RAT PANKREASINDA 4-NONĠLFENOL TOKSĠKASYONUNA KARġI GALLĠK ASĠT VE LĠKOPENĠN KORUYUCU ETKĠSĠNĠN ARAġTIRILMASI

Abstract

RAT PANKREASINDA 4-NONĠLFENOL TOKSĠKASYONUNA KARġI GALLĠK ASĠT VE LĠKOPENĠN KORUYUCU ETKĠSĠNĠN ARAġTIRILMASI Menderes S. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, HistolojiEmbriyoloji Yüksek Lisans Programı (Veteriner), Yüksek Lisans Tezi, Aydın, 2025. Amaç: Bu çalıĢmada 4-nonilfenol (4-NF), verilmiĢ ratlarda gallik asit (GA) ve likopenin (L), pankreastaki koruyucu etkisinin olup olmadığının histolojik olarak araĢtırılması amaçlandı. Gereç ve Yöntem: ÇalıĢma kapsamında 36 adet Sprague dawley rat kullanıldı. Deneme; kontrol grubu, 4-NF grubu, GA grubu, likopen grubu, GA + 4-NF grubu ve L + 4-NF grubu (n=6) olmak üzere altı grup halinde yürütüldü. 28 gün sonunda ratların pankreasları alınarak rutin doku takibinden sonra parafinde bloklandı. Proje kapsamında; her bir gruptan 100 µm ara ile 6 µm‘lik seri kesitler alınarak, genel histolojik inceleme için Hematoksilen-Eozin (HE), Periyodik-asit Schiff (PAS), Triple boyama yöntemleri uygulandı. Pankreasın endokrin bölümünde bulunan hücrelerin apoptotik hücre yoğunluğunu, adacık sayısını, adacık çapını ve alanını hesaplamak için streptavidin-biyotin-perokidaz boyama yöntemi uygulandı. Elde edilen veriler Kruskal Wallis testine tabi tutularak gerekli istatistiksel analizler yapıldı. Bulgular: Triple, PAS ve HE boyama yöntemleri kullanılarak boyanan kesitlerde, kontrol, GA ve likopen gruplarının benzer histomorfolojik görünüme sahip olduğu, dokunun olması gerektiği gibi normal bir görünümde olduğu, 4-NF grubundaki kesitlerde hücresel dejenerasyonların olduğu, L + 4-NF ve GA + 4-NF gruplarındaki kesitlerde hücresel dejenerasyonların azaldığı tespit edildi. Streptavidin-biyotin-peroksidaz boyama yönteminden elde ettiğimiz bulgularda da, 4-NF grubunda apoptozisin arttığı, adacıkların sayısının azaldığı ve boyutlarının küçüldüğü görüldü. Yapılan istatistiksel analizde de bu verilerimiz doğrulandı. Sonuç: Bu çalıĢma ile 4-NF‘nin pankreas dokusuna zarar verdiği, buna karĢın GA ve likopenin koruyucu etki göstererek bu zararı azaltmaya çalıĢtığı sonucuna ulaĢıldı. Anahtar Kelimeler: 4-Nonilfenol, Gallik Asit, Likopen, Pankreas, Rat.