şekillerinin kesim öncesi stres oluşumu üzerine etkileri

Abstract

Bu çalışmanın amacı broylerlerde yetiştirme döneminde uygulanan yakalama alıştırmaları ve kesim öncesi dönemde uygulanan değişik taşıma şekillerinin stres üzerine etkilerinin incelenmesidir. Çalışma Adnan Menderes Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Kanatlı Araştırma ve Uygulama Ünitesi'nde gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla özel bir kuluçkahaneden sağlanan bir günlük yaştaki 160 adet Ross-308 broyler civcivi kullanılmıştır. Çalışma sonucunda, yakalama alıştırması yapılan broylerlerde kan kortikosteron düzeyi 2,74 ng/ml, yakalama alıştırması uygulanmayan grupta ise 2,96 ng/ml olarak bulunmuştur. Yetiştirme döneminde düzenli olarak uygulanan yakalama alıştırmalarının stres oluşumunu bir miktar düşürdüğü, ancak bunun istatistiksel olarak önemli olmadığı tespit edilmiştir. Yakalama alıştırması uygulanan grupta kan kortikosteron düzeyi bakımından cinsiyetler arası fark istatistiksel olarak önemsiz çıkmıştır. Kesim öncesi uygulanan taşıma şekilleri ile ilgili olarak, kontrol grubunda normal, tekli ve çoklu taşımanın yapıldığı gruplarda kortikosteron düzeyleri sırasıyla 2,17, 2,47 ve 3,13 ng/ml olarak bulunmuş ve taşıma grupları arası fark istatistiksel bakımdan önemli (P<0,05) çıkmıştır. Yakalama alıştırması uygulanmış olan deneme grubunda ise taşıma şeklinin kan kortikosteron düzeyine etkisi önemsiz çıkmıştır. Çoklu taşıma uygulanan broylerlerin normal ve tekli taşınanlara göre daha yüksek bir stres düzeyine maruz kaldığı belirlenmiştir. Diğer taraftan tüm taşıma şekillerinde gerek erkek gerekse dişi hayvanlarda yakalama alıştırması uygulanmasının kan kortikosteron düzeyine etkisi istatistiksel açıdan önemsiz olarak belirlenmiştir. Elde edilen bulgulara göre yakalama alıştırması uygulanan broylerlerde karkas randımanı %74,40, yakalama alıştırması uygulanmayanlarda ise %76,33 olarak bulunmuş ve yakalama alıştırması uygulanmasının karkas randımanı üzerine etkisi istatistiksel bakımdan önemli (P<0,001) olarak tespit edilmiştir The aim of this study was to investigate the effects of regular handling applications during rearing period and different handling types during transportation on stress in broiler production. This study was carried out in The Poultry Research Unit of Faculty of Veterinary Medicine, University of Adnan Menderes. For that purpose, 160 one day old broiler chicks (Ross-308) that provided from a private hatchery were used. The results of the study revealed that blood corticosterone concentrations in broilers in regular handling and nonhandling groups were found as 2,74 ng/ml and 2,96 ng/ml, respectively. It was determined that regular handling applications during rearing period had decreased the level of stress in broilers but this did not reach statistically significance. Additionally, there were any differences between male and female birds both in handling and transportation treatments in broilers. Dealing with the types of handling used in preslaughter period, blood corticosterone concentrations in upright, single inverted and multiple inverted groups were determined as 2,17 ng/ml, 2,47 ng/ml and 3,13 ng/ml, respectively that the difference between handling types was also found significant (P<0,05). It was determined that handling types used in transportation have no significant effects on blood corticosterone concentration in treatment group that had been exposed to handling application. It was found that broilers which had been transported with multiple inverted manners have high corticosterone levels than normal and single inverted ones. On the other hand, it was determined that handling applications in both male and female broilers in all handling types had no statistically significant effects on blood conticosterone concentrations. According to the results, the carcass yields calculated for handling and non-handling groups were 74,40 % and 76,33 %, respectively. In different words, it was understood that handling applications during rearing period in broilers have significant effects on carcass yield (P<0,001).