Avrupa Birliği sürecinde Kıbrıs meselesi ve Türkiye ile Güney Kıbrıs arasındaki ticaret potansiyelinin çekim teorisi yöntemi ile tahmini

Abstract

Türkiye'nin dıs iliskilerinde en önemli konulardan biri Avrupa Birliği diğeri de Kıbrıs Meselesidir. 2003 yılında yasanan genisleme süreciyle Güney Kıbrıs'ın bütün adayı temsil edecek sekilde Kıbrıs Cumhuriyeti olarak AB üyeliğine kabulü ile Kıbrıs Meselesi artık Avrupa birliği süreci içinde değerlendirilen bir sorun haline gelmistir. Güney Kıbrıs Rum Yönetimi ile ikili iliskiler kurmayan Türkiye'nin Gümrük Birliği çerçevesinde havaalanlarını ve limanlarını Güney Kıbrıs uçak ve gemilerine açması istenmistir. Adadaki sorunlar çözülmeden Türkiye'nin bu durumu kabullenmesi Güney Kıbrıs için siyasi bir zafer olacaktır. Ancak küçük bir ada devleti olan ve dısarıya bağımlılığı çok fazla olan Güney Kıbrıs için bu yeni durum sadece siyasi değil ekonomik anlam da içermektedir. Bu çalısmada, iki ülke arasında normal ikili iliskiler olduğu varsayımı altında iki ülke arasındaki ticaret hacmi tahmini yapılmıstır. Bu tahmin için de uluslar arası ticarette daha önce de kullanılmıs olan Çekim Teorisi'nden faydalanılmıstır. Çekim teorisi birçok çalısmada ülkelerin dıs ticaret özelliklerinin ve dıs ticaretini etkileyen faktörlerin belirlenmesinde yardımcı olmustur. Çalısmada elde edilen sonuçlarda tahminde kullanılan değiskenlerin Türkiye'nin dıs ticaretindeki etkinliği ölçülmüstür. Türkiye ile Güney Kıbrıs arasındaki potansiyel ticaret tahminleri Türkiye'nin dıs ticaretini önemli miktarda artırmamaktadır. Ancak aynı değerlerGüney Kıbrıs'ın dıs ticaretinde çok önemli oranlara ulasmaktadır. Elde edilen sonuçlara göreTürkiye Güney Kıbrıs'ın ticaret yaptığı belli baslı ülkelerden biri olma potansiyelindedir. Buda, Güney Kıbrıs'ın hedefinin sadece siyasi değil ekonomik kazanç da olduğunu göstermektedir. The European Union and the Cyprus Issue are the two main subject in international relations of Turkey. In the expansion process of EU in 2003, the Greek Cypriots was accepted as the only representative state of the Island. After that, the Cyprus Issue has become one of the main subject which is started to be discussed in EU process. Turkey, which has no political and economic relations with Greek Cypriots, has to allow Greek Cypriots? airlines and ships to use Turkish ports as a result of Customs Union. If Turkey accepts this new situation before the solution in the island, this will be a political victory for Greek Cypriots. However, this situation has not only a political meaning but also an economic meaning for the Greek Cypriots. This is because, Greek Cypriot is a small island which is mainly dependent to abroad in external trade. In this study, potential trade gains are predicted for two countries under the assumption of normal relations. The Gravity Theory, which has used in several international trade studies, is used for this prediction. In many studies, the Gravity Theory has been very useful to find the countries? potential extarnal trade and the determinants of the external trade. In this study, the determinants of Turkey?s external trade are measured and used to find potential external trade between Turkey and Greek Cypriots. The predicted potential trade volume does not seem to increase Turkey?s bilateral trade very much.However, the same volume reaches very important portions in Greek Cypriots? external trades. According to the estimation results, Turkey has a potential to be one of the main trade partners of Greek Cypriots. This conclusion shows that Greek Cyprots? aim is not only political but also economical.