Aydın ekolojisinde antepfıstığının çiçek tozu canlılık ve çimlenme düzeylerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma

Abstract

Bu çalışma ile Aydın ili, Atça beldesine bağlı Uzunlar köyünde doğal olarak yetişen 4 adet erkek melengiç tipi (Pistacia terebinthus L.) ile 4 adet melengiç üzerine aşılı erkek antepfıstığı tipinin (Pistacia vera L.) çiçek tozlarının canlılık düzeyleri, çimlenme yetenekleri, üretim miktarları ve muhafaza süreleri belirlenmiştir. Çiçek tozu canlılık düzeylerinin belirlenmesi amacıyla TTC, IKI ve safranin çözeltileri kullanılmıştır. En yüksek canlılık oranı 2 numaralı aşılı erkek tipte safranin testinde %88.240, en düşük canlılık oranı ise 3 numaralı melengiç tipinde yine safranin testinde %63.728 olarak belirlenmiştir. Çiçek tozu çimlenme oranlarının belirlenmesi amacıyla doymuş petri yönteminde %1 agarlı %0, %5, %10, %15 ve %20' lik sakkaroz ortamları ile 25, 50 ve 100 ppm borik asit (H3PO4) ortamları kullanılmıştır. Aşılı erkek tiplerde buzdolabında tutulan 9 günlük, melengiç tiplerinde ise 3 günlük çiçek tozlarının kullanıldığı çimlendirme denemelerinde, en yüksek çimlenme oram, 3 numaralı melengiç tipinde %20 sakkaroz ortamında %1 1.298 olarak bulunmuştur. Hemasitometrik yöntemle tespit edilen bir çiçekteki ortalama çiçek tozu miktarı türlere ve tiplere bağlı olarak 135 000 ile 176 250 arasında değişmiştir. Muhafazaya başlarken aşılı erkek tiplerde ortalama %71, melengiç tiplerinde %26 olan çiçek tozu çimlenme oranlan, oda koşullarında 4. günden sonra, buzdolabında 10. günden itibaren, derin dondurucuda ise 2. aydan itibaren sıfıra düşmüştür. With this research, the viability level, germination ability, production potential, and storage period of pollen of naturally grown four male terebinth types (Pistacia terebinthus L.) and four male pistacio types (Pistacia vera L.) grafted on terebinth tree were determined in Uzunlar Village, Atca District, Aydin Province. For the aim of determining the pollen viability level, TTC, EH, and safranine solutions were used. The highest percentage of viability was obtained from grafted male no. 2 tree with 88.240% in safranine test. The lowest percentage of viability was obtained from terebinth tree no. 3 with 63.728% in safranine test. For the reason of the determination of germination percentages pollen, 1% agar; 0, 5, 10, 15, and 20% sucrose; and 25, 50, and 100 ppm boric acid media were used in saturated petri dish method. In the germination experiments of the pollen of 9-day stored grafted male types and 3-day stored terebinth types, the highest germination percentage was obtained from terebinth type no. 3 with 1 1.298% in 20% sucrose medium. The average amount of pollen within a flower resolved by hemacytometric method were changed between 135 000 and 176 250 dependent on species and types. While the germination percentage of pollen of grafted male types and terebinth types was 71% and 26%, respectively in the beginning of storage, that of pollen in the room conditions after 4* day, in the refrigerator from 10th day, and in the deep freezer from 2nd month was decreased to zero.