Diyabetes mellitus, kan şeker düzeyinin yüksekliği ile karakterize, kronik ve çok tehlikeli bir hastalıktır. Tüm dünyada yaygın olarak rastlanır. Diyabetli hastalarında yavaş fakat devamlı bir tahribat söz konusudur. Akut faz cevap herhangi bir doku hasarını takiben kısa sürede ortaya çıkan nonspesifik bir reaksiyondur. İnfeksiyöz, immunolojik, neoplastik, travmatik ya da paraziter nedenlerden dolayı oluşur. Akut faz reaksiyonun en önemli özelliği, karaciğerden CRP, seruloplazmin ve haptoglobin gibi akut faz proteinlerinin üretimidir. Bu çalışmada deneysel diyabet oluşturulmuş ratlarda CRP, haptoglobin ve seruloplazmin gibi akut faz proteinleri ile bunlarla ilişkili olan önemli iz elementlerden Fe, Cu ve Zn düzeylerinin belirlenmesi ve bunların birbirleriyle ilişkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmada 27 adet Wistar rat kullanılmıştır. Deneme grubunda bulunan 16 rata diyabet oluşturmak amacıyla 0,01 M sodyum sitrat tamponu (pH 4.5) içinde streptozosin (572201, Calbiochem) 50mg/kg intraperitonal olarak uygulanmıştır. Enjeksiyonu takiben 21 gün sonra hayvanlar 12 saat süre ile aç bırakılmış, kan glukoz düzeyleri belirlendikten sonra eter anestezisi altında kalp içi kan örnekleri toplanmış ve servikal dislokasyon ile ötanazi uygulanmıştır. Kan alımını takiben serum örnekleri ayrılmış, CRP, haptoglobin, seruloplazmin, Fe, Cu ve Zn analizleri yapılmıştır. Elde edilen sonuçlar istatistiksel olarak değerlendirilmiştir. Deneysel diyabet oluşturulan ratlarda CRP ve haptoglobin düzeylerinin önemli düzeyde etkilendiği fakat seruloplazmin düzeyinde kontrol ve diyabetli grup arasında fark olmadığı gözlenmiştir. Fe ve Cu düzeylerinin diyabetli ratlarda kontrol grubundan yüksek; Zn düzeyinin ise düşük olduğu bulunmuştur. Sonuç olarak, diyabetli hastalarda akut faz proteinlerinden CRP ve haptoglobinin ile iz elementlerden Fe, Cu ve Zn düzeylerinin belirlenmesi yangısal sürecin takibinde, hastalığın komplikasyonlarının belirlenmesinde ve tedavinin etkinliğinin kontrolünde kullanışlı parametreler olarak kabul edilebilir.
Diabetes mellitus, characterizing with increased blood sugar, is a chronic and dangerous disease. Diabetes mellitus commonly exists all around the world. Slowly but continuously destruction occurs at patients with diabetes mellitus. Acute phase response is a nonspecific reaction that appears a little while after tissue damages. Infections, immunologic and neoplastic diseases, parasites or trauma can cause the acute phase response. Releasing acute phase proteins from liver such as CRP, ceruloplasmin and haptoglobin is the most characteristic feature of acute phase response. In this study, determining levels of acute phase proteins such as CRP, haptoglobin, ceruloplasmin and some of important trace elements related to acute phase proteins such as Fe, Cu and Zn; and searching a relationship between their levels, was purposed. 27 Wistar rats were used in this study. 50mg/kg streptososin(572201, Calbiochem) in 0.01 M sodium citrate tampon(pH 4.5) was injected intraperitoneally to 16 rats for developing diabetes. 21 days later following injection, rats were left to hunger for 12 hours. After determination of blood sugar level, intracardiac blood samples were taken under ether anesthesia; and euthanasia was applied with cervical dislocation. Following the blood take, serum samples were distinguished and CRP, haptoglobin, ceruloplasmin, Fe, Cu, Zn analyses were performed. Results were statically assessed. In the rats with experimental diabetes mellitus, it was observed that CRP and haptoglobin levels were significantly affected but there were no difference in ceruloplasmin levels between control and diabetes groups. It was found that in diabetes group Fe and Cu levels were higher than control group; however Zn level was lower. As a result; determining levels of acute phase proteins such as CRP and haptoglobin and some of trace elements such as Fe, Cu, Zn can be accepted as useful parameters for observation of inflammatory process, detection of disease complications and controlling of treatment efficiency.
