Aydın'da hane halklarının gıda tüketim talebi ekonometrik analizi

Abstract

Hanehalklarının gıda ürünlerine yaptıkları harcamalar, gıda sektörüne ham madde temin eden tarım sektörü açısından önemlidir. Bu çalışmada, 384 hane ile birebir görüşme yöntemiyle yapılan anketler kullanılarak, Aydın ili kentsel alanda hanehalklarının bazı sosyo-ekonomik özellikleri, harcamaları, gıda alışveriş tercihlerinin belirlenmesi ile gıda ve diğer tüketim mallarına ait harcamaların ekonometrik analizlerinin yapılması amaçlanmıştır. Araştırmada hanehalkları düşük gelir grubundan yüksek gelir grubuna kadar %20'lik beş gruba ayrılarak, yüzde, ortalama, standart sapma gibi temel istatistik yöntemlerinden yararlanılmıştır. Harcamaların ekonometrik analizinde ise Heckman iki aşamalı tahmin modeli kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, ortalama hanehalkı genişliği 2.66 kişi, ortalama hanehalkı geliri 2726.90 TL/ay olarak saptanmıştır. Hanehalkları aylık 1202.96 TL tutarındaki toplam harcamalarının %39.19'unu gıda harcamalarına ayırmaktadırlar ve gelir dağılımını ölçen parametrelerden Gini katsayısı 0.26 olarak tahmin edilmiştir. Aydın ilinde gıda harcamalarına ayrılan pay Türkiye ortalamasının üzerinde ve Gini katsayısı Türkiye için tahmin edilenden düşük çıkmıştır. Beklenildiği gibi gelir grupları itibariyle düşük gelirli hanehalklarının fiyat unsurunu önemsedikleri istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Çalışmada harcama grupları ve alt gruplara ayrılmış olan gıda ürünleri gelir esneklikleri tahmin edilmiştir. Gıda için gelir esnekliği 0.70 bulunmuş ve alt grupların gelir esneklikleri sırasıyla tahıl grubu için 0.17, et-balık, süt-peynir-yumurta, sebze-meyve, şeker-bal, çay-kahve ve alkolsüz içecekler için yaklaşık 0.70, yağ grubu için 0.96 ve ev dışı gıda için 1.24 olarak hesaplanmıştır

Households' spending for their food products is important for the agricultural sector that provides raw materials for the food industry. In this study, using 384 one to one interviews with household surveys, some of the socio-economic characteristics of households in urban areas of Aydin province, such as expenditure, food shopping choices in food and other consumer goods are examined utilizing the econometric method. In the study the study group were divided into five groups in a 20% scale ranging from low-income households to high income group, and some descriptive statistics such as percentage, mean, standard deviation were estimated.. Heckman two-stage model is used to estimate the econometric analysis of expenditures. According to the survey, the average size of the households is determined as 2.66 person and average household income as 2726.90 TL / month, respectively. The households assign their 39.19% of total expenditure, amounting to TL 1202.96 monthly, for food expenditures and the distribution of income Gini coefficient was estimated as 0.26. The share of food expenditure in the province of Aydin on average is similar to the that of Turkey, while the Gini coefficient was estimated as lower than the average. As expected, it was statistically significant that low-income households care about the price of the items. In the study the groups and sub-groups were classified according to their income levels and income elasticities were estimated as. 0.70 for whole food products. In terms of sub-groups, the elasticities were estimated as 0.17 for cereals, 0.70 for meat and fish, milk-cheese-egg, vegetables and fruit, sugar-honey, tea and coffee, soft drinks, 0.96 for fats and, 1.24 for food away home.