Özet:
Bu araştırma, mineral P kaynağı içermeyen etlik civciv rasyonuna fitaz enzimi katılmasının etlik civcivlerde performans (canlı ağırlık, yem tüketimi ve yemden yararlanma), karkas randımanı, bazı iç organ ağırlıkları, tibia ağırlığı ve ham kül düzeyi ile serumda ve tibiada P, Ca, Mg ve Zn yoğunlukları üzerine olan etkilerinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmada toplam 375 adet Ross 308 erkek civciv kullanılmıştır. Civcivler (+) kontrol, (?) kontrol ve deneme gruplarına her birinde 125 adet civciv olacak şekilde rasgele dağıtılmıştır. (+) Kontrol, (?) kontrol ve deneme grupları için 25 adet civciv bulunan beşer alt grup düzenlenmiştir. Araştırmada %22,78 ham protein ve 3050 kcal/kg metabolizlenebilir enerji içeren etlik civciv yemi kullanılmıştır. Yararlanılabilir fosfor gereksinimini (%0,45) sağlayabilmek için dikalsiyum fosfat katılan rasyon (+) kontrol grubunu, dikalsiyum fosfat katılmayan rasyon (?) kontrol grubunu ve dikalsiyum fosfat katılmayıp fitaz enzimi katkısı yapılan rasyon deneme grubunu oluşturmuştur. Deneme grubu rasyonunda 500 FTU/kg olacak şekilde ticari fitaz enzimi katkısı kullanılmıştır. Mineral P kaynağı içermeyen etlik civciv rasyonuna fitaz enzimi katkısı canlı ağırlık ve yem tüketimini (?) kontrol grubuna göre artırmış (P<0,001), (+) kontrol grubuna göre ise bu değerler daha düşük (P<0,001) bulunmuştur. Yemden yararlanma oranları bakımından fitaz katkısının önemli düzeyde etki oluşturmadığı, (+) kontrol grubuna göre bu değerlerin daha düşük olduğu (P<0,01) belirlenmiştir. Karkas randımanı fitaz enzimi katkısından etkilenmemiştir. Karaciğer ve kalp ağırlıkları bakımından gruplar arasında önemli (P<0,001) düzeyde farklılık belirlenmiş, dalak ağırlığı bakımından gruplar arasında farklılık gözlenmemiştir. Serum iP, Ca ve Mg düzeyleri fitaz enzimi katkısından etkilenmemiş, iP düzeyi bakımından (+) kontrol grubunda bulunan değerin diğer gruplardan daha yüksek (P<0,001), Ca ve Mg düzeyi bakımından ise daha düşük (P<0,001 ve P<0,01) olduğu belirlenmiştir. Serum Zn düzeyi bakımından (+) kontrol ve (?) kontrol grupları arasında farklılık (P<0,05) gözlenmiştir. Tibia ağırlığı ve ham kül düzeyleri üzerine fitaz enzimi katkısı önemli düzeyde (P<0,001) etki göstermiştir. Tibia ham külünde bulunan P, Ca ve Mg düzeyleri fitaz enzimi katkısından etkilenmemiştir. Zn düzeyi bakımından ise gruplar arasında önemli (P<0,001) düzeyde farklılık olduğu ortaya konmuştur.
This study was carried out to evaluate performance (body weight, feed intake and feed conversion ratio), carcass yield, some organ weights (liver, heart and spleen), tibia weight, tibia ash level, serum and tibia P, Ca, Mg and Zn concentrations of broilers fed with phytase supplemented mineral P free diets. A total of 375 Ross 308 male broilers were used in study. One-day-old chicks were randomly assigned into (+) control, (?) control and treatment groups consisted of five replications each containing 25 chicks. A starter diet with 22,78% crude protein and 3050 kcal/kg metabolisable energy was used. Three dietary treatments were formed as followed: (1) (+) control group diet had 0,45% aP with dicalcium phosphate, (2) (?) control group diet had 0,13% aP without dicalcium phosphate, (3) (?) control diet + 500 FTU/kg phytase. The results were indicated that average body weight and feed intake were significantly (P<0,001) influenced by phytase addition and dietary aP level. Feed conversion ratios were not influenced by phytase addition, (+) control group was higher than other treatment groups (P<0,01). Carcass yield was not affected by dietary treatment. Liver and heart weights were affected (P<0,001) by phytase supplementation and dietary aP level. Spleen weight did not affected among treatment groups significantly. Serum iP, Ca and Mg concentrations were not influenced by phytase addition, iP concentration in (+) control group was higher than other treatment groups (P<0,001). Ca and Mg concentration in (+) control group was lower than (?) control and treatment groups (P<0,001 and P<0,01). Serum Zn concentration in (+) control group was lower than (?) control group significantly (P<0,05). Tibia weight and ash level were affected by dietary treatment significantly (P<0,001). P, Ca and Mg concentrations in tibia ash were not influenced. Zn concentration determined in ash was affected by dietary treatment significantly (P<0,001).