Bu çalışmanın konusu, Aydın ili ve çevresinde yoğun şekilde yetiştiriciliği yapılan
zeytin (Olea europaea) bitkisinin, zeytinyağı üretimi amacıyla işlenmesi sonucu
açığa çıkan zeytin karasu kekinin farklı organik materyallerle vermikompost
işlemine tabi tutarak meydana gelen bazı kimyasal ve mikrobiyal aktivite
özelliklerini incelemektir. Bu amaçla laboratuvar şartlarında bir vermikompost
denemesi kurulmuştur. Karasu keki, diğer organik atıklarla (pamuk çırçır atığı, cibre
ve ahır gübresi) kuru ağırlık olarak %15, %30, %45, %60 oranlarında karıştırılarak
90 gün boyunca Eisenia fetida türü kompost solucanları ile vermikompostlama
işlemine tabi tutulmuştur. Deneme tesadüf parselleri deneme deseninde ve 3
tekerrürlü olarak kurulmuştur. Denemenin 30., 60. ve 90. günlerinde alınan
örneklerde C ve N mineralizasyonlarının belirlenmesinin yanında humifikasyon
indeksi, dehidrogenaz, alkalin fosfataz ve üreaz enzim aktiviteleri belirlenmiştir. 90.
gün elde edilen vermikompostlarda C ve N mineralizasyonu ile enzim aktivitelerine
ek olarak organik madde, toplam organik C, C:N oranı, pH, toplam tuz, N, P, K, B,
Ca, Mg içerikleri belirlenmiştir. Ayrıca 90 gün sonunda her polietilen kap
içerisindeki solucanlar ayrılarak saf su ile yıkanıp tartımları yapılmış, solucan ve
kokon (solucan yumurtası) sayısı belirlenmiştir.
Deneme sonucundan %60 karasu keki miktarında solucanların aktifliğini koruduğu
ve vermikompost işleminin gerçekleşebildiği belirlenmiştir. En yüksek enzim
aktivitesi ise deneme genelinde %45 karasu keki miktarında saptandığı fakat
karasuyun maksimum giderimini sağlamak öncelikli hedef olduğu için %60 karasu
keki miktarının incelenen parametreler doğrultusunda vermikompost işleminde
kullanılmasında bir sakınca olmadığı sonucuna varılmıştır.
The subject of this research is to examine some chemical and microbial activity
characteristics of olive mill wastewater cake, to which vermicomposting process
with some different organic materials is applied, that has been extracted from olive
(Olea europaea) plant – which is intensively farmed in Aydın province and around it
– in purpose of producing olive oil. In this purpose, a vermicomposting examination
is established in laboratory conditions. The olive mill wastewater cake has been
mixed with the other organic wastes (cotton gin waste, grape waste and barnyard
manure) as dry weight at the ratios of %15, %30, %45, %60 and vermicomposting
process has been applied with Eisenia fetida kind of compost worms for 90 days.
The random test blocks were established in the test order and the number of
frequency series was 3. while C and N mineralizations were identified in the
samples that had been taken at the days of 30th, 60th, and 90th; humification index,
dehydrogenase, alkaline phosphatase, and urease enzyme activities were identified.
In the vermicomposts gained on 90th day; organic matter, total organic C, C:N ratio,
pH, total salt, N, P, K, B, Ca, and Mg substances were identified in addition to C and
N mineralizations and enzyme activities. In addition; after 90 days, the earthworms
in each polyethylene cup were extracted, washed with pure water, weighed; and the
number of worms and worm eggs was determined.
From the result of the test, the fact that earthworms preserves their activity at %60
olive mill wastewater cake and vermicomposting process can be done at that rate has
been determined. The highest enzyme activity has been measured at %45 olive mill
wastewater cake in the whole test, but; because of the fact that the main purpose is to
use the most of the olive mill wastewater cake, it has been concluded that there is no
problem to use %60 olive mill wastewater cake during vermicomposting process.
