Çarşamba ovası koşullarında yem ve yeşil gübre amacıyla yetiştirilen yem baklası (Vicia faba L.)'nın toprağın bazı fiziksel ve kimyasal özelliklerine etkileri

Abstract

Araştırma 2000-2004 yılları arasında Çarşamba Ovası koşullarında yürütülmüştür. Tesadüf blokları deneme desenine göre 4 tekrarlamalı olarak kurulan araştırmada “yeşil gübreleme-mısır-buğday” münavebe sistemi uygulanmıştır. Yeşil gübre bitkisi olarak yem baklası kullanılmıştır. Araştırmada; yeşil gübre bitkisinin tüm aksamının gömülmesi ve yalnızca kök+anız aksamının gömülmesi suretiyle yapılan yeşil gübrelemenin iki farklı uygulama şekli; her iki uygulama şekillerinde, yeşil gübrelemeyi takiben yetiştirilen ana ürünlere farklı azot -1 -1 dozları (mısır için 0, 60, 120, 180 kg N ha , buğday için 0, 50, 100, 150 kg N ha ) uygulaması, geleneksel sistemde kimyasal gübre uygulaması ile yeşil gübre ve azotun yer almadığı kontrol konusu uygulamaları ele alınmıştır. Yeşil gübre uygulamalarının genelde toprağın strüktür stabilite indeksi, agregat stabilite indeksi, hacim ağırlığı, makro ve mikro gözenek hacimleri üzerinde önemli bir etkisi görülmemiştir. Buna karşın, münavebenin birinci yılında strüktür stabilite indeksi ve makro gözenek hacmi kontrol konusuna göre istatistiki açıdan önemli derecede farklılık göstermiştir. Genellikle yeşil gübrenin her iki uygulama şekli de, kontrol parseline göre toprağın organik madde ve toplam azot içeriğini artırmışlardır. Araştırma sonuçlarına göre, yapılan uygulama ve işlemlerin toprakların fiziksel ve kimyasal özelliklerini olumlu yönde etkilediği ancak bölge koşullarının organik materyallerin hızlı parçalanmasına neden olmasından dolayı etkinin geçici ve sınırlı kaldığı belirlenmiştir.

The research was carried out in Çarþamba Plain conditions between 2000-2004. “Green manure-maize-wheat” rotation system was applied in the research that was established as to randomised block design in with four replications. Faba bean was used as green manure plant. In the research, two different application methods of green manure that were done by means of having both all parts and only root+stubble part of the green manure plant buried, different nitrogen doses application to the main crops that were grown subsequent to green manure -1 -1 in each two applications (0, 60, 120, 180 kg N ha for maize, 0, 50, 100, 150 kg N ha for wheat), chemical fertilizer application in traditional system and control subject applications in which green manure and nitrogen didn't take place, were discussed. There were no significant effects of green manure applications on the structure stability index values, aggregate stability index values, volum weights and the macro, micro pore volumes of soils. However, in the first year of rotation, structure stability index values and macro pore volumes showed based on the control as statistically significant difference. In general, both types of applications of green manure provided an increase in organic matter and total nitrogen contents of soils with respect of the control. According to research, practice and procedures in a positive effect on physical and chemical properties of soils, but the conditions of the region due to the effect of organic material that degradation quickly determined that a temporary and limited.