Gernç kızlarda primer dismenore ve vücut kitle indeksi

Abstract

Bu çalışma genç kızlarda primer dismenore ile vücut kitle indeksi arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla yapılmıştır. Tanımlayıcı ve kesitsel olarak yapılan araştırmanın örneklemini, İstanbul Üniversitesine bağlı Florence Nightingale Hemşirelik Fakültesi ve Bakırköy Sağlık Yüksekokulu'nda okuyan 366 genç kız oluşturmuştur. Veriler, soru formu ve genç kızların boy ve kilolarının araştırmacı tarafından ölçülmesiyle toplanmış, WHO'nun belirlediği kriterlere vücut kitle indeksileri zayıf, normal ve şişman olarak gruplandırılarak primer dismenore ile ilişkisi incelenmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistiksel metodlar, ki kare, t testi, korelasyon ve odds ratio kullanılmıştır. Genç kızların büyük çoğunluğu 18'24 yaşları (%97) arasında olup menarş yaşı yaklaşık 13'dür. %77'sinin menstrual siklusları düzenli olan genç kızlar yaklaşık 27 günde bir 6 gün süren menstrual kanama yaşamaktadır. Genç kızların %88,5'i zaman zaman ya da her zaman dismenore yaşadığını belirtmiştir. Aile üyelerinin %68,2'sinde dismenore sorunu vardır. Primer dismenore kriterlerine göre irdelendiğinde, genç kızların %64,2'sinin primer dismenore yaşadığı saptanmıştır. Primer dismenoreye sahip genç kızların %48,1'inin ağrısı, adetten önceki 24 saat içinde başlamakta ve %53,6'sının adet başladıktan sonra 24 saat içinde sona ermektedir. Primer dismenoresi olan genç kızların ağrılarının VAS'a göre değerlendirildiğinde %63,5'nin adet sırasında hissettikleri ağrı orta şiddetlidir. Genç kızların kiloları yaklaşık 58 kg, boyları 162 cm olup vücut kitle indeksi ise yaklaşık 22 kg/m²'dir. Genç kızlarda primer dismenore ile vücut kitle indeksi arasındaki ilişkiye bakıldığında istatistiksel olarak anlamlı bir bağıntı olmadığı saptanmıştır (p=0.121 ve x²=4.220). Genç kızların kilo ve boyları ile primer dismenore görülme sıklığı karşılaştırıldığında, primer dismenoresi olanların olmayanlara göre 1 cm'den daha uzun oldukları ve aralarındaki bu farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu belirlenmiştir (p=0.048). Genç kızlar vücut kitle indeksine göre, zayıf olanlar/olmayanlar, normal olanlar/olmayanlar ve şişman olanlar/olmayanlar olarak gruplandırılıp primer dismenore ile ilişkisine bakıldığında; zayıf olanların olmayanlara göre istatistiksel olarak daha fazla primer dismenore yaşadığı (p=0.028) saptanmıştır. Vücut kitle indeksinin 20'nin altında olması primer dismenore için bir risk faktörüdür. Buna göre irdelendiğinde vücut kitle indeksi 20 kg/m² altında olanların olmayanlara göre daha fazla oranda dismenore (p=0.010) ve primer dismenore (p=0.016) yaşadığı saptanmıştır. Hemşireler ve gençlere hizmet veren sağlık personeli dismenore/primer dismenorenin giderilmesinde farmakolojik ve nonfarmakolojik tedavi yöntemlerini bilmelidir. Ayrıca genç kızlar yeterli, dengeli beslenmenin ve uygun vücut kitle indeksine sahip olmanın, dismenore ile baş etmede önemi konusunda bilinçlendirilmelidir. Dismenore ve primer dismenore genç kızlarda yaygın bir sağlık sorunudur. Bu nedenle, ders kitaplarında ve medyada bu konu daha fazla yer almalıdır. The sample of the current cross-sectional descriptive study consisted of a total of 366 young women who were students at Istanbul University Florence Nightingale Faculty of Nursing and Bakirkoy College of Health. Data were collected using a questionnaire and by measuring the young women's heights and weights. In order to investigate the relationship between BMI and primary dysmenorrhea, BMI values were categorized into three groups according to the criteria defined by the World Health Organization (WHO): underweight, normal, and overweight. Data were analyzed using descriptive statistics, chi-square test, t-test, correlation and odds ratio. The majority of the young women in the current study (97%) were between the ages of 18 and 24 years with a menarche age of approximately 13 years. Seventy-seven percent of the young women had regular menstrual cycles every 27 days with each period lasting 6 days. Eighty-eight and a half percent of the young women mentioned experiencing dysmenorrhea either occasionally or with every period, while this ratio was 68.2% for family members. The ratio of young women in the current study experiencing primary dysmenorrhea according to the primary dysmenorrhea criteria was 64.2%. Among those who have been experiencing primary dysmenorrhea, 48.1% mentioned that they start having pain 24 hours prior to their period, and 53.6% stated that the pain subsides within 24 hours from the start of their period. The level of pain was determined to be moderate for 63.5% of the young women with primary dysmenorrhea when evaluated using a visual analogue scale (VAS). The participants' average weight was approximately 58 kg, average height was approximately 162 cm, and BMI was approximately 22 kg/m2. There was no significant relationship between primary dysmenorrhea and BMI among the participants (p = 0.121; x2 = 4.220). However, comparison of weights and heights of the participants with the frequency of experiencing primary dysmenorrhea revealed that the young women with primary dysmenorrhea were 1 cm taller than those without, which was statistically significant (p = 0.048). Evaluation of the relationship between primary dysmenorrhea and the BMI groups, categorized as underweight/non-underweight, normal/abnormal, and overweight/non-overweight, revealed that there was statistically significant difference between the underweight and non-underweight groups, the former experiencing primary dysmenorrhea more frequently (p = 0.028). Bearing in mind that a BMI value below 20 is regarded as a risk factor for primary dysmenorrhea, participants with a BMI value below 20 kg/m2 experienced dysmenorrhea (p = 0.010) and primary dysmenorrhea (p = 0.016) more frequently than those with a BMI value above 20 kg/m2. In conclusion, nurses and healthcare personnel providing care to young individuals should be aware of both pharmacological and non-pharmacological treatment methods for treating dysmenorrhea and primary dysmenorrhea. In addition, young women should be informed of the importance of a balanced diet and normal BMI when coping with dysmenorrhea. Dysmenorrhea and primary dysmenorrhea are very common in young women, and should be included more in textbooks and the media.