Prof. Dr. Fatma Varış: Yaşamı ve eserleri

Abstract

Türkiye'de eğitim sistemi, son 150 yıldır hızlı bir değişim ve gelişim içerisindedir. Tanzimat dönemiyle başlayan bu değişim süreci, 'Türk Kurtuluş Savaşı'nın hemen ardından ilan edilen cumhuriyetle birlikte çok daha büyük ve köklü bir hal alacaktır. Mustafa Kemal ve arkadaşları, eğitime ayrı bir özen göstermiş ve gelişmiş medeniyetler seviyesine ulaşabilmek için, başarılması gereken en önemli hedef olarak eğitimin modernleşmesini görmüştür. Yeni eğitim sisteminin ve okulların ortaya çıkarılmasında 'Genç Cumhuriyet'in önündeki en büyük engel hiç şüphesiz ki yetişmiş eleman eksikliğiydi. Yeni kuşakları yetiştirecek öğretim elemanları yetiştirme konusunda onlarca yıl sürecek olan bir çaba ortaya konulacaktır. İşte, bu çabaların sonucunda Türk eğitim camiasına kazandırılan en önemli eğitimcilerden biri de Prof. Dr. Fatma Varış'tır. Varış, öğretmen olarak başladığı kariyerini, yurtdışında gördüğü lisansüstü eğitimin ardından akademisyen olarak devam ettirmiştir. Ankara Üniversitesi bünyesinde kurulmuş olan Türkiye'nin ilk eğitim fakültesinin kuruluşunda ciddi rol üstlenmiş ve bu fakültede uzun yıllar, çeşitli kademelerde görev yapmıştır. Eğitim programları konusunda Türkiye'nin yetiştirdiği en değerli kişilerden birisi olmuştur. Bu çalışmada, Türkiye'de eğitim ve eğitim programlarının geliştirilmesinde önemli katkıları olan Prof. Dr. Fatma Varış'ın hayatı, eserleri ve Türk eğitimine yaptığı katkılar üzerinde durulacaktır. Çalışma 3 ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde Prof. Dr. Fatma Varış'ın kişisel ve mesleki hayatı anlatılmıştır. İkinci bölümde Varış'ın eserleri ele alınıp değerlendirilmiş; son bölümde ise, Varış'ın Türk eğitim sistemi hakkındaki görüşleri değerlendirilip, eğitim camiasındaki yeri ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Education system in Turkey has been in a rapid change and evolution in the last 150 years. This process beginning with the Tanzimat Era, became more large-scale and deep-rooted in the Republic that was declared after 'the Turkish War of Independence'. Mustafa Kemal and his friends considering education important, supposed modernation of education as the top-line aim to reach the level of developed countries. The most considerable difficulty of the 'Young Republic' in quest of the new education system and schools was -without a doubt- the lack of qualified staff. A ten-years effort was made even to meet this need. Eventually one of the results of these efforts was Prof. Dr. Fatma Varış who was one of the most remarkable educators in Turkish educational circle. Varış's career began with being a teacher, continued with being an academician after post-graduate degree in abroad. She played an important role in the founding of the first Faculty of Ecucation in Ankara University where she served in various positions. She has become the most major and prominent figure of Turkey in the case of educational programs. In this study, as a successful, a hardworking, a confidient in herself and her claim, a model person who devoted to education and science, the life and studies of Prof. Dr. Fatma Varış are evaluated. In the first chapter of the study that contains three main ones, the life of Prof. Dr. Fatma Varış is described. The socond chapter discusses Varış's studies, and the last one evaluates Varış's ideas upon Turkish educational system and also it tries to introduce her position in eductional circle.