Fesleğen (Ocimum basilicum L.) tek yıllık çalı formunda hoş kokulu, kendisine
has aroması olan ilaç ve baharat bitkilerindendir. İran, Güney Asya ve özellikle
Hindistan kökenli olan fesleğen bitkisi sıcak iklime sahip yerlerde doğal yetiştiği
gibi, Fransa, İtalya ve İspanya’da kültürü de yapılmaktadır.
Fesleğen tohumlarının çok küçük oluşu, hassas ekim makinası ile ekimini
imkansız kılmakta, ayrıca tohum fiyatlarının çok yüksek oluşu sebebiyle serpme
ekim uygun olmamaktadır. Ülkemizde fesleğen yetiştiriciliği, tohumlarla saksılara
ekilip hobi olarak yapılmakta veya ticari olarak fideden tarlaya şaşırtılarak
yapılmaktadır. İçerisinde barındırdığı sayısız yararlı özellikler ve kullanıldığı
alanlardaki ihtiyaçlar göz önüne alındığında fesleğen bitkisinin ülkemizde daha
geniş alanlarda tarımının yapılması oldukça önem arz etmektedir.
Bu çalışmada; fesleğen tohumunun kaplanarak makinalı ekime uygun hale
getirilmesi, üretiminin daha kolay ve yaygın olarak yapılması hedeflenmiştir. Bu
amaçla fesleğen bitkisinin en uygun karışım ile kaplanması, kaplanmış ve çıplak
tohumların fiziko-mekanik özelliklerinin belirlenmesi; pnömatik hassas ekim
makinasında ekimi; tarla çalışmalarında, tarla filiz çıkış derecesi, nispi tarla filiz
çıkış derecesi vb. incelenmiştir. Araştırmada şahit olarak fide dikimi yapılmıştır.
Bu nedenle fidelerin viyollerde sera ortamında yetiştirilmesi, tarlaya şaşırtılması,
fide tutma yüzdesi vb. incelenmiştir. Çalışma sonucunda tarlaya makine ile ekilen
kaplı tohumlar ile fide olarak dikilen fesleğenlerin 70 gün sonra aynı boya
geldiklerinde çalışma sonlandırılmıştır. Kaplı fesleğen tohumlarının makine ile
ekimi ve fide dikimi karşılaştırıldığında tohum kaplamanın yetiştiricilik anlamında
daha avantajlı olduğu sonucuna varılmıştır.
Basil is known as one of the pharmaceutical plant and as a culinary herb that has it’s own aromatic
smell, grows and produces its own seed within one year. Origins of basil come from Iran, South Asia
and especcially İndia. However, most commonly it is distributed in France, Italy and Spain despite the
fact that Mediterranean climate and warm climate regions are more avaible for the plants organic
cultivation.
As the seed of Basil are very small and it makes impossible to seed with the sensitive sowing machine.
Moreover, as seed’s kilogram price is very high, this makes it impossible for broadcast seeding. In our
country cultivation of basil can be seen as a hobby, people grow basil in little flower pot, and trading
of the herb is also made by agricultural areas in the fields. As it reserves countless effective features in
itself and it is used for various areas it gains too much importance for the country thus the cultivation
can be seen in wide agricultural areas.
In this study, basil seeds are pelleted for making it avaible for mechanical cultivation. For making the
process easy and useful for wide areas. For this reason basil herbs are pelleted with the most suitable
mixture and determination of physico-mechanical properties of the seeds. In the study plant seeding is
done for testifier. For this reason growing of seedlings in greenhouse, planting of them and percentage
of the success are analyzed. The process is concluded when the pelleted seedlings which are cultivated
by machinery and basils which are planting as seeds have came at the same height after 70 days. It is
realized that the pelleted seedlings with machine planting is more advantage than the seed planting for
cultivation of basil.
