Akdeniz kuşağında yetiştirilen arpa (Hordeum Vulgare L.) çeşitlerinde verim unsurları ve tane kalite özelliklerinin belirlenmesi

Abstract

Akdeniz iklim kuşağında üretilen arpanın büyük bir bölümü hayvan yemi olarak değerlendirilmektedir. Buna karşın arpa çeşitlerinde tanenin kapsamlı besin değerlerinin belirlendiği fazlaca çalışma bulunmamaktadır. Bu çalışma arpa tanesinin besin değerlerinin belirlenmesi amacıyla Aydın koşullarında 2013 ve 2014 yıllarında yürütülmüştür. Araştırmada materyal olarak Akhisar98, Vamıkhoca98, Hilal ve Sancak arpa çeşitleri kullanılmıştır. Tek başakta tane verimi (TBV), başakta tane sayısı (BTS), bin tane ağırlığı (BTA), tanede protein oranı, tanede nişasta oranı, tanede yağ oranı, tanede kül oranı ve tanede selüloz oranı değerleri ölçülmüştür. Tek başakta tane verimi 1.10 g – 3.68 g aralığında ve başakta tane sayısı değeri ise 20.17 – 71.60 aralığında ölçülmüştür. Bin tane ağırlığı değeri 39.12 g – 70.36 g aralığında hesaplanmıştır. Tanede protein oranı %10.31 – %12.05 aralığında, tanede nişasta oranı %42.00 – %53.38, tanede yağ oranı %1.58 - %1.85, tanede kül oranı %2.54 - %2.72 ve tanede selüloz oranı %6.68 – %9.06 aralığında olduğu ölçülmüştür. Çalışmanın ilk yılında tek başakta tane verimi, başakta tane sayısı ve bazı tane kalite parametreleri (Tanede protein oranı, tanede kül ve yağ oranı) ikinci yıldan düşük bulunmuştur. Hilal çeşidi en yüksek tek başakta tane verimi, bin tane ağırlığı ve tanede nişasta oranı değerleri ile öne çıkmıştır. Buna ek olarak çeşit düşük selüloz oranı ile yem kalitesini artırabileceğini göstermiştir.

Although the large part of barley produced in Mediterranean conditions is considered as animal feed, a large number of studies about grain nutritional value haven't been done comprehensively so far. This study was carried out in Aydın location in Turkey in 2013 and 2014 in order to find out the nutritional values of the grain. In this research, Akhisar98, Vamıkhoca98, Hilal and Sancak barley cultivars were used as the material of this study. Grain yields per spike, numbers of grain per spike, 1000 grain weight, and protein rates of grain, starch rates of grain, oil rates of grain, ash rates of grain and cellulose rates of grain were measured. According to average result in two years' grain yield per spike and numbers of grain per spike were measured as the ranges between 1.10 g – 3.68 g and 20.17 – 71.60 respectively. 1000 grain weight between 39.12 g – 70.36 g. protein rates of grain, starch rates of grain, oil rates of grain, ash rates of grain and cellulose rates of grain were measured as the following ranges; %10.31 – %12.05, %42.00 – %53.38, %1.58 - %1.85, %2.54 - %2.72 and %6.68 – %9.06 respectively However, grain yield per spike, numbers of grain per spike and some quality parameters such as grain protein rates, grain ASH rates and grain oil rates were measured much lower in the first year than those measured in the second year in this study. Hilal barley cultivar came forward by giving the highest grain yield per spike, 1000 grain weight and starch rates of grain. In addition to, the cultivar gave the lowest cellulose rate of grain when measured in this experiment. As a result, it is suggested that the cultivar could be increased by feed quality.