Üniversite Öğrencilerinin Spor Farkındalık Düzeyleri İle Spora Özgü Başarı Motivasyon Düzeylerinin Belirlenmesi

Abstract

Gezgin V. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Eğitimi Programı, Yüksek Lisans Tezi, Aydın, 2025. Amaç: Bu araştırmada,Üniversite Öğrencilerinin Spor Farkındalık Düzeyleri ile Spora Özgü Başarı Motivasyon Düzeylerinin Belirlenmesiamaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırmada, betimsel araştırma yöntemlerinden biri olan genel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi’nde eğitim gören 374 öğrenci oluşturmaktadır. Veri toplama araçları üç bölümden oluşmaktadır. Birinci kısım araştırmacıların hazırladığı “Kişisel Bilgi Formu’’, ikinci kısım Willis vd. (1982) tarafından geliştirilen Türkiye’deki geçerlilik ve güvenilirlik çalışması da Tiryaki ve Gödelek tarafından yapılan (1997) “Spora Özgü Başarı Motivasyonu Ölçeği” ve üçüncü kısım Uyar (2019) tarafından geliştirilen “Spor Farkındalığı Ölçeği” şeklindedir. Araştırmada elde edilen bulgular SPSS 25.0 paket programı ile %95 güven aralığında değerlendirilmiştir. Çalışmada veri toplama araçlarının güvenilirliği Cronbach alpha ile tespit edilmiştir. Verilerin normal dağılımdan gelip gelmediği hem Kolmogrov Smirnov analiziyle hem de basıklık çarpıklık katsayılarına bakılarak karar verilmiş ve verilerin normal dağılım sağlamadığı görülmüştür. Bağımlı ve bağımsız değişken arasındaki ilişkinin belirlenmesinde spearman korelasyon testi uygulanmıştır. Betimsel verilerin analizinde İstatistiksel açıdan üçten az kategorilerde Mann Witney U analizi, üç ve üçten fazla kategorilerde Kruskal Wallis H testi, frekans analizi, yüzde hesaplamaları yapılmıştır. Analiz yapılırken %95 güven aralığına göre analiz yapılmıştır. Bulgular: Araştırma bulgularında spora özgü başarı motivasyonu ile spor farkındalığı ölçek ortalaması arasında zayıf yönlü anlamlı ve pozitif ilişki olduğu tespit edilirken, katılımcıların spor farkındalığının spor bilgisi ve bilgiyi ayırt etme alt boyutu ile yaş değişkeni arasında zayıf yönlü anlamlı ve pozitif ilişki olduğu, spor farkındalığının sosyal ve bireysel fayda alt boyutu ile yaş değişkeni arasında çok zayıf yönlü anlamlı ve pozitif ilişki olduğu, spor farkındalığı ortalama puanı ile yaş değişkeni arasında çok zayıf yönlü anlamlı ve pozitif ilişki olduğu, katılımcıların spora özgü başarı motivasyonları ile spor geçmişleri arasında sadece başarıyı yakalama güdüsü alt boyutunda çok zayıf yönlü anlamlı ve pozitif ilişki olduğu tespit edilmiştir. Sonuç: Gerçekleştirilen analiz sonucunda; bu çalışmada spor farkındalığı ve spora özgü başarı motivasyonları arasında anlamlı ilişkiler ve farklılıklar tespit edilmiştir. Spor farkındalığının sosyal ve bireysel fayda alt boyutlarında 2. sınıf öğrencilerinin 4. sınıf öğrencilerinden daha yüksek puanlar aldığı, ancak genel başarı motivasyon düzeylerinde anlamlı bir farklılık gözlemlenmediği bulunmuştur. Ayrıca, serbest zaman değerlendirme biçimine göre spor farkındalığı ve spor bilgisi arasında anlamlı farklılıklar ortaya çıkmıştır. Bu sonuçlar, spor farkındalığı ve başarı motivasyonunun, eğitim sürecindeki sınıf düzeyi ve serbest zaman aktiviteleri ile ilişkilendirilebileceğini, ancak bu ilişkilerin detaylı bir şekilde incelenmesi gerektiğini göstermektedir. Anahtar kelimeler: Spor, Farkındalık, Başarı, Motivasyon.