Gıda izlenebilirliğinde bilişim teknolojisinin kullanımı: Aydın ili zeytin ve incir işletmeleri üzerine bir uygulama

Abstract

Bilgi teknolojileri, tedarik zincirinin tüm süreçleri ve tüm elemanları için gerek duyulan bilgilerin kaydedilip saklanmasını ve ihtiyaç anında kullanılmasını sağlayan sistemlerden oluşur. Bilgi teknolojileri kullanımı, işletmeye, gelecekte işletme içinde ve dışında ortaya çıkabilecek olan risklerin azaltılması hatta engellenmesinde yardımcı olmaktadır. Gıda sektöründe kullanılan bilgi teknolojilerinden en önemlisi ürün izlenebilirlik sistemleridir. İşletmeler bu sistemi kullanarak, hem tüketici sağlığına tehdit oluşturabilecek olan unsurları ortadan kaldırırlar hem de tedarik zinciri üyeleri ile olan ilişkilerini güçlendirip, tedarik zinciri aşamalarında oluşabilecek olan riskleri en aza indirirler. Bu çalışmada, gıda izlenebilirlik sistemleri kullanımının sağlayacağı faydaları belirlemek amacıyla, Aydın ilinde faaliyet gösteren zeytin ve incir işletmeleri ziyaret edilerek izlenebilirlik sistemleri hakkında bilgi edinilmiş ve gelecek çalışmalara katkı sağlaması açısından önerilerde bulunulmuştur. Bu doğrultuda, işletmelere izlenebilirlik sistemleri ile ilgili sorular sorularak anket çalışması yapılmıştır. Görüşülen işletmelerin ürün izlenebilirlik sistemi olarak manuel sistemleri ve barkod sistemlerini kullandıkları belirlenmiştir. Ayrıca ürün izlenebilirlik sistemlerinin uygulanmasının masraflı olduğu ve gereksiz görüldüğü fakat bu sistemlerin gıda güvenliği ve kalitesini desteklemesi, mevcut müşteriyi kaybetmemeyi sağlarken yeni müşterilerde kazandırması gibi işletmeye birçok fayda sağlayabileceği sonuçlarına ulaşılmıştır.

Information technologies consist of systems which help to record and protect information required for the whole supply chain processes and members and to provide this information when its needed. Information technologies help enterprizes to minimise and also avoid risks appeared within enterprizes and their environment. Product traceability system is the most important information technology used in food sector. By using this system, enterprizes remove factors caused threats to consumer’ s health and also minimise risks, which have probability to occur in supply chain processes, by strengthen their relationships with the supply chain members. In this study, information was obtained about the traceability systems of the olive and fig enterprizes in the province of Aydin through the visits made in order to determine the benefits of food traceability systems for enterprizes and some proposals were given so as to contribute to future studies. Therefore, a questionnaire was applied by asking some questions to enterprizes about their traceability systems. Its determined that manual systems and barkod systems are used by the enterprizes in the form of food traceability systems. Furthermore for the enterpizes, besides the application of food traceability systems are expensive and unnecessary, they have lots of benefits such as supporting the food safety and quality, gaining new customers without losing the existing ones.