Aydın Merkez 2 nolu sağlık ocağı bölgesinde yaşayan 0-17 yaş aralığında çocuğu olan ebeveynlerin dermatolojiye ve çocuklarındaki deri hastalıklarına bakış açılarının değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Bu çalışma ile Aydın il merkezinde, 2 Nolu Sağlık Ocağı bölgesinde 0-17 yaş arasında çocuk sahibi ebeveynlerin dermatoloji ve çocuklarındaki deri hastalıkları ile ilgili bilinç düzeyleri, inanışları, yardım arama ve tedavi seçim davranışlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Ebeveynlerin, hangi deri hastalıklarını olağan veya herhangi bir hekime başvurmayı gerektirmeyecek geçici bir durum olarak değerlendirdiklerinin, hangi durumları deri hastalığı olarak gördüklerinin, deri hastalığı olan çocukları için kime başvurduklarının ve ne gibi tedaviler uyguladıklarının saptanması hedeflenmiştir. Yöntem: Araştırma evrenini Aydın İli Merkez 2 Nolu Sağlık Ocağı kentsel bölgede yaşayan 0-17 yaş arası 5725 çocuk oluşturmuştur. Ankette demografik bilgilere ilişkin 12 soru, ebeveynlerin dermatoloji ve deri hastalıkları ile ilgili görüşünü içeren 8 soru, ebeveynlerin çocuklarındaki deri hastalıkları ve tedavisi ile ilgili 1 soru, ADÜTF Dermatoloji AD pediatrik dermatoloji polikliniğinde sık görülen hastalıkların fotoğrafları gösterilerek ebeveynlerin bu hastalıkları tanıyıp tanımadıkları, bu hastalıklar karşısında tutum ve davranışlarını değerlendirmeye yönelik 9 soru, anket ile ilgili düşüncelerine yönelik 3 soru olmak üzere toplam 33 sorudan oluşturulmuştur. Bulgular: Hazırlanan anket 312 ebeveynle yapılmıştır. Hedeflenen örnek büyüklüğünün %86’sına ulaşılmıştır. Anketin %92.9’u annelerle, %1.0’i babalarla yapılmıştır. Ebeveynler “Bildiğiniz üç deri hastalığını söyler misiniz'” sorusuna ilk sırada söyledikleri hastalıklar mantar, ekzema, sedef hastalığı şeklinde sıralanırken, söylenen tüm hastalıkların toplamına bakıldığında en çok söylenen üç hastalığın aynı şekilde mantar, ekzema, sedef hastalığı olduğu görülmüştür. Aynı zamanda ankete katılan ebeveynlerin eğitim seviyesinin artması ile söyledikleri deri hastalığı sayısı arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuştur. Araştırmaya katılan ebeveynlerin son altı ay içindeki deri şikayetleri için dermatoloji uzmanına gitmeleri ile eğitim düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmazken, son altı ay içindeki deri şikayetleri için dermatoloji uzmanına gitmeleri ile ortalama aylık gelir düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuştur. Ebeveynlerin deri şikayetleri olan çocukları için başvurduğu hekim ile çocuklarının yaşı ve ebeveynlerin eğitim durumu arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunmuştur. Ankete katılan ebeveynlerin %75.7’si stres ve ruhsal bozuklukların, %55.8’i kirliliğin deri hastalıklarının nedenleri olabileceğini söylemiştir. Anket çalışmasına katılan akne vulgaris hastalığı olan ebeveynlerin %43.6’sı, impetigo hastalığı olanların %41.8’i, verruka vulgarisi olan ebeveynlerin de %45.7’si tedavi amacıyla kendilerince topikal uygulamalar yaptıklarını söylemiştir. Çalışmaya katılan ebeveynlerin %73.1’inin çocuğunda hemanjiyom benzeri lezyon olması durumunda çocuk doktoruna başvuracağını söylerken, impetigo benzeri lezyon olması durumda %45.7’si, çocuğunda varisella olması durumunda da ebeveynlerin %68.8’i çocuk doktoruna başvuracağını söylemiştir. Psoriazis vulgaris benzeri lezyonlar olması durumunda ebeveynlerin %96.1’i dermatoloji uzmanına gideceğini söylemiştir. Sonuç: Çalışmaya katılan ebeveynlerin dermatoloji ve çocuklarındaki deri hastalıkları konusunda bilgi seviyelerinin yetersiz olduğu, toplumda deri sağlığı ve hastalıkları ile ilgili yanlış inanç ve yanlış tedavi davranışlarının yaygın olduğu görülmüştür. Ulaşılan bu verilerin, gerekli sağlık hizmetlerinin verilmesine ve ebeveynlerin eğitimine altyapı oluşturarak, ebeveynlerin dermatoloji uzmanlarına yönlendirilmelerine katkı sağlayacağı düşünülmüştür.

Purpose: This study aims primarily to evaluate parents of children ages 0-17 years in Aydın for their knowledge, beliefs and behaviour regarding paediatric skin disease, their attitudes about seeking treatment and their therapy preferences. Methods: Study population consisted of 5725 children whose ages ranged between 0 to 17 living in Aydın city center and who were registered at the 2nd Health Office of the municipality of Aydın. The questionnaire used in this study consisted of a total of 33 questions with 12 questions regarding demographic information, 8 questions regarding opinions of parents about dermatology and dermatological diseases, 1 question regarding dermatological diseases of children and their treatment, 9 questions with pictures depicting most common diseases seen in Adnan Menderes University Dermatology Department and 3 questions regarding thoughts about this questionnaire. Findings: The questionnaires were answered by 312 parents and this represents 86% of the targeted population. The questionnaires were answered 92,9% by mothers and 1,0% by fathers. The most common answers to the question “Can you name three skin diseases'” were fungal disease, eczema and psoriasis in decreasing order. The relationship between the patient’s education level and the number of known dermatological diseases was found to be statistifically significant. Attendance to a dermatology department because of skin related problems in the last 6 months was not related with the education level, however average monthly income was related significantly with this attendence. Frequency of attendance to a dermatologist increased with increase in age of children. Preference to be seen by a dermatologist increased as the level of parental education increased. Stress and psychological disorders were thought to be causes of skin diseases by 75.7% of parents and %55.8 of parents stated that low personal hygiene could yield dermatological diseases. Various self styled topical remedies were used by 43.6% of the parents for acne vulgaris, 41.8% for impetigoa and 45.7% for verruca vulgaris. Parents stated that they would take their children to a pediatrician if they were to see lesions of hemangiomas (73.1%), impetigo (45.7%) and varicella (68.8%). On the other hand 96.1% of parents stated that they would take their children to a dermatologist if they were to see psoriasis lesions. Conclusion: This study has shown that knowledge about dermatology and dermatological diseases among parents is scarce and erroneous beliefs and therapy approaches about dermatological diseases are common. Results of this study show the need of guidance of parents to dermatologists and may provide a database for the education of parents about skin diseases.