Bazı zeytin (Olea europaea L.)çeşitleri ve delicelerde odun dokusu dirençlerinin mekanik ve biyokimyasal yönden incelenmesi

Abstract

Gelişmiş tüm bitkilerin kök ve gövdelerinin odunsu yapısını oluşturan madde olarak bilinen ligninin, bitkilerde hastalık ve zararlılara karşı direnç kazandırdığı yapılan araştırmalarla belirlenmiştir. Son yıllarda yapılan çalışmalarda ise toprağa uygulanan ligninin, mikrosklerotların canlılığı ve sayısı üzerinde baskılayıcı etkisinin olduğu gözlenmiştir. Bu çalışma; bazı zeytin çeşitlerinde odun dokusu dirençlerinin mekanik ve biyokimyasal yönden incelenmesi, lignifikasyon açısından çeşitlerin durumlarını ve birbirine göre farklılıklarını ortaya koyması açısından değerlendirmesi amacı ile irdelenmiştir. Elde edilen veriler ışığında, dokusal sertlik ölçümlerinde en dirençli çeşidin her iki dönemde de Gemlik olduğu ortaya çıkmıştır. Nitekim, lignin boyaması yapılan çeşitlerde, kroma (c*) ve hue° (h°) değerlerine bağlı olarak bünyesinde en fazla lignin içeren çeşidin Gemlik olduğu gözlenmiştir. Eş gövde kalınlığına (gövde çapı) ulaşan gövde uzunlukları değerlendirmesinde, Gemlik ile Manzanilla çeşitleri arasında istatistiki bir farkın olmadığı, Gemlik çeşidinin 25,50 cm. uzunluk ortalama değeri ile ikinci sırada bulunduğu belirlenmiştir. Yaş yoğunluk ortalamalarında ise istatistiksel olarak çeşitler arasında fark görülmemesine rağmen kuru yoğunluk ölçümlerinde, Gemlik çeşidinin her iki dönemde de Memecik ve Delice ile birlikte en yüksek gövde kuru yoğunluğuna sahip olduğu saptanmıştır. Ksilem alan ölçümlerinde ise en yüksek ksilem alanı değeri Delice' de saptanırken, Gemlik en düşük ksilem alanına sahip olmuştur. Yapılan ölçümler neticesinde Gemlik çeşidinin bünyesindeki lignin miktarının diğer gruplara göre fazla olduğu saptanmıştır. Bu sonuçlara göre bu araştırmanın; zeytinde görülen en önemli fitopatolojik sorunlardan biri olan `Verticillium dahliae' ye karşı dayanıklı olabilecek anaç ve çeşit seçimi için daha sonraki yapılacak çalışmalara ışık tutmasının muhtemel olması düşünülmektedir.

Lignin, forms the wood tissue of stem and root of all develop plants. Some researches showed that the lignin gained the resistance to disease and pest of plants. Recent studies indicated that lignins, which applied the soil, has a surpassing effect on microsclerotia amount and viability. This study was aimed investigate of wood tissue hardness in terms of mechanical and biochemical in some cultivated and wild olive cultivars and it also reveal that lignification situation of differentiation among cultivars. The wood tissue hardness measurements indicated that Gemlik cv. was found highly resistant in two terms than others. The vast lignin content was observed in Gemlik cv. depending on kroma (c*) and hue° (h°) values. Assessment of stem lenght up to equal stem thickness (stem radius) there was no significantly different between Gemlik and Manzanilla cv. in terms of length measurements and Gemlik cv. was second order with 25.50 cm. mean. There was no statistically significant in means of fresh density. Dry density measurements showed that Gemlik cv. was found high values with Memecik cv. and Delice in two terms. Delice was showed high values and Gemlik was found lower values in terms of the measurements of extent of xylem. As result of measurements the lignin content of Gemlik cv. was higher than the other cv. and Delice. In addition, this research results will be lighten the further researches about selection of resistant rootstock and cultivars to `Verticillium dahliae ', which is one of the most important phytopathological problem of olive.