Bu çalısma, 2004-2006 yılları arasında, dogal badem varlıgı bakımından oldukça zengin olan Isparta yöresinde,
geç çiçeklenen ve üstün nitelikli badem genotiplerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüstür. Bu amaçla, ilin
dogal badem populasyonu detaylı bir sekilde taranarak, 320 genotip isaretlenmis ve ıslah amaçları dogrultusunda
incelenmistir. Arastırma sonucunda, tartılı derecelendirme yöntemine göre 14 genotip ümitvar seçilmistir.
Ümitvar seçilen geotiplerde, tam çiçeklenme 2005 yılında Mart'ın IV. haftası ile Nisan'ın III. haftası; 2006 yılında
ise Mart'ın IV. haftası ile Nisan'ın II. haftası arasında gerçeklesmistir. 2005 ve 2006 yıllarında tam çiçeklenme
bakımından genotipler arasında sırasıyla, 22 ve 21 günlük fark saptanmıstır. Her iki yılda da en geç çiçeklenme
ISP 298 nolu genotipte kaydedilmistir. Ümitvar genotiplerin kabuklu meyve agırlıkları 3.51 (ISP 57) - 5.43 (ISP
127) g; iç badem agırlıkları 0.99 (ISP 68) - 1.27 (ISP 57) g; iç oranları % 22.15 (ISP 68) - 36.10 (ISP 57); kabuk
kalınlıkları 2.71 (ISP 57) - 3.93 (ISP 127) mm; çift iç oranı%0.00 - 19.33 ve ikiz iç oranı%0.00 - 2.67 arasında
belirlenmistir. Kabuk sertligi bakımından 13 adet genotip 'çok sert' ve 1 adet genotip sert sınıfında yer almıstır.
Genotiplerin 9'u 'iri', 3'ü 'orta iri' ve 2'si 'ufak' olarak degerlendirilmistir. Iç badem tadı bakımından 13 genotip
'tatlı' ve 1 genotip 'orta-acı', iç badem tüylülügü bakımından ise 10 genotip 'orta tüylü', 2 genotip 'az tüylü' ve 2
genotip 'tüylü' olarak saptanmıstır. Genotiplerin 10'u 'orta açık', 2'si 'açık' ve 2'si 'koyu' badem renginde
belirlenmistir. Agaç sekli 6 genotipte 'dik yayvan' ve 8 genotipte 'yayvan' olup, 9 adet genotipte çiçek rengi
'beyaz', 3 adet genotipte 'pembe' ve 2 adet genotipte ise 'açık pembe' olarak kaydedilmistir.
This study was carried out in the province of Isparta (Turkey), where there is a rich natural almond resource to
determine late flowering genotypes with high fruit quality between the year 2004 and 2006. For this purpose,
natural almond population of Isparta province was surveyed in detail and 320 genotypes were labeled and
evaluated for breeding objectives. 14 promising genotypes having superior characters were selected using
weighted ranked method at the end of the study. In this study, full flowering of promising genotypes was observed
between the fourth week of March and third week of April in 2005 and between fourth week of March and second
week of April in 2006.Among the genotypes, 22 and 21 day differences was found for full flowering in 2005 and
2006, respectively. The latest flowering was observed in genotype ISP298 for both years of the study. In the study,
fruit weight with shell, kernel weight, kernel ratio, shell thickness, double kernel ratio, twin kernel ratio of the
promising genotypes were ranged from 3.70 (ISP 57) to 5.66 (ISP 127) g, 0.99 (ISP 68) to 1.27 (ISP 57) g, 21.55
(ISP 228) to 34.32 (ISP 57) %, 2.71 (ISP 57) to 3.93 (ISP 127), 0.00 to19.33 %, 0.00 to 2.67 %, respectively. It was
found that 13 genotypes were very hard and one genotype was hard in respect to fruit shell hardness. Among
genotypes, it was shown that kernel sizes of nine genotypes were big, three genotypes were medium, and two
genotypes were small. It was demonstrated that kernel taste of thirteen genotypes were sweet and one genotype
was bitter and kernel hairiness of ten genotypes were medium hairy, two genotypes were less hairy, and two
genotypes were hairy. Among genotypes, ten genotypes were medium light, two genotypes were light, and two
genotypes were dark. It was found that tree shape was upright-spread in six genotypes and spread in eight
genotypes. The colour of flower was white in nine genotypes and pink in three genotypes and light pink in two
genotypes.
