Denizli ili Hanbat ovası detaylı temel toprak etüdü, arazi değerlendirmesi ve toprak özelliklerinin spektroradyometrik ölçüm teknikleriyle belirlenebilirliği

Abstract

Her alanda olduğu gibi tarımsal alanda da geniş bir bilgi birikimine sahip olan insanoğlu, gelişen teknolojilerden de faydalanarak, toprakları niteliklerine göre en uygun şekilde kullanmayı amaçlamış, bu amaçla gerek tarımsal ve gerekse de tarım dışı kullanımlar için toprakların morfolojik ve karakteristik tüm özelliklerini belirleme yoluna gitmiştir. Bu tez çalışması ile Hanbat Ovası toprakları horizon esasına göre tanımlanarak sınıflandırılmış ve en son teknolojilerden yararlanılarak 1/25.000 ölçekli temel toprak, potansiyel kullanım ve tarımsal kullanıma uygunluk haritaları oluşturulmuştur. Tarımsal kullanıma uygunluk sınıflarına göre 1. sınıf seçkin tarım arazilerinin toplam tarım alanının % 8.7' ini (2.494 ha), 2. sınıf oldukça iyi tarım arazilerinin ise % 27.1'ini (7.779 ha) kapladığı tespit edilmiştir. Potansiyel kullanım açısından sulu tarımda ayva, armut, domates, patlıcan, ıspanak, arpa, buğday, çavdar ve yulaf, kuru tarımda ise korunga ve arpa gibi ürünlere öncelik verilmesi gerektiği belirlenmiştir. Çalışmada ayrıca bazı toprak parametrelerini belirlemede geleneksel laboratuvar analizleri yerine NIR spektroradyometre (Near-Infrared Reflectance Spectroscopy) tekniğinin etkinliği araştırılmıştır. Üç farklı nem koşulunda değerlendirmeye alınan toprak örneklerinde en iyi tahminler, 65º C'de fırında kurutulan toprak örneklerinden elde edilmiştir. İstatistiksel değerlendirme sonuçlarına göre üç farklı nem koşulunda kalsiyum karbonat ve organik maddenin yüksek doğrulukta belirlenebildiği, yüksek kireç içeriğine sahip topraklarda ise fosforun başarılı bir şekilde belirlenemeyeceği tespit edilmiştir.

In each area as well as agricultural areas, human endowed with broad knowledge aimed the optimal use of the land according to their kinds, the morphological and characteristics of the soils for both agricultural and non-agricultural use by the benefits of new technologies. In this thesis, the basic soil, the potential use and agricultural suitability maps of Hanbat plain which were classified according to the basis of horizon were generated according to 1/25.000 scale by the latest technology. According to agricultural suitability classification it has been identified that the 1st exclusive class of agricultural land takes 8.7 % (2494 ha) of the total agricultural land, and the 2nd class also the quite good agricultural land covers 27.1% (7779 ha) of the total agricultural land. According to the potential use the product priority in irrigated agriculture should be given as quince, pear, tomato, eggplant, spinach, barley, wheat, rye and oats and in dry farming as sainfoin and barley. In this study there was also investigated the efficacy of the NIR spectroscopy technique (Near-Infrared Reflectance Spectroscopy) to analyze some soil parameters instead of using the traditional laboratory analyzes. Three different moisture conditions were taken into consideration of the soil samples. The best estimations were obtained from the soils oven dried at 65 °C. According to the results of the statistical analysis in three different humidity conditions, calcium carbonate and organic matter can be determined with high accuracy, and phosphorus could not be successfully determined in soils with high lime content.