Bu çalışma, yumurta tavuğu rasyonlarında farklı düzeylerde keten tohumu ve/veya organik bakır kullanılmasının performans, kan ve yumurta kolesterol düzeyleri üzerine etkilerini incelemek amacıyla düzenlenmiştir. Araştırmada 26 haftalık yaşta, 192 adet beyaz yumurtacı yarka (Leghorn) kullanılmıştır. Yarkalar, kontrol (K) ile keten tohumu (KT) ve bakır (B) katkı düzeylerine göre, %6,25 keten tohumu (KT6,25), %12,5 keten tohumu (KT12,5), 125 ppm organik bakır (B), 125 ppm organik bakır + % 6,25 keten tohumu (B+KT6,25), 125 ppm organik bakır + %12,5 keten tohumu (B+KT12,5) biçiminde oluşturulan deneme gruplarına gelişigüzel dağıtılmıştır. Deneme hayvanları, her rasyon grubunda 32 yarka (8 tekerrür x 4 yarka) olacak biçimde kafeslere yerleştirilmiştir. Çalışma 10 hafta sürmüştür. Denemede 2750 kcal/kg metabolizlenebilir enerji, %16,84 ham protein, %3,73 kalsiyum, %0,44 yararlanabilir fosfor, %0,38 metiyonin ve %0,86 lizin içeren rasyon kullanılmıştır. Deneme grubu rasyonlarına ise belirtilen düzeylerde keten tohumu ve/veya bakır katkısı yapılmıştır. Hayvanlara yem ve su ad libitum olarak sunulmuştur. Günlük yem tüketim düzeyleri, rasyon gruplarında sırasıyla, 110,06, 113,88, 116,81, 110,16, 110,79, 117,43 g bulunmuş ve istatistiksel açıdan gruplar arasındaki farklılık önemli (P<0,01) çıkmıştır. Yemden yararlanma oranı ise gruplarda sırasıyla 114,24, 119,91, 122,53, 115,52, 119,17, 120,51 g/yumurta olarak saptanmış ve yapılan istatistiksel analizde gruplar arası farklılığın önemli olduğu belirlenmiştir (P<0,05). Yumurta verimi, rasyon gruplarında sırasıyla %96,65, 93,35, 96,33, 95,61, 94,25, 97,47 olarak belirlenmiş ve gruplar arası fark istatistiksel olarak önemli bulunmuştur (P<0,001). Rasyonda keten tohumu ve/veya bakır kullanılmasının canlı ağırlık ve yumurta kalite özellikleri (yumurta ağırlığı, sarı ağırlığı, sarı çapı, kabuk ağırlığı, kabuk kalınlığı) üzerine etkisinin istatistiksel olarak önemli olmadığı saptanmıştır. Kan kolesterol yoğunluğu rasyon gruplarında sırasıyla 129,81, 116,26, 97,52, 129,02, 116,27, 102,95 mg/dl biçiminde saptanmış ve gruplar arası farkın önemli olduğu belirlenmiştir (P<0,001). Yumurta sarısı kolesterol yoğunluğu da rasyon gruplarında sırasıyla 5. haftada 10,40, 8,66, 8,33, 10,21, 9,38, 9,67, 10. haftada 12,65, 12,29, 11,39, 10,38, 10,65, 11,63 mg/kg olarak belirlenmiştir. Gruplar arasındaki farklılık istatistiksel açıdan 5. haftada önemli (P<0,05), 10. haftada ise önemsiz bulunmuştur.
This study was carried out to determine the effects of different levels of dietary flaxseed and/or organic on performance, blood and yolk cholesterol levels in laying hens. One hundred ninety two 26-weeks-old leghorn layers were used in the experiment. Laying hens were randomly allocated into 6,25% flaxseed (6,25F), 12,5% flaxseed (12,5F), 125 ppm organic copper (C), 125 ppm organic copper plus 6,25% flaxseed (C+6,25F), 125 ppm organic copper plus 12,5% flaxseed (C+12,5F) treatment groups according to flaxseed (F) and copper (C) levels. They were assigned to treatment groups each containing 32 birds (8 replicates of 4 birds). The experimental period lasted 10 weeks. Laying hens fed diets including 2750 kcal/kg metabolisable energy, 16,84% crude protein, 3,73% calcium, 0,44% available phosphorus, 0,38% methionine ve 0,86% lysine in the experiment. Flaxseed and/or organic copper was supplemented to treatment group diets at expressed levels. Birds consumed the diets and water ad libitum. Feed consumptions in experimental groups were 110,06, 113,88, 116,81, 110,16, 110,79, 117,43 g/hen/day respectively and statistical differences among the groups were found significant (P<0.01). Feed conversion ratios (FCR) were determined 114,24, 119,91, 122,53, 115,52, 119,17, 120,51 g feed/egg in the experimental groups and differences between the groups were statistically significant (P<0.05). Egg production in dietary treatment groups were determined as 96,65, 93,35, 96,33, 95,61, 94,25, 97,47% respectively and significant differences were found between experimental groups (P<0.001). Body weight and egg quality characteristics (egg weight, yolk weight, yolk diameter, shell weight, shell thickness) were not affected by the dietary treatments whereas diets supplemented with flaxseed and/or organic copper. Blood cholesterol concentrations were determined as 129,81, 116,26, 97,52, 129,02, 116,27, 102,95 mg/dl respectively and differences among the experimental groups were found statistically significant (P<0,001). Egg yolk cholesterol concentration in treatment groups were indicated at 5th week 10,40, 8,66, 8,33, 10,21, 9,38, 9,67, 10th week 12,65, 12,29, 11,39, 10,38, 10,65, 11,63 mg/kg respectively. Differences between groups were found significant (P<0.05) at 5th week but not significant at 10th week.
