Çalısmada 18 litrelik saksılarda 1:1.5 toprak:dere kumu karısımı kullanılarak
yetistirilen bir yasındaki Gemlik zeytin (Olea europaea L.) fidanlarına artan NaCl
dozları (kontrol, 2560, 5120 ve 7680 mg L-1 NaCl; sırasıyla 4.0, 8.0 ve 12.0 dS m-1
tuzluluk yaratacak sekilde) uygulanmıstır. Tuz çözeltileri yarı yarıya seyreltilmis
Hoagland besin ortamına uygun miktarlarda NaCl tuzu eklenerek elde edilmistir.
Denemede tuz uygulamasının baslatılmasından itibaren saksılar bu çözeltiler ile
sulanmıstır. Deneme deseni “tesadüf parselleri deneme desenine” göre 12 tekerrürlü
olarak belirlenmistir. Her saksıya bir adet bitki dikilmis ve her parselde toplam 12
adet saksı kullanılmıstır. Deneme toplam 48 adet saksıdan olusmustur. Deneme
dikimden sonra toplam dört ay boyunca sürdürülmüstür. Bu sürenin sonunda saksılar
bosaltılmıs, bitkiler kök, toprak altı gövde, gövde ve yaprak olarak dört farklı bölüme
ayrılmıstır. Söküm islemi sırasında bitki boyları belirlenmistir. Laboratuarda
kurutulup ögütülen bitki örneklerinde % kuru madde belirlenmis, Na, Cl, K, Ca, Mg,
N, P, Fe, Mn, Zn analizleri yapılmıstır. K/Na, K+Ca+Mg/Na oranları belirlenmistir.
Bor analizi bitki materyalinin yetersiz olması nedeniyle sadece yapraklarda
gerçeklestirilebilmistir. Elde edilen sonuçlar “MSTAT istatistik paket programı”
kullanılarak varyans analizi ile degerlendirilmistir. Tuzluluk kuru madde miktarını
kök örneklerinde azaltmıs, toprak altı gövde ve gövdede belirgin bir degisime neden
olmamıs, yapraklarda ise arttırmıstır. Toplam taze agırlıkda belirgin bir degisim
belirlenmemistir. Tuzlulukla beraber bitki dokularında genel olarak K, Ca, P, Mn,
Zn, B içerigi düsmüstür. Toplam N içeriginde bir degisim gözlenmezken Mg içerigi
artmıstır. K/Na ve K+Ca+Mg/Na oranları önemli düzeyde azalmıstır. Denemede
iv
kullanılan bitkiler artan tuzluluk sartları altında Na ve Cl‘un büyük kısmını kök ve
gövdede depolayarak fotosentetik organlar olan yaprakları tuzun olumsuz
etkilerinden korumaya çalısmıstır.
In the study, one year-old cv. Gemlik olive (Olea europaea L.) seedlings grown in 18
L containers by using 1:1.5 soil:coarse sand mixture were exposed to increasing
concentrations of NaCl (control, 2560, 5120 ve 7680 mg L-1 NaCl which is equal to
4.0, 8.0 ve 12.0 dS m-1 salinity). The salinity levels were obtained by addition of
appropriate amounts of NaCl to half-strength Hoagland solution. The experiment was
set up according to completely randomised block design with 12 replications and one
plant per container. The experiment was consisted of 48 plants and lasted four 4
months after planting. Then the plants were divided into four different parts; root,
subsoil trunk, trunk and leaf. The samples were dried and and ground at the
laboratory. Fresh weight, dry matter (%) of the samples were determined Na, Cl, K,
Ca, Mg, N, P, Fe, Mn, Zn were analyzed and K/Na, K+Ca+Mg/Na ratios were also
measured. Due to insufficient sample amounts B analysis were performed only in the
leaf samples.
Analysis of variance was performed for obtained data by using MSTAT statistical
program. Mean separation was performed using “least significant difference” (LSD)
at P £ 0.05. Salinity decreased dry matter in the root of experimental plants, not
affected subsoil trunk and trunk samples and increased in the leaves. Total fresh
weight of the samples were not affected by salinity. In general, K, Ca, P, Mn, Zn, B
contents of the samples reduced with salinity. Total N contents of samples were not
affected by salinity while Mg contents increased. Since, K/Na and K+Ca+Mg/Na
vi
ratios decreased significantly. In general experimental plants were kept leaves for
their photosynthetic activity by accumulating high amounts of Na and Cl into roots.
