Tetanoz, insandan insana bulasma göstermeyen, düzenli ve yeterli asılama ile
önlenebildigi halde yakalanıldıgında genelde ölümcül seyreden ciddi bir hastalıktır. Yeterli
bagısıklık olmadıgında çok ciddi ve ölümcül seyredebilen hastalıgın özellikle neonatal formu
pek çok gelismis ülkede eradike edilmis olmasına ragmen, ülkemizin de arasında bulundugu
çok sayıda gelismekte olan ülke için toplum saglıgını tehdit etmektedir. Tetanoz, bebeklik,
çocukluk, gebelik ve askerlikte asılanması yapılan bir hastalıktır. Çalısmamızın amacı Aydın
ilinde belirlenen birinci basamak saglık kurulusuna basvuran hastaların tetanoz bagısıklık
durumunun incelenmesidir.
Arastırmamız, Eylül 2007 - Aralık 2007 tarihleri arasındaki dört aylık dönemde Aydın
Merkez 3 nolu Saglık Ocagı’nda gerçeklestirilmistir. Çalısmaya herhangi bir nedenle saglık
ocagına basvuran 18 yas üzeri 279’u kadın, 77’si erkek, toplam 356 gönüllü kisi
bilgilendirilmis olurları alınarak çalısmaya dahil edilmistir. Katılımcılara ayrıntılı anketler
uygulandıktan sonra kanları alınarak, serumlarına ayrılıp test edilinceye kadar -20 °C’de
saklanılmıstır. Serumlar, ticari anti-tetanoz mikro-ELISA kiti kullanılarak elisa yöntemi ile
analiz edilmistir. Analiz sonuçları, istatistiksel yöntemler ile degerlendirilmistir.
Analizler sonucunda, çalısmamıza dahil edilen 356 kisiden 133 (% 37.4)’ünün tetanoza
karsı bagısık oldugu tespit edildi. Kadınların % 39.1’i, erkeklerin % 31.2’si tetanoza karsı
bagısık idi (p=0.232). 18–40 yas arasında bagısıklık % 81.6, 41–60 yas arasında % 24.7, 60
yas üzerinde % 3.2 olarak tespit edildi, yas ilerledikçe bagısıklıgın hızla azaldıgı gözlendi
(p<0.001). Düsük gelir düzeyinde tetanoz bagısıklıgı % 31.8, orta ve yüksek gelir düzeyindeki
kisilerde ise tetanoz bagısıklıgı % 66.7 idi, tetanoz bagısıklıgının gelir düzeyi ile anlamlı
olarak arttıgını gözlemledik (p<0.001). Gebelik ve dogum yapmıs olmak bagısıklıkta anlamlı
bir fark yaratmaz iken (p=0.278), gebelik boyunca bir saglık kurulusu veya saglık
görevlisince takip edilmis olmak bagısıklıgı anlamlı olarak arttırmıstır (p<0.001). Gebelik
öyküsü olan kadınlardan yalnız % 38.0’i bagısık idi. Gebeligi boyunca saglık kurulusu veya
saglık görevlisince takip edilen kadınların % 60.5’i bagısık idi. Asılı olup olmadıgını
bilmeyen ve asılı olmayanlardan % 18.1’i, asılı oldugunu bildirenlerden % 81.9’u bagısık idi,
tetanoz asısı yaptırmıs oldugunu bildiren kisilerde bagısıklık beklenildigi gibi anlamlı olarak
yüksek idi (p<0.001). Son on yıl içinde herhangi bir yaralanma nedeni ile bir saglık
kurulusuna basvuranlardan % 64.7’si tetanoza karsı bagısık idi (p<0.001).
Saglık Bakanlıgı’nın pek çok yas grubunda ücretsiz asılama politikası olmasına ragmen
tetanoz bagısıklıgının düsük olması halkın bu konudaki bilgi eksikligin bir sonucu olabilir.
Yeterli tetanoz bagısıklıgı için asılanmanın düzenli ve yeterli olması gereklidir. lerleyen yas
ile tetanoz bagısıklıgı azalacagı için rapel doz sarttır. Halkın tetanozun önemi konusunda
bilgilendirilmesi, asılanmanın önemini anlamaları gereklidir.
Tetanus is a disease that is not transmitted by people, although it can be prevented by
regular and enough immunisation, it can be mortal when it is caught. If enough immunisation
is not performed, the disease can be very serious and mortal, although neonatal form of the
disease is eradicated in most of the developed countries, it is stil a community health problem
for many numbers of developing countries as our country. Tetanus has a rutin immunisation
program for babies, children, pregnants and soldiers. The aim of our study is to evaluate
tetanus immunity of the patients applying to a primary health care unit in Aydın.
Our study was performed in a period of four months, from September 2007 to
December 2007, in Aydın 3rd Primary Healthcare Center. The 279 woman, 77 men totally
356 willing people applying to health care center for any reason over 18 were participated in
our study. After extended surveys are performed, the blood taken from the participants were
isolated from sera and sera were sheltered in -20°C until analized. Sera were analized using
antitetanus micro-ELISA. The results of the laboratory analizes were evaluated by statistical
methods.
The results, 133 (37.4%) of 356 people were immunized against tetanus. The 39.1% of
women, 31.2% of men were immunized (p=0.232). The immunity by ages were 18-40 years;
81.6%, 41-60 years 24.7%, over 60 years 3.2%, the immunity had a trend to decrease by
aging (p<0.001). People with lower economic status have 31.8%, middle and high economic
status people have 66.7% immunity, we observed that tetanus immunity increases with higher
economic status(p<0.001). Pregnancy and labour story does not make difference for the
immunity (p=0.278), but examinations of an healthcare unit maked difference for increasing
the immunity, the women who had examinations were 60.5% immmunized (p<0.001). Only
38.0% of women with pregnancy story had immunity. People who thought that they are not
immunized had immunity of 18.1%, who are immunized had immunity of 81.9% (p<0.001).
People who were bruised and applied to health care units in last ten years had immunity of
64.7% (p<0.001).
Although Health Ministry has a policy for free immunization programs for most of the
age groups the low immunisation of tetanus can be explained as the awareness of the
community. To actual immunization it must be regular and enough. Age people have to be
immunized with rapel doses, because immunisation levels become lower by years. The
community have to be informed enough immunization, and instructed about the importance of
tetanus.
