Amaç: Bu çalışma üniversite öğrencilerinde sosyal fobi sıklığının, yatkınlık oluşturan risk faktörlerinin, eşlik eden madde kullanımı ve klinik tanıların belirlenmesi; sosyal fobinin kimlik gelişim sürecine, yaşam kalitesine ve akademik başarıya olan etkisinin incelenmesi amacıyla gerçekleştirldi.
Metod: Çalışmaya 1 Mart - 1 Haziran 2008 tarihleri arasında Adnan Menderes Üniversitesinde eğitim gören 700 öğrenci katıldı. Katılımcılara 24 sorudan oluşan sosyodemografik veri formu, Liebowitz Sosyal Anksiyete Ölçeği, Türkler için Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Kısa Formu, Kimlik Duygusu Değerlendirme Aracı uygulandı. Tanılar DSM-IV-TR (Amerika Psikiyatri Derneği, 2000) ölçütlerine göre psikiyatrik görüşmelerle kondu.
Bulgular: Araştırmaya katılanlarda sosyal fobinin bir yıllık yaygınlığı % 20.9, yaşam boyu yaygınlığı % 21.7 olarak hesaplandı . Son 1 yılda sosyal fobi görülenlerin % 74.6’sında, yaşam boyu görülenlerin ise %76.5’inde özgül sosyal fobi söz konusuydu. Özgül veya yaygın sosyal fobisi olanlar ile sosyal fobisi olmayanlar arasında Liebowitz sosyal anksiyete ve Kimlik Duygusu Değerlendirme Aracı puanları açısından istatistiksel olarak anlamlı düzeyde fark saptandı. Kadınlarda, gelir seviyesi düşük olanlarda, son 15 yıllık sürede en çok köylerde ve kasabalarda (ilçelerde) yaşayanlarda, ailede psikiyatrik hastalık öyküsü olanlarda istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha sık sosyal fobi görüldü. Lojistik regresyon analizinde; kadınlar erkeklere göre 1.7 kat, son 15 yılda en uzun süre şehirlerde yaşayanlara göre ilçelerde yaşayanlar 1.5 kat, köyde yaşayanlar 1.9 kat, ailesinde psikiyatrik hastalık öyküsü olanlar olmayanlara göre 1.8 kat daha fazla sosyal fobi riskine sahipti. Gelir seviyesinin artışıyla beraber sosyal fobi görülme sıklığının azaldığı görüldü. Sosyal fobisi olmayanlarda sigara kullanma, sosyal fobiklerde özkıyım düşüncesi anlamlı düzeyde yüksek bulundu. WHOQOL-BREF-TR yaşam kalitesi alan skorlarının tümünde sosyal fobisi olmayanlarda olanlara göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha yüksek yaşam kalitesi puanları saptandı. Sosyal fobisi olanlarla olmayanlar arasında kendi özbildirimlerine göre akademik başarıda istatistiksel olarak anlamlı düzeyde bir fark saptanmadı.
Sonuç: Uzun yıllar ihmal edilen sosyal fobi üniversite öğrencilerinde oldukça sık görülen ve kimlik gelişim süreci ve yaşam kalitesini oldukça etkileyen bir hastalıktır. Erken tanınıp tedavi edilmesi öğrencilerin hem yaşam kalitelerinin yükselmesini, hem de kimlik gelişimlerinin sağlıklı bir
yönde ilerlemesini sağlayabilir. Ailelerin, öğretmenlerin ve akademisyenlerin bu konuda daha duyarlı olması ve bu kişileri tedavi arayışına yönlendirmeleri büyük önem taşımaktadır.
Purpose: The present study aims to investigate the prevalence of social phobia, and the sociodemographic variables, substance use patterns and comorbid psychiatric disorders associated with it. The impact of social phobia on quality of life, academic achievement and the identity development are also addressed.
Method: 700 undergraduate students at Adnan Menderes University participated in the study between 1st of March and 1st of June 2008. A sociodemographic data form cconsisting of 24 questions, Liebowitz Social Anxiety Scale (LSAS) Short Form on Quality of Life that has prepared by the World Health Organization for Turks (WHOQOL-BREF-TR), and the Instrument for Assessing İdentity Confusion (IFAIC) were administered to the participants. Diagnoses were made according to DSM-IV-TR by psychiatric interview.
Findings: Of the participants, 20.9 % were found to have had social phobia in the last 1 year, and 21.7% in their lifetime. 74.6 % of those who have had social phobia in last 1 year and 76.5 % of those have had social phobia in their lifetime have been detected to have had specific social phobia. Both common social phobia group and specific social phobia group differed from subjects with no social phobia in terms of of LSAS and IFSAIC scores, however, no significant difference was found between the two phobic groups. The prevalence of social phobia was relatively higher in women, in participants with the low income, who have lived in villages and towns in the last 15 years, and who have any family members with psychiatric problems. The multiple logistic regression analysis revealed that women were more vulnerable than man (OR=1.7), those participants who have lived mostly in villages or in towns than those who have lived mostly in cities over the last 15 years (OR=1.9 and OR=1.5 respectively), and those with a family member suffering from psychiatric disease than those without (OR= 1.8). It was also found that the higher the income is, the less the risk for social phobia. The frequency of participants who smoke was decreased, but the frequency of participants having suicidal ideation was increased in a significant manner among social phıbics as compared with non-phobics. Also WHOQOL-BREF-TR life quality scores were significantly lower in those with social phobia than those without. According to the self- evaluation of the participants, the academic achievement of those with social phobia was not different than those without.
Conclusion: Social phobia which has been ignored for years is quite prevalent among university students and has significant impacts on n the identity development process and the quality of life. Therefore, early diagnosis of social phobia will both increase the quality of life and facilitate a healthy identity development. In this regard, it is of utmost importance to implement projects aiming to enhance students’, families’, teachers’ and academicians’ knowledge on, and sensitivity to the existence of social anxiety in adolescents and the psychological, social as well as academic problems associated with it.
