Bu çalışma, meslek yüksekokulu öğrencilerinin matematik başarıları ile derse ilişkin tutumları, eleştirel düşünme eğilimleri ve mantıksal düşünme becerileri arasındaki doğrudan ve dolaylı ilişkiler ile araştırma kapsamında gözlenen değişkenlerin sosyodemografik özelliklere göre farklılığını belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma Adnan Menderes Üniversitesi Aydın Meslek Yüksekokulunda farklı programlarda öğrenim gören 479 birinci sınıf öğrencisi ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada öğrencilerin eleştirel düşünme eğilimlerini belirlemek için 'California Eleştirel Düşünme Eğilimleri Ölçeği', mantıksal düşünme becerilerini ölçmek amacıyla 'Mantıksal Düşünme Yetenekleri Ölçeği', matematiğe ilişkin tutumlarının düzeyini belirlemek amacıyla 'Matematiğe İlişkin Tutum Ölçeği' ve matematik dersi başarı puanlarını belirlemek için vize ve final sınavları ağırlıklı ortalamaları kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin çözümlenmesinde SPSS 19.0 ve AMOS paket programları kullanılmıştır. Verilerin analizinde istatistiksel teknik olarak, ikili küme karşılaştırmalarında bağımsız gruplar t testiden, ikiden fazla grup karşılaştırmalarında tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve değişkenler arasındaki ilişkileri belirlemek için ilişki çözümleme (path analysis) tekniğinden yararlanılmıştır. Uygulanan varyans analizi sonucunda elde edilen 'F' test istatistiğinin anlamlı bulunması durumunda farklılığın hangi gruptan kaynaklandığını belirlemek amacıyla Tukey HSD çoklu karşılaştırma testi uygulanmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular şu şekilde özetlenebilir. 1. Matematik dersi başarı puanlarına göre öğrenim görülen şube, cinsiyet ve öğrencilerin boş zamanlarında yaptıkları etkinlik türüne göre anlamlı bir farklılık olmamasına karşın; öğrenim görülen program türü ve mezun olunan okul türüne göre anlamlı bir farklılığa rastlanmıştır. 2. Eleştirel düşünme eğilimleri toplam puanlarına göre şube, cinsiyet ve öğrenim görülen program türüne göre anlamlı bir farklılık olmamasına karşın; mezun olunan okul türü ve yapılan etkinlik türüne göre anlamlı bir farklılığa rastlanmıştır. 3. Mantıksal düşünme becerileri toplam puanlarına göre şube, cinsiyet, ve etkinlik türüne göre anlamlı bir farklılık olmamasına karşın; öğrenim görülen program ve mezun olunan okul türüne göre anlamlı bir farklılığa rastlanmıştır. 4. Matematiğe ilişkin tutum puanları toplamına göre şube ve cinsiyete göre anlamlı bir farklılık olmamasına karşın; öğrenim görülen program türü, mezun olunan okul ve yapılan etkinlik türüne göre anlamlı bir farklılığa rastlanmıştır. 5. Araştırma kapsamında gözlenen değişkenler arasındaki korelasyon incelendiğinde, öğrencilerin eleştirel düşünme eğilimleri ile matematik başarıları arasında düşük düzeyde pozitif ve anlamlı bir ilişki; matematiğe ilişkin tutumları ile başarıları arasında orta düzeyde pozitif ve anlamlı bir ilişki; matematiğe ilişkin tutumları ile eleştirel düşünme eğilimleri arasında orta düzeyde pozitif ve anlamlı bir ilişki; mantıksal düşünme becerileri ile matematik başarıları arasında yüksek düzeyde pozitif ve anlamlı bir ilişki; mantıksal düşünme ile eleştirel düşünme arasında düşük düzeyde pozitif ve anlamlı bir ilişki; mantıksal düşünme ile matematiğe ilişkin tutum arasında orta düzeyde pozitif ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur. 6. Eleştirel düşünmenin başarı üzerinde doğrudan etkisi istatistiksel olarak anlamlı olmamasına karşın, derse ilişkin tutum üzerinden oluşan dolaylı etki istatistiksel olarak anlamlı olmaktadır. Bu durum derse ilişkin tutumun eleştirel düşünme ile matematik başarısı arasında tam aracılık etkisine sahip olduğu göstermektedir. 7. Mantıksal düşünmenin başarı üzerinde doğrudan etkisi istatistiksel olarak anlamlı olmasının yanında tutum üzerinden oluşan dolaylı etki de istatistiksel olarak anlamlıdır. Ancak bu dolaylı etkinin şiddeti ilk duruma göre azalmaktadır. Bu durum tutumun mantıksal düşünme ile başarı arasında kısmi aracılık etkisine sahip olduğunu göstermektedir.
This study aimed to define direct and circuitous connections of vocational school students' mathematics achievement with their attitudes towards the course, critical thinking dispositions and logical thinking skills; and to determine distinctness of the variables observed within the scope of research according to the socio-demographic characteristics of variables. The research was carried out with 479 first-grade students studying in various departments of Aydin Vocational School at Adnan Menderes University. In this research, `California Critical Thinking Disposition Inventory' was used to identify students' critical thinking dispositions. In addition, `Logical Thinking Skills Inventory' was used to measure logical thinking skills; `Mathematics Attitude Scale' to identify the attitude levels towards Mathematics; and weighed average of mid-term and final examinations to determine the Mathematics success rate. The packaged soft ware SPSS 19.0 and AMOS were used in the analysis process of gathered data in the research. t-test for independent variables was used in binary clustering comparison; Analysis of Variance between groups (ANOVA) was used in group comparisons above two; and Path Analysis Technique was used to identify the relationships among the variables. When `F' Test Statistics obtained from variance analysis were found significant at the end of the analysis of variance, Tukey HSD Multiple Comparison Test was applied to determine the group from which the difference arises. The findings obtained at the end of the research can be summarized as follows: 1. Although there is no statistically difference between Mathematics success grades and classroom in which the students study, gender, the type of spare time activities, there is an indeed statistically difference according to the type of curriculum which the students study and the type of school they graduated from. 2. According to their total scores for critical thinking, there is no statistical difference with classroom, gender and the type of curriculum which the students study; whereas there is a statistical difference with the type of school they graduated from and the type of spare time activities. 3. According to their total scores for logical thinking skills, there is no statistical significance with classroom, gender, and the type of spare time activities, on the other hand there is a statistical significance with the type of curriculum which the students study and the type of school they graduated from. 4. According to their total scores for attitude towards Mathematics, there is no statistical significance with classroom and gender; whereas there is a statistical difference with the type of curriculum which the students study, the type of school they graduated from and the type of spare time activities. 5. When the correlation between the observed variables within the context of the research was investigated, a low level of positive and statistically significant correlation between students' critical thinking dispositions and their Mathematics achievement; a moderate, positive and significant relationship between their attitudes towards Mathematics and mathematics achievement; a moderate, positive and a significant relationship between the students' attitudes towards Mathematics and their critical thinking dispositions; a high level of positive and significant relationship between their logical thinking skills and their Mathematics achievement; a low-level positive and significant relationship between logical thinking and critical thinking; a moderate positive and significant relationship between logical thinking and their attitudes towards Mathematics were found. 6. Although the direct effect of critical thinking on achievement is not statistically significant, the circuitous, indirect effect occurring from attitudes towards the course is statistically significant. This situation shows that attitude towards the course has a complete mediation effect between critical thinking and Mathematics achievement. 7. The direct impact of logical thinking on achievement is statistically significant. In addition, indirect effect on attitudes is statistically significant as well. But the intensity of this indirect impact decreases in accordance with the initial state. This situation shows that attitude has an impact of partial mediation between logical thinking and achievement.
