Bazı ekmeklik buğdaylarda (triticum aestivum l.) ekim sıklığının verim ve verim öğelerine etkisi

Abstract

Bu çalışma 2008–2009 yıllarında Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Araştırma ve Uygulama Çiftliği deneme tarlalarında, basit faktöriyel tesadüf blokları deneme desenine göre dört tekerrürlü olarak yapılmıştır. Bazı ekmeklik buğday çeşitlerinin (Cumhuriyet–75, Kaşifbey–95, Meta2002, Sagittario) farklı bitki sıklıklarının (200–300–400–500–600 bitki/m2) verim ve verim öğeleri üzerine etkisinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Çalışmada; bitki boyu, metrekarede başak sayısı, başakta tane sayısı, başakta başakçık sayısı, bin tane ağırlığı ve tane verimi gibi agronomik ve verim özellikleri incelenmiştir. Çeşitler ve farklı bitki sıklığı uygulamalarının denemede incelenen agronomik ve verim öğelerinin birçoğu üzerinde etkisinin önemli olduğu saptanmıştır. Metrekarede başak sayısında çeşit*sıklık interaksiyonu önemli bulunmuş, çeşit*sıklık interaksiyon ortalaması 414.3 (başak/m2) olarak belirlenmiştir. Başakta tane sayısı ve başakta başakçık sayısında çeşitlerin etkisi önemli bulunurken, başakta tane sayısı ve başakta başakçık sayısı 200 tohum/m2 ekim sıklığında en yüksek değere ulaştığı saptanmıştır. Çeşitler arasında en yüksek tane verimi Kaşifbey–95 (360.6 kg/da) çeşidinden elde edilirken, farklı bitki sıklıklarının tane verimi üzerine etkisinin önemli olmadığı ve çalışmada en uygun ekim sıklığının 200 tohum/m2 olduğu sonucuna varılmıştır.

This study was conducted at the experimental field of Adnan Menderes University Agricultural Faculty Research and Practice Farm as a simple factorial randomized block design in 2008-2009 wheat growing season. The objective of this study was to determine the effects of different seeding rates (200–300–400–500–600 seed/m2) on some bread wheat cultivars (Cumhuriyet-75, Kaþifbey-95, Meta2002 and Sagittario) agronomic, yield and yield components. Agronomic and yield characteristics such as plant height, number of ear per square meter, kernel number per ear, spikelet number per ear, thousand kernel weight and grain yield were investigated. The practice of different cultivars and seeding rates showed a significant effect on many of the agronomic and yield characteristics. Cultivar x seeding rate interaction for the number of ear per square meter was significant and the cultivar x seeding rate interaction mean was 414.3 ear/m2. Number of kernel per ear and spikelet number per ear shows significant impact on the varieties, while the number of kernel per ear and spikelet number per ear reached its highest value at 200 seeds/m2. Among varieties the highest grain yield was obtained by the cultivar Kaþifbey–95 (3606 kg/ha). Different seeding rates indicate no significant effects on the grain yield of wheat. As a result of this study the most suitable sowing rate from 200 seeds/m2 are applicable for the study area.