Ahdî-i bağdâdî’nin yayımlanmamış şiirleri III (ö. 1002/1593-94)

Abstract

Ahdî, Gülşen-i Şu’arâ adlı tezkiresi ile bilinen aynı zamanda şiirleri de bulunan 16. asrın tanınmış şair ve yazarlarındandır. Asıl adı Gelibolulu Âlî ve Beyanî’ye göre Ahmed, Âşık Çelebi ve Riyazî’ye göre Mehdî’dir. Ahdî kendi tezkiresinde adını Ahdî ibnü Şemsî-i Bağdâdî olarak kaydetmiştir. Bağdatlı olan Ahdî’nin doğum tarihine dair herhangi bir kayıt yoktur. Tezkiresi’nin sebeb-i te’lîf kısmında verdiği bilgiye göre Hüsrev adlı şair arkadaşı ile Anadolu’ya gitmeye karar vermiş, bir süre Anadolu’nun çeşitli yerlerini gezdikten sonra İstanbul’a gelmiştir. Ahdî, güzel sözlerle övdüğü İstanbul’da uzun süre kalmış ve bu süre içinde dönemin ünlü şairleri, âlimleri, sanatkârları ve devlet büyükleri ile tanışıp sohbetlerine katılmıştır. İstanbul’dan ayrılmaya karar verdiğinde tanıştığı ve görüştüğü şair, âlim, sanatkâr ve devlet adamlarının biyografilerini içeren bir tezkire kaleme almak fikri aklına gelmiştir. Eserini yazmış ve Şehzade Selim’e Kütahya’da sunduktan sonra da Bağdat’a geri dönmüş, uzun bir süre burada yaşadıktan sonra vefat etmiştir.Ahdî’nin elimizde bulunan şiirleri onun Türk diline hâkim olduğu kadar Farsçaya da hâkim olduğunu, bu dili kullanarak da zorlanmadan şiir yazabildiğini gösterir. Mürettep bir divanı olup olmadığı hakkında kaynaklarda bilgi bulunmaktadır ve kütüphanelerde de divan nüshasına henüz rastlanmamıştır fakat bir divançe oluşturacak kadar şiiri değişik yazmalarda yer almaktadır. Şiirlerinin bir kısmı da kendi tezkiresinde bulunmaktadır. Ayrıca Hasibe Mazıoğlu ve Zülfü Güler, değişik yazmalarda Ahdî’ye ait buldukları şiirleri yayımlamışlardır. Bu makale ile biz de Mecmû’a-i Nezâyir adlı elyazması bir nazire mecmuasında bulunan ve Ahdî’nin nazire olarak yazdığı on sekiz gazelini bilim âlemine duyuruyoruz.

Ahdi known for his biographical book called Gülşen-i Şuara. He is a 16th century poet and author. According to sources the real name is Ahmed or Mehdi. Ahdi has recorded his name in their work Gülşen-i Şuara asAhdi ibnü Şemsi-i Baghdadi. He is from Baghdad and there is no record of Ahdi’s birthday. According to the information given in Gülşen-i Şuara he decided to go to Anatolia with his poet friend Hüsrev and has arrived in Istanbul for a while after visiting various parts of Anatolia. Ahdi liked Istanbul very much and in which remained a long time. During this time he met with the famous poet and scholar and statesmen and artists in Istanbul. Then whenhe decided to return to Baghdad he thought of writing a biographicalbook about Turkish poets. He wrote his work Gülşen-i Şuara and presented itPrince Selim II in Kütahya and than he returned to Baghdad and then died after living here for a long time. Ahdi’s poems that we have indicates that he knows the Turkish language very well.There is no information about whether Divanin the sources andalso a copy of his Divan has not yet been found in libraries but there is enough his poem thatlocated in different manuscriptsto create Divance. There are also a part of his poems in his work Gülşen-i Şuara.In addition Hasibe Mazıoglu and Zülfü Güler also previously published Ahdi’s another poems that located in different manuscripts. In this article I also have published eighteen Ahdi’s poem that his this poeems is nazire that these nazires are situaed in the Mecmua-i Nezayir that is a manuscript.