Aydın ilindeki sulama birliklerinin faaliyetlerinin değerlendirilmesi ve etkinliklerinin belirlenmesi

Abstract

Günümüzde mevcut tatlı su kaynakları için sektörler arasında giderek artan bir rekabet söz konusudur. Bu araştırmada Büyük Menderes havzasında sulama işletme-bakım ve yönetim hizmetlerini yürüten sulama birliklerinin faaliyetleri ile etkinliklerinin karşılaştırmalı olarak ortaya konması amaçlanmıştır. Bu amaçla Aydın ilinde DSı tarafından inşa edilerek işletmeye açılan sulama tesislerini devralan ve faaliyet gösteren 16 adet sulama birliğinden, bin hektarın üzerinde sulama alanına sahip ve şebeke inşa edilmiş sekiz adet sulama birliğinin performansları ve etkinlikleri değerlendirilmiştir. Sulama Birliklerinin 2000-2007 yılları arasındaki işletme, bakım ve yönetim faaliyetlerine ilişkin performansları Farklılık Faktör Değerlendirmesi Yöntemiyle; etkinlikleri ise Veri Zarflama Analizi yöntemi ile hesaplanarak karşılaştırılmıştır. Havzada sulama birlikleri için ortalama finansal kendine yeterlilik değerleri 0.79 ile 1.64 arasında bulunmuştur. Yıllık Ortalama Sulama Ücreti Toplama Performansı Söke Ovası, Karpuzlu Yaylakavak, Aydın Ovası, Çine Topçam ve Nazilli Sağ Sahil Sulama Birliklerinde yeterli düzeyde iken, Akçay Sağ Sahil, Akçay Sol Sahil ve Nazilli Sol Sahil Sulama Birliklerinde düşük düzeydedir. Teknik etkinlik skorları karşılaştırıldığında Karpuzlu Yaylakavak ve Söke Ovası Sulama Birliğinin daha etkin çalıştığı görülmektedir. Havzada sulama birlikleri, gereken ve hedeflenen bakımı yaparak sulama sistemlerinin sürdürülebilirliğini yerine getirmek ve iş gücü verimliliğini arttırmak için daha çok gayret göstermelidir.

At the present time, there is an increasing competition among sectors for fresh water resources existing. In this study, it was aimed to present relatively activities and efficiencies of Irrigation Associations achieved Management-Operation and Maintenance (MOM) services in Büyük Menderes basin. From the 16 Irrigation Associations operating and taking over the irrigation schemes operated and constructed by State Hydraulic Works (DSI) in Province Aydýn, Performances and Efficiencies of 8 Irrigation Associations having bigger area than 1 000 hectare were evaluated. Efficiencies and performances related to MOM activities of Irrigation Associations were calculated and compared with methods of Difference Factor Value and Data Envelop Analyst, respectively. Financial self sufficiency of Irrigation Associations in basin was found ranging from 1.64 to 0.79. Fee collection performance for Akçay Right Bank, Akçay Left Bank, and Nazýllý Left Bank Irrigation Associations was low, while it was enough for Soke, Karpuzlu Yaylakavak, Aydýn, Çýne Topçam, and Nazýllý Right Bank Irrigation Associations. Karpuzlu Yaylakavak and Soke Irrigation Associations were to work more efficiency once technique efficiency scores were compared. Irrigation Associations in basin should make an effort more in order to increase in work force efficiency and to achieve irrigation system sustainability with making required and objective maintenance works.