Ağız Bakımında Kullanılan Klorheksidin Glukonat, Sodyum Bikarbonat, Ozonlu Su Ve Hipokloröz Asit Solüsyonlarının Ventilatör İlişkili Pnömoniyi Önlemeye Etkisi

Abstract

Amaç: Bu araştırma mekanik ventilasyon desteğindeki hastaların ağız bakımında kullanılan %0,12 lik klorheksidin glukonat, %1 lik klorheksidin glukonat, sodyum bikarbonat, ozonlu su ve hipokloröz asit solüsyonlarının ventilatör ilişkili pnömoniyi önlemeye etkisini karşılaştırmak amacı ile yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırma, randomize kontrollü, deneysel olarak, Haziran 2023- Haziran 2025 tarihleri arasında T.C. Sağlık Bakanlığı Nazilli Devlet Hastanesi’nde anestezi ve reanimasyon yoğun bakım ünitesinde yatan 105 ile hasta gerçekleşmiştir. Veriler, araştırmacılar tarafından hazırlanan soru formu ile toplandı. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler ki-kare, Likelihood Ratio, Friedman ve Mann-Whitney U testleri kullanıldı. Bulgular: Araştırmaya katılan hastaların yaş ortalaması 69,62±13,29 olup, %65,7’si erkektir. Ağız bakımında kullanılan solüsyonların hepsinde hastaların tamamının ilk üç gününde ağız mukozasının hafif disfonksiyon olduğu belirlenmiştir. Ozonlu su, hipokloröz asit ve %1’lik klorheksidin glukonat ile ağız bakımı yapılan hastaların tüm günler arasındaki ağız değerlendirme ölçeğinden alınan puan ortalamalarının düşük olduğu, %0,12’lik ve sodyum bikarbonat ile ağız bakımı yapılan hastaların tüm günler arasındaki ağız değerlendirme ölçeğinden alınan puan ortalamalarının yüksek olduğu bulunmuştur. Ventilatör ilişkili pnömoni durumu açısından gruplar arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır (χ² = 6,182, p = 0,186). Sonuç: Bu araştırmada mekanik ventilasyon desteğindeki hastalarda oral mukoz membran bütünlüğünün korunmasında ve VİP gelişiminin önlenmesinde beş farklı solüsyon arasında en etkili ağız bakım solüsyonunun ozonlu su ve hipokloröz asit olduğu sonucuna varılmıştır. Yoğun bakım ünitelerinde ağız bakım protokolleri oluşturulurken ozonlu su ve hipokloröz asit solüsyonlarının tercih edilmesi önerilmektedir.