Piyasada satışa sunulan peynirlerden elde edilen jenerik Escherichia coli ve Staphylococcus aureus suşlarının antibiyotik dirençliliklerinin belirlenerek, mastitis kontrol ve tedavi programlarında kullanılan antibiyotiklerle ilişkisinin belirlenmesi

Abstract

Peynir en popüler protein kaynaklarından birisidir. Evlerde genellikle herhangi bir işlem görmeden tüketilmesi sonucu, mevcut gıda patojenleri kolaylıkla enfeksiyona neden olabilmektedir. Bu nedenle peynir üretiminin ilk safhası olan süt üretiminde çiftlik hijyeni ve sağım hijyeni çok önemlidir. Sağım hijyenine yönelik olarak meme sağlığının korunması amacıyla kuru dönemde antibiyotik uygulaması yaygın bir yöntemdir. Uygulanan antibiyotiklerin hayvanların mikroflorasında antibiyotik dirençliliğini tetiklediği gözlemlenmektedir. Bu çalışmada sahada kullanımı yaygın antibiyotiklerin mastitiste önemli rol oynayan E. coli ile S. aureus üzerine etkisi ve bu bakterilerin peynirlere bulaşması sonucu meydana getirebileceği halk sağlığı riskinin ortaya konulması amaçlandı. Bu amaçla 50 adet kaşar peyniri, 50 adet beyaz peynir örneği kullanıldı. Örneklerden ISO 16649-2 (2001) ile E.coli ve TS 6582-1 EN ISO 6888-1 (2001) ile S.aureus izolasyonları yapıldı. İzolatlara doğrulamayı takiben 30 Veteriner Hekimle yapılan anket sonucuna göre sahada sıklıkla kullanılan antibiyotiklere yönelik antibiyogram testi yapıldı. Çalışmanın sonuçlarına göre beyaz peynirlerin %22'sinin E. coli ve %16'sının S. aureus ile kontamine olduğu tespit edilirken, kaşar peynirlerinden sadece %4'ünün S. aureus ile kontamine olduğu görüldü. İzole edilen suşlara yapılan antibiyogram testi sonucunda, E. coli suşlarının antibiyotik direnç oranları sırasıyla %100 penisilin, %55 streptomisin, % 55 gentamisin, %18 amoksisilin-klavulonik asit ve % 0 enroflaksasin olarak belirlendi. S. aureus suşlarının antibiyotik direnç oranları sırasıyla % 12,5 penisilin, % 37,5 oranında streptomisin, % 37,5 oranında gentamisin, % 12,5 oranında amoksisilin-klavulonik asit ve % 25 oranında enroflaksasin olarak tespit edildi. Elde edilen sonuçlar ve dirençlilik dağılımı, sahada kuru dönem mastit tedavisine yönelik koruyucu amaçla kullanılan antibiyotiklere direnç gelişmekte olduğunu göstermektedir. Süt, mikroorganizmaların bulaşması, hayatta kalması ve üremesi yönünden önemli bir gıda olduğundan, süte bulaşan antibiyotikler bulunduğu mevcut mikroflorada dirençliliği tetikleyebilir. Süt, çeşitli endüstriyel işlemlerden geçirilse de yeniden bulaşma riski ile mevcut kontaminasyonun giderilememesinin yanında antibiyotik dirençliliğinin tetiklenmesi halk sağlığı üzerinde olumsuz sonuçlara neden olmaktadır. Süt ürünlerinin üretimi aşamasında mevcut bulaşmanın giderilmesi için ek tedbirler alınması önemlidir, bunun yanında antibiyotik dirençliliği gelişen yüksek bir gıda patojeninin yaratacağı klinik tablo, hem sağlık açısından hem de ekonomik açıdan ülkesel boyutta büyük sorun yaratacaktır. Bu kapsamda antibiyotik kullanımının bilinçli şekilde yapılması ve antibiyotiklerin yarı ömürlerinin kullanımda göz önüne alınması gerekmektedir.

Cheese is one of the most popular protein sources. Food pathogens can easily cause infections when consumed without applying the food to necessary procedures. Thus, as being the first step of cheese production, farm and milking hygiene are very important in the milk production process. Regarding milking hygiene, antibiotic application is a common procedure during the dry period in preservation of dug health. The antibiotics administered are found to trigger an antibiotic resistance in the micro flora of the animals. In this study, the effect of commonly used antibiotics on E. coli and S. aureus, two organisms that play a major role in mastitis, and the evaluation of potential public health risks with cheese infected with these two bacteria. Feta and yellow cheese samples of 50 units each were used. Isolations of E. coli and S. aureus were done with ISO 16649-2 (2001) and TS 6582-1 EN ISO 6888-1 (2001), respectively. Following confirmation of the isolates antibiogram testing were done against the most commonly used antibiotics found as a result of a survey conducted on 30 veterinarians. Of the feta cheese %22 and %16were contaminated with E. coli and S. aureus, respectively and only %4 of the yellow cheese was found to be contaminated with S. aureus. Following the antibiogram testing to the isolated E. coli strains, penicillin, streptomycin, gentamycin, amoxicillin-clavulanate and enrofloxacin resistances were found to be %100, %55, %55, %18 and %0, respectively. Following the antibiogram testing to the isolated S. aureus strains, penicillin, streptomycin, gentamycin, amoxicillin-clavulanate and enrofloxacin resistances were found to be, %12,5, %37,5, %37,5, %12,5 and %25, respectively. These results and resistance rates indicates significant resistance against the commonly administered antibiotics used for prophylactic purposes in dry period mastitis treatment on the field. Milk is an important food for microorganisms for contamination, survival and reproduction, and antibiotics concentrated in it can trigger resistance in the present flora. Although treated with various procedures, always having the risk of contamination and high antibiotic resistance, such milk samples may result with adverse outcomes on public health. Supplementary preventive measures should be taken against contamination in milk production. Additionally, antibiotics should be used wisely with consideration of half-life times in order to prevent resistance and avoid the clinical picture of a nation-wide health and economical problem.