Brakisefalik Köpeklerde Kolumna Vertebralis ve Medulla Spinalis'in Bilgisayarlı Tomografi ile Görüntülenmesi

Abstract

Amaç: Bu tez çalışmasında, brakisefalik özellikler gösteren küçük ırk köpeklerde (Fransız Bulldog, Pekinez ve Pug) servikal, torakal ve lumbal vertebra segmentlerine ait çok sayıda morfometrik parametre üç düzlemde (sagittal, transversal, dorsal) detaylı biçimde değerlendirilmiş ve segmental düzeyde karşılaştırılmıştır. Ölçümler; vertebra korpus uzunluğu, vertebra yüksekliği, dorsal ve ventral paraspinal kas yükseklikleri, insersiyon açısı ve insersiyon noktasına olan uzaklık gibi daha birçok parametreyi kapsamakta olup, elde edilen veriler kolumna vertebralisin yapısal, fonksiyonel ve kliniksel çeşitliliği açısından anlamlı sonuçlar ortaya koymuştur. Gereç ve Yöntem: Çalışma materyalini bilgisayarlı tomografi (BT) ile görüntülenmiş, 23 birey oluşturmuş; veriler multiplanar reformat (MPR) teknikleriyle ve DICOM tabanlı analiz yazılımlarıyla ölçülmüştür. SPSS ile yapılan istatistiksel değerlendirmelerde ANOVA ve post-hoc analizler sonucunda, hem segmentler arası hem de ırklar arası anlamlı morfometrik farklılıklar belirlenmiştir. Bulgular: Servikal vertebralarda fleksibilitenin yüksek olmasıyla uyumlu olarak insersiyon açılarında ve paraspinal kas yapılarında artış eğilimi gözlenmiştir. Torakal segmentlerde ise kranialden kaudale doğru uzanan progresif morfometrik değişim, yük aktarımı ve postüral denge açısından önem taşımaktadır. Lumbal vertebra segmentleri arasında gözlenen yükseklik ve insersiyon açıları gibi morfometrik varyasyonlar, bölgesel mobilite ihtiyacı ve mekanik yüklenmeye bağlı olarak oluşmuş yapısal adaptasyonları yansıtmakta; bu durumun, özellikle stabilizasyon kapasitesi ve hareket açıklığı üzerinde belirleyici bir rol oynayabileceği düşünülmektedir. Irklar bazında değerlendirildiğinde, Fransız Bulldog ırkı genellikle daha gelişmiş paraspinal kas yapıları ve yüksek insersiyon açıları ile öne çıkarken; Pekinez ve Pug ırkları daha kompakt ve kısa segmental morfoloji göstermiştir. Segmental düzeyde değişkenlik gösteren paraspinal kas yükseklik oranları, insersiyon açısı ve vertebral morfometri farklılıkları, intervertebral disk hastalıkları açısından potansiyel risk faktörleri olabileceği gibi; implantasyon, stabilizasyon ve cerrahi planlama açısından bireyselleştirilmiş yaklaşımların önemini de ortaya koymaktadır. Bu bulgular, literatürde tanımlanan ırk içi ve ırklar arası morfolojik farklılıklarla örtüşmekte ve radyolojik ve klinik değerlendirmelerde bu varyasyonların dikkate alınması gerektiğini açıkça göstermektedir. Sonuç: Bu tez tez, küçük ırk köpeklerde vertebral morfometrinin hem ırksal hem de segmental düzeyde anlamlı değişkenlik gösterdiğini ortaya koymuş; özellikle brakisefalik ırklarda spinal cerrahi müdahalelerde dikkatli ve bireyselleştirilmiş planlamaların kaçınılmaz olduğunu vurgulamıştır.