Nazilli Pamuk Arastırma Enstitüsünde yürütülen bu çalısmanın materyalini Gossypium hirsutum L. türünden
Carmen, Nazilli 84 S, Gürelbey ve farklı türlerin [(G. hirsutum x G. barbadense F1) x (G. arboreum x G.thurberi
x G. hirsutum)] melezlenmesinden elde edilmis olan Delcerro çesitleri ile bunların yarım diallel melezleri
olusturmaktadır. Bu çalısmada, olusturulan populasyonda uygun anaç ve melezlerin belirlenmesi ve üzerinde
durulan dokuz özellik bakımından genel ve özel uyusma yetenekleri, heterosis ve heterobeltiosis degerleri,
kalıtım dereceleri ve diger genetik parametrelerin belirlenmesi hedeflenmistir. Genel uyusma yetenegi tüm
özelliklerde, özel uyusma yetenegi ise bitki kütlü pamuk verimi, koza kütlü pamuk agırlıgı ve çırçır
randımanında önemli bulunmustur. Bitki kütlü pamuk verimi ve koza kütlü pamuk agırlıgında olumlu, koza
sayısında olumsuz heterosis ve heterobeltiosis, diger özelliklerde ise olumlu heterosis fakat olumsuz
heterobeltiosis degerleri hesaplanmıstır. Elde edilen genetik parametrelere göre bitki kütlü pamuk verimi ve koza
kütlü pamuk agırlıgı özelliklerinin en az bir gen çifti tarafından idare edildigi tahminlenmistir. Çırçır randımanı
ve 100 tohum agırlıgında yüksek, diger özelliklerde düsük kalıtım derecesi elde edilmistir. Bitki kütlü pamuk
verimi ve koza kütlü pamuk agırlıgı için dominant, çırçır randımanı, erkencilik oranı, 100 tohum agırlıgı, lif
uzunlugu ve lif kopma dayanıklılıgı için eklemeli, bitkide koza sayısı ve lif inceligi için ise hem dominant hem
de eklemeli gen etkilerinin önemli oldugu saptanmıstır.
Materials of this study, which was carried on in Nazilli Cotton Research Institute, were Carmen, Nazilli 84 S,
Gürelbey (Gossypium hirsutum L.) and Delcerro obtained from different species crosses [(G. hirsutum x G.
barbadense F1) x (G. arboreum x G.thurberi x G. hirsutum)] and their half diallel crosses. In this study, it is
aimed to determine suitable parent and crosses in getting population and to estimate general and specific
combining ability values, heritability values and other genetic parameters in examined nine characters. General
combining ability was found significant in all characters but specific combining ability was found significant for
seed cotton yield per plant, boll seed cotton yield and gin turnout. Heterosis and heterobeltiosis values were
determined to be positive for seed cotton yield per plant and boll seed cotton yield but negative for boll number.
In other properties positive heterosis but negative heterobeltiosis have been determined. According to obtained
genetic parameters, it is estimated that seed cotton yield per plant and boll seed cotton yield were controlled by
at least one pair of gene. It was obtained high heritability value in ginning turnout and 100 seed weight but that
was obtained low heritability in the other characters. For seed cotton yield per plant and boll seed cotton yield
dominance gene effects, for ginning turnout earliness, 100 seed weight, fiber length and fiber strongth additive
gene effects and for boll number and fiber fineness both dominance and additive gene were detected as
significant.
