Farklı azot gübre formlarının buğday (Triticum aestivum L.) çeşitlerinde verim ve kalite üzerine etkisinin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışma, Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Araştırma ve Uygulama Çiftliğinde 2011 -2012 buğday üretim sezonunda, tesadüf blokları bölünen bölünmüş parseller deneme desenine göre yapılmıştır. Deneme materyalini Victoria, Anapo, Ziyabey, Cumhuriyet-75 ve Sagittario çeşitleri oluşturmuştur. Buğday çeşitlerine Amonyum Nitrat, %26 (DMPP) ve Amonyum Sülfat gübreleri uygulanmıştır. Çalışmada verim potansiyeli ve verim analizi için başak boyu, metrekarede başak sayısı, tane verimi, bin tane ağırlığı, başakta tane sayısı şeklinde verim öğelerinin yanı sıra kalite hakkında önemli bilgiler veren protein ve nişasta miktarları saptanmıştır. Genel olarak verim ve kalite parametreleri üzerine Amonyum Sülfat gübresinin denemedeki diğer iki gübre formuna göre etkisinin daha iyi olduğu gözlenmiştir. Özellikle verim öğelerinden bin tane ağırlığı ve kalite kriterlerinden nişasta oranı üzerine olumlu etkisi saptanmıştır. Ancak elde edilen etkilerin verim öğeleri ve kalite parametreleri üzerine etkisi çoğu kez istatistiki anlamda önemsiz kalmıştır. Azot salınımı daha yavaş gerçekleşen %26 N (DMPP) gübresinin üst gübre olarak tek seferde uygulanarak diğer iki gübre formlarıyla rekabet edebilir verim ve kalite sonuçlarına ulaşmıştır.

This research has been conducted for the growing season 2011-2012 at Adnan Menderes University Faculty of Agriculture Research and Experimental Farm. The experimental design was a split plot with completely randomized blocks. The plant material comprised the wheat varieties Victoria, Anapo, Ziyabey, Cumhuriyet-75 and Sagittario. On the bread wheat varieties the fertilizers Amonium nitrate, %26N (DMPP) and Amonium sulphate were applied. In the work, in addition to the potential yield and the yield components ear density, 1000-kernel weight, kernels per ear and ear length the quality parameters protein and starch contents was quantified. Ammonium sulphate fertilizer had better effects on the yield and quality parameters in comparison to the other two fertilizer forms. Especially positive effects on the quality parameter starch content and the yield component 1000-kernel weight were observed. However, the effects on yield components and quality parameters in many cases were not significant. The single application of 26% N (DMPP) fertilizer, which causes a slow release of nitrogen could bring competitively yield and quality results in equation to the other two nitrogen fertilizer forms.