SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN SAĞLIKLI BESLENMEYE İLİŞKİN TUTUMLARI VE SOSYAL GÖRÜNÜŞ KAYGI DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ (Aydın İli Örneği)

Abstract

SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN SAĞLIKLI BESLENMEYE İLİŞKİN TUTUMLARI VE SOSYAL GÖRÜNÜŞ KAYGI DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ (Aydın İli Örneği)

Gökmen A. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Eğitimi Programı, Yüksek Lisans Tezi, Aydın, 2025. Amaç: Bu çalışma; Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesinde eğitim gören öğrencilerin sağlıklı beslenmeye ilişkin tutumları ve sosyal görünüş kaygı düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırma, ilişkisel tarama modeli temelinde yürütülmüştür. Çalışma grubunu, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi’nde öğrenim gören 401 öğrenci oluşturmaktadır. Veriler, çevrim içi anket yöntemiyle Google Form aracılığıyla toplanmıştır. Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu’nun yanı sıra, Tekkurşun Demir ve Cicioğlu (2019) tarafından geliştirilen “Sağlıklı Beslenmeye İlişkin Tutum Ölçeği” ile Doğan (2009) tarafından Türkçeye uyarlanan “Sosyal Görünüş Kaygısı Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin normalliği çarpıklık ve basıklık değerleriyle değerlendirilmiş, dağılımın normal olduğu belirlenmiştir. Bu nedenle analizlerde parametrik testler tercih edilmiştir. Gruplar arası farkların incelenmesinde bağımsız örneklem t-testi ve tek yönlü varyans analizi (ANOVA), anlamlı fark görülen değişkenler için ise Tukey HSD testi uygulanmıştır. Değişkenler arası ilişki Pearson korelasyon analiziyle incelenmiştir. Bulgular: Araştırma bulgularına göre, sağlıklı beslenme tutumu ile sosyal görünüş kaygısı arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişki bulunmuştur (p<0.05). Cinsiyet değişkenine göre, sağlıklı beslenme tutumu ve olumlu beslenme alt boyutu erkek katılımcılar lehine anlamlı şekilde farklılaşmıştır (p<0.05); sosyal görünüş kaygısında ise cinsiyete göre anlamlı fark saptanmamıştır (p>0.05). Vücut ağırlığı ile sağlıklı beslenme tutumu arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki belirlenmiş (p<0.05), ancak kiloya göre sosyal görünüş kaygısı düzeyinde anlamlı fark görülmemiştir (p>0.05). Öğrenim görülen bölüm, vücut tipi, öğün sayısı, öğünlerin yenildiği yer ve aktif spor yapma durumu hem sağlıklı beslenme tutumu hem de sosyal görünüş kaygısı üzerinde anlamlı farklılık yaratmıştır (p<0.05). Öte yandan yaş, boy ve sınıf düzeyi değişkenlerine göre her iki değişken açısından da anlamlı bir fark tespit edilmemiştir (p>0.05). Sonuç: Araştırma, üniversite öğrencilerinin sağlıklı beslenme tutumlarının ve sosyal görünüş kaygısı düzeylerinin çeşitli demografik ve yaşam tarzı faktörlerinden etkilendiğini ortaya koymuştur. Özellikle cinsiyet, vücut tipi, öğrenim görülen bölüm, öğün sayısı, öğün yeri ve aktif spor yapma durumu bu değişkenler üzerinde anlamlı farklılıklar yaratmıştır. Sağlıklı beslenme tutumu ile sosyal görünüş kaygısı arasında negatif yönlü bir ilişki bulunması, olumlu beslenme alışkanlıklarının beden algısı ve görünüş kaygısıyla yakından ilişkili olduğunu göstermektedir. Elde edilen bulgular, sağlıklı yaşam farkındalığının artırılması ve beden algısına yönelik psikososyal desteklerin geliştirilmesinde bireysel farklılıkların dikkate alınması gerektiğine işaret etmektedir.