1. Earsiv@Adu
  2. Tez
  3. Doktora
Please use this identifier to cite or link to this item: http://hdl.handle.net/11607/5394
Full metadata record
DC FieldValueLanguage
dc.contributor.advisorÖzcan, Sevil
dc.contributor.authorEREN DEĞER, Çiğdem
dc.date.accessioned2025-08-25T06:14:11Z
dc.date.available2025-08-25T06:14:11Z
dc.date.issued2025
dc.date.submitted2025-07-29
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/11607/5394
dc.description.abstractAmaç: Bu çalışma, Türkiye’de insanlarda hastalık yapan/yaşayan ektoparazit türlerine ilişkin yapılmış nitel, nicel ve karma desenli bilimsel yayınları sistematik olarak analiz etmeyi; bu analiz sonucunda ortaya çıkan eğilimleri, ortak temaları ve bilgi boşluklarını belirlemeyi amaçlamaktadır. Gereç ve Yöntem: Araştırma, Ekim–Aralık 2023 tarihleri arasında YÖK Ulusal Tez Merkezi, Google Akademik, DergiPark, Web of Science ve PubMed veri tabanlarında gerçekleştirilen kapsamlı bir literatür taramasına dayanmaktadır. Tarama sonucunda belirlenen 132 çalışma (106 makale, 26 tez) meta-sentez yöntemiyle analiz edilmiştir. Çalışmalar; belirlenen dahil etme ölçütlerine göre seçilmiş, Joanna Briggs Institute (JBI) kalite değerlendirme kontrol listeleri ile metodolojik olarak değerlendirilmiştir. Daha sonra araştırmaya dahil edilen çalışmalar, MaxQDA 2024 Pro programı kullanılarak nitel içerik analizi metodolojisi doğrultusunda analiz edilmiştir. Bu analitik süreçte, her bir çalışmanın detaylı bir şekilde okunmasıyla, araştırma bulguları, sonuçları ve anahtar kelimeleri dikkatle ayrıştırılmıştır. Bulgular: Analiz edilen çalışmaların büyük çoğunluğu kesitsel desenle gerçekleştirilmiş olup, Pediculus (bit), Demodex ve Sarcoptes (uyuz etkeni) türlerine yoğunlaşmıştır. İncelenen çalışmalarda, enfestasyonların yaygınlık oranlarıyla birlikte yaş, cinsiyet, sosyoekonomik düzey ve hijyen alışkanlıklarının etkili faktörler olduğu belirlenmiştir. Bu kapsam, demografik özelliklerin ektoparazit enfestasyonlarına yatkınlıkta kritik bir rol oynadığına işaret etmektedir. Bireysel alışkanlıklar ve hijyen konuları da sıkça incelenmiş, saç ve cilt temizliğine dikkat etmeme ile banyo sıklığının düşük olması gibi faktörlere vurgu yapılmıştır. Sosyo-ekonomik faktörler ve yaşam alanları/ortam da önemli çalışma alanları olarak yer alırken, mesleki risk grupları ve hayvan teması/vektör kaynakları gibi konulara görece daha az sayıda çalışmada değinilmesi, bu alanlarda daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğunu düşündürmektedir Sonuç: Türkiye’de insanlarda görülen ektoparaziter enfestasyonları, halk sağlığı açısından önemli bir sorun olmaya devam etmektedir. Bu çalışma, mevcut literatürü sistematik biçimde değerlendirerek, alandaki bilgi birikimini özetlemekte ve ileride yapılacak çalışmalar için referans niteliği taşımaktadır. Elde edilen bulgular, ektoparazitlerin kontrolüne yönelik sağlık politikalarının geliştirilmesi ve toplum temelli önleme stratejilerinin uygulanması açısından da önemlidir.tr_TR
dc.description.tableofcontentsKABUL VE ONAY i TEŞEKKÜR ii İÇİNDEKİLER iii SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ vi ŞEKİLLER DİZİNİ vii TABLOLAR DİZİNİ viii ÖZET ix ABSTRACT xi 1. GİRİŞ 1 2. GENEL BİLGİLER 3 2.1. Dış Parazit (Ektoparazitler) 3 2.1.1. Kene (Ixodida) 3 2.1.1.1. Morfoloji 5 2.1.1.2. Biyoloji 5 2.1.1.3. Taksonomi 6 2.1.2. Pire (Pulex) 7 2.1.2.1. Morfoloji 7 2.1.2.2. Biyoloji 7 2.1.2.3. Taksonomi 8 2.1.3. Demodex 8 2.1.3.1. Morfoloji 9 2.1.3.2. Biyoloji 10 2.1.3.3 Taksonomi 13 2.1.4. Uyuz (Sarcoptes Scabiei) 13 2.1.4.1. M0orfoloji 14 2.1.4.2. Biyoloji 15 2.1.4.3. Taksonomi 15 2.1.5. Bit (Pediculus) 16 2.1.5.1. Morfoloji 16 2.1.5.2. Biyoloji 17 2.1.5.3. Taksonomi 17 2.1.6. Miyaz Sinekleri (Dipter) 18 2.1.6.1. Morfoloji 18 2.1.6.2. Biyoloji 19 2.1.6.3. Taksonomi 20 2.2. Dünyada Ektoparazitler ile İlgili Yapılmış Çalışmalar 21 3. GEREÇ VE YÖNTEM 23 3.1. Gereç 23 3.1.1. Araştırmanın Tipi 23 3.1.2. Verilerin Toplanması 23 3.1.3. Veri Toplama Zaman Aralığı 24 3.1.4. Verilerin Dahil Edilme Kriterleri 24 3.2. Yöntem 24 3.2.1. Araştırma Soruları 25 3.2.2. Tarama Stratejisi 26 3.2.3. Çalışmaların Seçimi 26 3.2.4. Çalışmaların Metodolojik Kalitesinin Değerlendirilmesi 26 3.2.5.Verilerin Sentezlenmesi 27 4. BULGULAR 29 4.1. Metasenteze Dahil Edilen Çalışmalar ve Özellikleri 30 4.1.1. Çalışmaya Dahil Edilen Araştırmaların Yayın Yılına Göre Dağılımı 30 4.1.2. Çalışmaya Dahil Edilen Araştırmaların Çalışma Desenine Göre Dağılımı 31 4.1.3. Çalışmaya Dahil Edilen Araştırmaların Ektoparazit Türüne Göre Dağılımı 32 4.1.4. Çalışmaya Dahil Edilen Araştırmaların Yayın Türüne Göre Dağılımı 32 4.1.5. Çalışmaya Dahil Edilen Araştırmaların Anabilim Dalına Göre Dağılımı 33 4.1.6. Çalışmaya Dahil Edilen Araştırmaların Anabilim Dallarına Göre Parazit Türleri 34 4.1.7. Çalışmaya Dahil Edilen Araştırmaların Yayınlandığı Dergilere ve İndekslerine Göre Dağılımı 34 4.1.8. Çalışmaya Dahil Edilen Araştırmaların Yapıldığı Şehirlere Göre Dağılımı 37 4.2. Dahil Edilen Çalışmaların İçeriklerine İlişkin Tematik Analizi 39 4.2.1. Temalara Göre Çalışma Bulguları……………………………………………………43 4.2.1.1. Klinik Etkiler ve İnsan Sağlığı Teması 43 4.2.1.2. Tanı, Tedavi ve Müdahale Süreçleri Teması 45 4.2.1.3. Risk Faktörleri ve Sosyo-demografik Etmenler Teması 50 4.2.1.4. Bilinç, Farkındalık ve Eğitim İhtiyacı Teması 52 4.2.2. Araştırmaya Dahil Edilen Çalışmaların Tema İlişki Analizleri 55 5. TARTIŞMA 69 6. SONUÇ ve ÖNERİLER 77 KAYNAKLAR 79 EKLER…………………………………………………………………………………….100 EK 1. Meta-senteze dahil edilen çalışmalara ait istatistiki bilgiler……………………..…100 EK 2. JBI Çalışma kalitesinin değerlendirilmesi………………………………………......115 BİLİMSEL ETİK BEYANI ……………………………………………………………...122 ÖZ GEÇMİŞ 123tr_TR
dc.language.isoturtr_TR
dc.publisherAydın Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsütr_TR
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccesstr_TR
dc.subjectDemodex, Ektoparazit, Enfestasyon, Bit, Kenetr_TR
dc.titleİnsanlarda Hastalık Yapan/Yaşayan Ektoparazitler İle İlgili Türkiye’de Yapılmış Araştırmalar Üzerine Bir Meta-Sentez Çalışmasıtr_TR
dc.typeworkingPapertr_TR
dc.contributor.departmentAydın Adnan Menderes Üniversitesi Çevre Sağlığı Doktoratr_TR
Appears in Collections:Doktora

Files in This Item:
File Description SizeFormat 
ÇİĞDEM EREN DEĞER-SON.docxDoktora Tez Dosyası1.56 MBMicrosoft Word XMLView/Open
Show simple item record


Items in DSpace are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.