Babaların yenidoğana yönelik risk algısı: bir ölçek geliştirme çalışması

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın amacı; Babaların Yenidoğana Yönelik Risk Algısı Ölçeği’nin geliştirilmesi, geçerlilik ve güvenirliğinin değerlendirilmesidir. Gereç ve Yöntem: Bu çalışma metodolojik tipte olup, evreni Denizli İli merkezinde bulunan Pamukkale Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezine eşi veya bebeği için sağlık hizmeti almak için gelen babalar, örneklemi ise evrenden gelişigüzel örnekleme ile seçilen 200 baba oluşturdu. Veriler 21.08.2024-15.12.2025 tarihleri arasında toplandı. Ölçeğin kapsam geçerliliği, ebelik, hemşirelik, çocuk, doğum, kadın sağlığı ve hastalıkları alanlarından 10 uzmanın görüşüne başvurularak değerlendirildi. Verilerin analizinde sayı/yüzde, korelasyon analizi, Cronbach α güvenirlik katsayısı ve faktör analizi yöntemleri kullanıldı. Bulgular: Açıklayıcı faktör analizi sonucunda 20 madde ve dört alt boyut belirlendi. Belirlenen dört alt boyutun varyansa yaptıkları toplam katkı ise %56,00’dır. Ölçeğin maddelerinin faktör yükleri 0,412 ile 0,862 arasındadır. Doğrulayıcı faktör analizinde ise ölçeğin faktör yükleri 0,52 ile 0,78 arasındadır. RMSEA <0,08, 0≤χ2 /df≤2, CFI, NFI, NNFI ve IFI değerleri >0,90 bulundu. Bu değerler verilerin modelle uyumlu olduğunu, dört faktörlü yapıyı doğruladığını, ölçekteki madde ve faktörlerin ilişkili olduğunu, faktörlerdeki maddelerin yeterli düzeyde ilişkili olduğu ve faktörlerin birbirleri ile ilişkisi olduğunu göstermektedir. 20 maddeli ölçeğin toplam Cronbach α güvenirlik değeri 0,87; dört alt boyutun Cronbach α güvenirlik değerleri 0,71,0,78,0,79 ve 0,82'dir. Madde-toplam puan korelasyonları ise 0,357- 0,625 arasında değer almaktadır. Sonuç: Yapılan analizler ve elde edilen bulgular Babaların Yenidoğana Yönelik Risk Algısı Ölçeği’nin geçerlik ve güvenirliği desteklemektedir. Bu sonuçlar geliştirilen ölçeğin Türkiye'de yapılacak araştırmalar için başarıyla kullanılabileceğini göstermektedir.