Düşük dozlu oral kontraseptif steroidlerin, ateroskleroz, kardiyovasküler hastalık ve damar endotel hasar belirteçleri üzerine etkileri

Abstract

Kardiyovasküler hastalıklar önemli morbidite ve mortalite nedenleri arasında yer almaktadır. Bu hastalıklara ilişkin risk faktörlerinin belirlenmesi koruyucu önlemlerin alınması açısından önem taşımaktadır. Bu araştırma ile dünyada çok yaygın bir kullanım alanı bulan düşük doz oral kontraseptiflerin kardiyovasküler hastalıklarda bir risk faktörü olarak rolünü değerlendirmek amaçlanmıştır. Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı'nda Haziran 2008- Ekim 2008 tarihleri arasında retrospektif ve kontrollü bir çalışma yapılmıştır. Üç ay süreyle, iki ayrı formülasyonda oral kontraseptif steroid (20 µg etinil estradiol + 100 µg levonorgestrel veya 20 µg etinil estradiol + 150 µg desogestrel) kullanan 28 kişi ile kontrol olarak hormonal olmayan doğum kontrol yöntemi kullanan 24 kişi, kalp ve damar hastalıkları risk faktörleri (total kolesterol, Yüksek Dansiteli Lipoprotein, Düşük Dansiteli Lipoprotein, Çok Düşük Dansiteli Lipoprotein ve trigliserid düzeyleri ile homosistein, plazminojen aktivatör inhibitör-1 ve interlökin-6 düzeyleri) açısından karşılaştırılmıştır. İstatistiksel analizler için, hasta grupları yönünden 2'li karşılaştırılmasında, normal dağılım varsayımını sağlayanlar için Independent-sample t-test, sağlamayanlar için Mann-Whitney U testi; hasta grupları ve kontrol grubu yönünden 3'lü karşılaştırılmasında normal dağılım varsayımını sağlayan veriler için One-Way ANOVA, sağlamayanlar için ise Kruskal-Wallis testi kullanıldı. Verilerin birbirleriyle olan korelasyonları Pearson (parametrik) ve Spearman (parametrik olmayan) korelasyon testleri kullanılarak incelendi. İstatistiksel anlamlılık düzeyi, p değerinin 0,05 ten küçük olması durumu olarak kabul edildi. Üç ay süreyle, iki ayrı düşük dozda OKS kullanan olgularla, hormonal olmayan bir yöntem kullananlar arasında, total kolesterol, HDL, LDL, VLDL, trigliserid, homosistein, PAI-1 ve IL-6 düzeyleri açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmadı. Risk faktörü olmayan sağlıklı kişilerde, kısa süreyle, piyasada bulunan her iki düşük doz OKS'nin, kardiyovasküler hastalık belirteçlerini değiştirmediği ve bu grup olgularda düşük doz OKS'lerin doğum kontrol yöntemi olarak güvenle kullanılabileceği düşünüldü.

Cardiovascular diseases are one of the prominent causes of morbidity and mortality. Determination of risk factors associated with cardiovascular diseases is important in taking preventive measures. In the present study, evaluation of the role of widely used low-dose oral contraceptives as a risk factor for cardiovascular diseases was aimed. A retrospective, randomized, controlled study was conducted in Adnan Menderes University, Faculty of Medicine, Department of Obstetrics and Gynecology, between June 2008 and October 2008. A total of 28 subjects using two distinct oral contraceptives (20 µg ethinyl estradiol+100 µg levonorgestrel or 150 µg desogestrel) and 24 subjects (control group) using a different birth control method than hormone treatment, were compared in terms of parameters that were considered as risk factors for cardiovascular diseases. Total cholesterol, HDL, LDL and VLDL-cholesterol and triglyceride levels were measured in order to assess lipid profiles of the subjects. In addition, homocystein, plasminogen activator inhibitor-1 (PAI-1) and interleukin-6 (IL-6) levels that were reported as risk factors for cardiovascular diseases were measured. In order to compare these parameters between control group and oral contraceptive groups the following tests were used: Independent-sample t-test, Mann-Whitney U test, One-Way ANOVA test and Kruskal-Wallis test. The correlation between the data groups was analyzed using Pearson (for parametric data) and Spearman (for nonparametric data) tests. Statistically significance level is accepted as p less than 0.05. No statistically significant difference was found between control and oral contraceptive groups, in terms of total cholesterol, HDL, LDL, VLDL, triglyceride, homocysteine, PAI-1 and IL-6. Based on present data, it is concluded that the use of low-dose oral contraceptives by healthy subjects without any initial risk factor does not contribute an additional risk in terms of cardiovascular diseases and can be used safely in birth control in these subjects.