Prostat kanseri tedavisinde yoğunluk ayarlı radyoterapi planlamaları ile dozimetrik sistemlerden elde edilen doz dağılımlarının karşılaştırılması

Abstract

Prostat kanseri, diğer kanser türlerinde olduğu gibi vücuttaki normal hücre büyümesinin bozularak prostat bezinin kötü huylu büyümesi olarak bilinir. Tedavi yöntemlerinden biri olan ışınlama, eksternal (dış) radyoterapi ve brakiterapi olmak üzere iki şekilde yapılır. Prostat kanseri tedavisinde daha yüksek oranda tümör kontrolünü daha az yan etki ile sağlamak için yoğunluk ayarlı radyoterapi (YART) planlaması kullanılır. YART ile tedavi edilen hastaların bütün tedavi alanlarının tedaviden önce dozimetrik olarak hesaplanan doz dağılımı ile karşılaştırılarak kontrol edilmesi gerekir. Bu tez çalışmasında, YART planlamalarında hedef hacmin almış olduğu doz termolüminesans dozimetre (TLD), iyon odası ve 2D-ARRAY dedektör sistemi gibi dozimetrik sistemler kullanılarak ölçülüp karşılaştırılmıştır. Üç prostat kanseri hastası için, YART yöntemi ile oluşturulmuş tedavi planları, 2D-ARRAY ve TLD ölçümlerinin gerçekleştirildiği katı su fantomu üzerine aktarılmıştır. Her üç hasta için dozimetrik sistemlerden elde edilen sonuçlar YART ile karşılaştırılmıştır. 2D-ARRAY ile yapılan karşılaştırmada 3 mm DTA, %3 DD kriteri için γ değerlendirmesini geçen noktalar bulunmuştur. Karşılaştırmada γ değerlendirmesini geçen noktaların yüzdesine bakıldığında 2D-ARRAY ile yapılan ölçümlerin tedavi planlama sistemi ile uyumlu sonuçlar verdiği belirlenmiştir. Ġyon odası ile gerçekleştirilen nokta doz ölçümleri ve planlamalardan okunan dozlar arasındaki fark %3’den küçük bulunmuştur. TL dozimetreler ile ölçülen ve planlama sisteminden okunan doz değerleri arasındaki fark % 1–5 arasında bulunmuştur. Elde edilen sonuçlar ışığında dozimetrik sistemlerin avantaj ve dezavantajları kendi aralarında kıyaslanmıştır.

As in other types of cancer, prostate cancer is the deterioration of normal cell growth in the body, known as malign enlargement of the prostate gland. Irradiation which is one of the treatment methods done in two ways as external radiotherapy and brachytherapy. In order to achieve high tumor control rate with minimum side effects Intensity Modulated Radiotherapy (IMRT) planning is used for prostate cancer treatment. Before treatment, all treatment fields in IMRT must be controlled and compared with dosimetrically obtained dose distribution. In this thesis, dose received by the target volume for IMRT plannings is measured and compared with the dosimetric systems such as thermoluminescent dosimeter (TLD), ionization chamber and 2D-array. For three prostate cancer patients, the treatment plans created with IMRT technique are transferred onto 2D-ARRAY and onto the solid water phantom which TLD studies are carried out. For the patients the results obtained from dosimetric systems are compared with those obtained from IMRT technique. For 2D-ARRAY measurements, the points that passed γ assessment for 3 mm DTA, %3 DD criteria have been found. According to the percentage of the points passed γ assessment, it is determined that 2D-ARRAY measurements have given consistent results with treatment planning system. The differences between point doses measured in ionization chamber and the doses read from planning system have been obtained less than %3. It is found that the difference between dose values of TLDs and planning system are in the range of 1-5%. According to the results the advantages and disadvantages of dosimetric systems are compared with each other.