Sınıf öğretmenlerinin yapılandırmacı öğretim uygulamalarına ilişkin görüş ve tutumları

Abstract

Bilgi çağı olarak adlandırılan içinde bulunduğumuz çağda geleneksel eğitim anlayışı yeni dönemin ihtiyaç duyduğu bireyleri yetiştirmede çok yetersiz kalmaktadır. Bu anlamda yapılandırmacı yaklaşım yeni dönemin ihtiyaçlarını karşılamada yeni bir araç olarak görülmekte, yeniçağın gerektirdiği mücadeleci, girişimci, sabırlı olma gibi kişisel özelliklere sahip daha yapıcı, daha seçici, daha etkin bireyler yetiştirmede başarılı olacağı düşünülmektedir. Ancak eğitimde yeni bir anlayış, bu anlayışı sınıfta uygulamaya koyacak olan öğretmenlere bağlıdır. Bir öğretmen benimsediği sürece yeni bir yaklaşım uygulamaya tam anlamıyla girer ve uygulanır. Bu sebeple öğretmenlerin eğitim programına konulan bu yeni yaklaşımı benimsemeleri, olumlu görüş ve tutum içinde olmaları çok önemlidir. Bu araştırmada da yapılandırmacı yaklaşımın öğretimde uygulamalarına ilişkin görüşleri ve tutumları ölçülmeye çalışılmıştır. Yapılandırmacı yaklaşıma dayalı olarak hazırlanan yeni eğitim programının uygulayıcısı olan sınıf öğretmenlerinin görüş ve tutumlarının uygulamanın başarılı olmasında önemli olduğu düşünülmektedir. Araştırma, Aydın il merkezindeki 11 ilköğretim okulunda görev yapan 187 birinci kademe sınıf öğretmenleri üzerinde uygulanmıştır. Okulların seçiminde okulların sosyo-ekonomik durumları dikkate alınmıştır. Sosyo-ekonomik düzeyi üst 3 okul, orta 3 okul ve düşük 5 okul örnekleme seçilmiştir. Sosyo-ekonomik düzeyi düşük okullardaki öğretmen sayısı diğer okullara oranla daha az olduğu ve üç düzeydeki okullardan birbirine yakın sayıda öğretmene ulaşmak istendiği için sosyo-ekonomik düzeyi düşük olan daha fazla okula gidilmiştir. Araştırma betimsel tarama modeliyle yapılmıştır. Öğretmenlerin yapılandırmacı yaklaşım uygulamalarına ilişkin görüşleri hazırlanan anket tekniği ile tutumları ise tutum ölçeği tekniği ile toplanmış ve toplanan veriler SPSS for Windows 13.0 paket programı ile analiz edilmiştir. Yapılandırmacı yaklaşımına ilişkin tutum ölçeğine ait maddeler genel olarak öğrenci rolü, öğretmen rolü, yaklaşımın işlevselliği ve öğrenme yaşantılarına ilişkindir. Araştırmada yapılandırmacı yaklaşıma ilişkin tutum puan ortalamaları X = 73.96 olarak bulunmuştur. Beşli ölçek üzerinden incelendiğinde öğretmenlerin yapılandırmacı yaklaşıma ilişkin olumlu tutuma sahip oldukları sonucuna varılmıştır. Öğretmenlerin yapılandırmacı yaklaşım uygulamalarına ilişkin görüşlerine bakıldığında öğretmenlerin yapılandırmacı yaklaşımı sınıflarında kısmen uygulayabildikleri bulunmuştur. İlköğretim birinci kademede görev yapan sınıf öğretmenlerinin yapılandırmacı yaklaşıma ilişkin tutumlarında mezun olunan okul türü, mesleki kıdem ve okulun sosyoekonomik durumu değişkenlerinin anlamlı fark yaratmadığı sonucuna varılmıştır.

Bilgi çağı olarak adlandırılan içinde bulunduğumuz çağda geleneksel eğitim anlayışı yeni dönemin ihtiyaç duyduğu bireyleri yetiştirmede çok yetersiz kalmaktadır. Bu anlamda yapılandırmacı yaklaşım yeni dönemin ihtiyaçlarını karşılamada yeni bir araç olarak görülmekte, yeniçağın gerektirdiği mücadeleci, girişimci, sabırlı olma gibi kişisel özelliklere sahip daha yapıcı, daha seçici, daha etkin bireyler yetiştirmede başarılı olacağı düşünülmektedir. Ancak eğitimde yeni bir anlayış, bu anlayışı sınıfta uygulamaya koyacak olan öğretmenlere bağlıdır. Bir öğretmen benimsediği sürece yeni bir yaklaşım uygulamaya tam anlamıyla girer ve uygulanır. Bu sebeple öğretmenlerin eğitim programına konulan bu yeni yaklaşımı benimsemeleri, olumlu görüş ve tutum içinde olmaları çok önemlidir. Bu araştırmada da yapılandırmacı yaklaşımın öğretimde uygulamalarına ilişkin görüşleri ve tutumları ölçülmeye çalışılmıştır. Yapılandırmacı yaklaşıma dayalı olarak hazırlanan yeni eğitim programının uygulayıcısı olan sınıf öğretmenlerinin görüş ve tutumlarının uygulamanın başarılı olmasında önemli olduğu düşünülmektedir. Araştırma, Aydın il merkezindeki 11 ilköğretim okulunda görev yapan 187 birinci kademe sınıf öğretmenleri üzerinde uygulanmıştır. Okulların seçiminde okulların sosyo-ekonomik durumları dikkate alınmıştır. Sosyo-ekonomik düzeyi üst 3 okul, orta 3 okul ve düşük 5 okul örnekleme seçilmiştir. Sosyo-ekonomik düzeyi düşük okullardaki öğretmen sayısı diğer okullara oranla daha az olduğu ve üç düzeydeki okullardan birbirine yakın sayıda öğretmene ulaşmak istendiği için sosyo-ekonomik düzeyi düşük olan daha fazla okula gidilmiştir. Araştırma betimsel tarama modeliyle yapılmıştır. Öğretmenlerin yapılandırmacı yaklaşım uygulamalarına ilişkin görüşleri hazırlanan anket tekniği ile tutumları ise tutum ölçeği tekniği ile toplanmış ve toplanan veriler SPSS for Windows 13.0 paket programı ile analiz edilmiştir. Yapılandırmacı yaklaşımına ilişkin tutum ölçeğine ait maddeler genel olarak öğrenci rolü, öğretmen rolü, yaklaşımın işlevselliği ve öğrenme yaşantılarına ilişkindir. Araştırmada yapılandırmacı yaklaşıma ilişkin tutum puan ortalamaları X = 73.96 olarak bulunmuştur. Beşli ölçek üzerinden incelendiğinde öğretmenlerin yapılandırmacı yaklaşıma ilişkin olumlu tutuma sahip oldukları sonucuna varılmıştır. Öğretmenlerin yapılandırmacı yaklaşım uygulamalarına ilişkin görüşlerine bakıldığında öğretmenlerin yapılandırmacı yaklaşımı sınıflarında kısmen uygulayabildikleri bulunmuştur. İlköğretim birinci kademede görev yapan sınıf öğretmenlerinin yapılandırmacı yaklaşıma ilişkin tutumlarında mezun olunan okul türü, mesleki kıdem ve okulun sosyoekonomik durumu değişkenlerinin anlamlı fark yaratmadığı sonucuna varılmıştır.