Endüstriyel Atık Yağların Geri Dönüşümünde Çalışan Bireylerin Atık Yağ Süreç Bilgi Düzeyleri İle Çevre Bilgi, Duygu Ve Davranışlarının Bazı Değişkenler Bakımından Değerlendirilmesi: Aydın İli Efeler İlçesi Örneği

Abstract

Amaç: Bu tez çalışmasında, Aydın ilinde atık yağların geri dönüşüm sürecinde hizmet veren iş yerlerinde çalışan bireylerin atık yağ ürün ve süreç bilgi düzeyleri ile çevre duyarlılık ve farkındalık düzeyleri ile bireylerin demografik özellikleri arasında ilişki olup/olmadığının belirlenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Bu anket çalışması nicel araştırma yönteminin, belli bir zaman diliminde, bir konunun/grubun durumu tanımlamaya yönelik betimsel, kesitsel desen ile gerçekleştirilmiştir. Anket uygulaması, Ekim 2023 ile Şubat 2024 tarihleri arasında, Aydın ili, Efeler İlçesinde bulunan kullanılmış motor yağı geri dönüşüm sürecinde kayıtlı özel iş yerleri ile kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan 150 kişi ile yüz yüze görüşme yapılarak uygulanmıştır. Veri toplama aracı olarak, toplam 75 soru ve 5 Bölümden oluşan bir anket kullanılmıştır. Ankette tarafımızdan hazırlanmış olan dokuz soruluk Çevre Bilgi Testi (AYBT) ile Avan (2011)’ın geliştirdiği Çevre Bilgi Ölçeği (ÇBÖ), Çevre Duygu Ölçeği (ÇDuÖ) ve Çevre Davranış Ölçeği (ÇDaÖ) ölçekleri kullanılmıştır. Elde edilen verileri SPSS-15.0 programına aktarılarak t-testi, ANOVA ve Pearson korelasyon testleri ile değerlendirilmiştir. Bulgular: Yapılan analizler sonucu, katılımcıların %78’inin AYBT’den başarılı puan almıştır. Çevre duyarlık ve farkındalıklarına ilişkin ölçek ortalamalarının ÇBÖ= 2,48, ÇDuÖ= 2,64 ve ÇDaÖ= 2,16 Olarak saptanmıştır. AYBT puanları ile ÇBÖ, ÇDuÖ ve ÇDaÖ puanları arasında pozitif yönlü orta düzeyde korelasyon olduğu belirlenmiştir (p<.05). AYBT, ÇBÖ, ÇDuÖ ve ÇDaÖ ortalamaları sadece çevre konusunda daha önce kurs-eğitim alma durumuna bağlı istatistiksel anlamlı fark göstermektedir (p<.01). Sonuç: Bireylerin atık yağ bilgi düzeyleri ile çevre bilgi, duygu ve davranış düzeylerinin arttırılmasında çevre konusunda aldıkları kurs vb. eğitimlerin en etkili faktör olduğu sonucuna ulaşılmıştır.