Kan portakallarının bazı çiçek tozu özelliklerinin incelenmesi ve Clementine × kan portakalı melezlerinin SRAP belirteçleriyle belirlenmesi

Abstract

Kan portakalına (Citrus sinensis Osbeck) ait farklı genotipler ile `Clementine' mandarini (Citrus reticulata Blanco `Clementine') arasında 2010 ve 2011 yıllarında melezlemeler gerçekleştirilmiştir. `Clementine' ana ebeveyn, `Moro' (M), `Sanguinello'(S), `Tarocco'(T) İtalyan çeşitleri ve K1, K2, A1, A2, A3, H1, H2, H3 yerel çeşit genotipleri 11 baba ebeveyn olmak üzere melezlemeler yapılmıştır. Kan portakalının 11 genotipinin 2011 yılı çiçeklerinde başçık sayımı, çiçek tozu miktar, canlılık (TTC) ve çimlendirme testleri yapılmıştır. Üç genotipte (M, S, T) yapılan canlılık testinde %22.15 oranı ile S, sekiz genotipte yapılan teste göre P<0.05 önemlilik derecesinde %44.57 ile A3 ve %40.44 ile H3 diğer genotiplerden yüksek bulunmuştur. Çiçek tozu çimlendirme testine göre %1 agar+%25 sakkoroz ortamında en yüksek çimlenme H3 genotipinin daha sonra A3 genotipinin çiçek tozları, başçık sayısında her bir çiçekteki ortalamalarda 22.2 adet değeri ile `Tarocco' çeşidi, `hemasitometrik lamda' yapılan sayımda bir çiçekteki toplam çiçek tozu sayısında 139357 adet ile A1 genotipi en yüksektir. Melezlemelerde, 2010 yılında toplam 1397 adet çiçeği melezlemeyle 27 meyveden 86 tohum, 2011 yılı için 580 çiçek melezlemeyle 43 meyveden 348 tohum elde edilmiştir. 2011 yılında baba ebeveyni A3 olandan ise 142, H3 olandan 135 tohum eldesi ilerisi için melez tohum ve akabinde melez birey elde etmede ebeveyn olarak kullanılabilir. Bu 86 ve 348 tohum viyollere ekilerek elde edilen melez çöğürler serada yetiştirilip sırasıyla 42 ve 161 melez bitki elde edilmiştir. 2010 yılı 13 melezi ve 2 ebeveyni ile (C, K1) SRAP moleküler belirteçleri kullanılarak melez bireyler ve ana, baba birey arasındaki benzerlik ve farklılıklar belirlenmiştir. Toplamda 24'si polimorfik, 66 bant elde edilmiştir. Polimorfizm oranı%36.4'tür.

'Clementine' mandarin (Citrus reticulata 'clementine') between with different genotypes of blood oranges (Citrus sinensis Osbeck) has been realized hybridization in 2010 and 2011 years. `Clementine' was used as female parent and `Moro' (M), `Sanguinello' (S), `Tarocco' (T), A1, A2, A3, H1, H2, H3, K1, K2 cultivars and local genotypes as male parent was used in total 11 parents. Before hybridization, because of parent blood oranges species at 11 varieties for 2011 pollens applied anther count, pollen count, viability and germination test. Three varieties together (M, S, T) was done on viability test as P<0.05 significance 22.15% S variety, eight genotypes was done together on test A3 genotype with %44.15 was found high from others. As germination test, the highest germination was obtained at H3 genotype on %1 agar+ %25 sucrose media. Anther count for each flower average is 22.2 a number value was `Tarocco', on hemasitometric lam total pollen count of one flower was found Sanguinello variety as high. At hybridization results 1397 flower was crossed and was obtained 27 fruit, 86 seed for 2010. 580 flower was crossed and was obtained 43 fruit, 339 seed for 2011. With obtained 135 seed for H3 and 142 seed for A3 as male parent is promising for future about pollination feature. Seeds of 2010 and 2011 fruits was taken and planted into cotainers, was obtained and was growed hybrid seedlings in a greenhouse and was obtained respectively 42 and 161 hybrid plant. 13 hybrids and 2 parents (C, K1) genotypes of 2010 year was done the analysis and obtained similarity, diversity between male, female, hybrids by using SRAP moleculer markers. In total 15 genotipe was obtained 66 bands taht of which 24 bands were polymorphic. Polymorphism ratiowas 36.4%.