Bu çalışmada zeytin ( çeşitlerinin Na ve Cl 'ün alınması ve taşınması üzerine olan etkileri
araştırılmıştır. Bu amaçla, kontrol ve 3 farklı NaCl dozu (2560, 5120 ve 7680 mg L ) kum kültüründe yarı yarıya
seyreltilmiş Hoagland çözeltisi verilerek yetiştirilen 8 farklı zeytin çeşidine uygulanmıştır. Deneme 95 gün
boyunca sürdürülmüş ve daha sonra bitkiler hasat edilerek organlarına ayrılmıştır. Bitki dokularında Na ve Cl
analizleri yapılarak kök, gövde ve yapraklarda kuru madde miktarı belirlenmiştir. Ayrıca, sürgün boyu
ölçülmüştür. Çeşitler kuru madde miktarı ve bitki boyu yönünden farklılık göstermişlerdir. Bu parametreler
birbirini olumsuz yönde etkilemiş ve tuz etkisi kuru madde miktarından çok sürgün boyu ile ilişkili bulunmuştur.
Çeşitlerin büyük bir çoğunluğu Na ve Cl elementlerinin ilk alımı ve taşınması yönünden benzer bulunmuştur.
Na ve Cl , uygulama dozlarıyla orantılı olarak kök ortamından alınmış ve toprak üstü organlara taşınmıştır.
Genel olarak, her iki elementin miktarı ince köklerde en fazla bulunmuştur.Aynı zamanda, çeşitlerin Na ve Cl
elementlerini ilk alım düzeyleri arasında da farklılıklar belirlenmiştir. Bu farklılık Na elementinde daha fazla
olmuş ve Frontoio & Picholine çeşitleri ince köklerinde diğer çeşitlere göre en az 4-5 kat daha fazla Na
depolamıştır. Buna karşın elementlerin taşınan miktarları ince köklerdeki ilk alım dereceleri ile ilgili
bulunmamıştır. Sonuçlar, çeşitlerin Na ve Cl elementlerinin alınması ve taşınmasına olan tepkilerinin farklı
olduğunu ortaya koymuştur. Olasılıkla, tuzun alınmasını denetleyen mekanizma kök içerisinde, özellikle de ince
köklerde etkin olarak çalışmaktadır. Bu parametrenin zeytin çeşitlerinin tuza dayanıklılık mekanizmalarının
anlaşılmasında bir ipucu olarak kullanılabileceği düşünülmektedir.
In this study the relative effects of cultivars on uptake and translocation of Na and Cl in olive ( )
were studied. For this purpose, a control and 3 levels of NaCl (2560, 5120 and 7680mgL NaCl) were applied to 8
olive cultivars grown in sand culture supplied with half strength Hoagland's solution. Experiment was carried out
95 days then plants were harvested and separated into organs. Thin root, thick root, shoot and leaf were analyzed
for Na and Cl content. Dry matter (DM) of root, shoot and leaf were determined. Shoot elongation (SE) was also
measured. Important differences were found in the average SE and DM of cultivars. These parameters affected
inversely each other and salinity effect was related to SE rather than DM accumulation. Most of cultivars were
similar in uptake and translocation of Na and Cl . In general, concentration of both elements in thin root was
greatest. However, there were quantitative differences in initial Na and Cl uptake levels of cultivars. The
difference was greater for Na and, Frontoio & Picholine cultivars accumulated at least 4-5 times higher Na in
thin roots than other cultivars. However, ion translocation process was not related to initial uptake level in thin
roots. The findings suggested that olive cultivars differed in uptake and translocation of Na and Cl . Probably, salt
exclusion mechanism is operative within the root system especially in thin roots. This parameter might be used as
a clue in order to understand salinity tolerance mechanism of.
