Gebelikte Sağlığı Geliştirme Davranışları Eğitiminin Uyku Kalitesi ve Fiziksel Aktivite Düzeylerine Etkisi: Randomize Kontrollü Deneysel Çalışma

Abstract

ÖZET GEBELİKTE SAĞLIĞI GELİŞTİRME DAVRANIŞLARI EĞİTİMİNİN UYKU KALİTESİ VE FİZİKSEL AKTİVİTE DÜZEYLERİNE ETKİSİ: RANDOMİZE KONTROLLÜ DENEYSEL ÇALIŞMA Kurt F., Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Aydın, 2024. Amaç: Bu çalışmanın amacı, gebelerde sağlığı geliştirme davranışları eğitiminin gebelerin uyku kalitesi ve fiziksel aktivite düzeyleri üzerine etkisini belirlemektir. Gereç ve Yöntem: Bu çalışma ön test son test randomize kontrollü deneysel bir araştırmadır. Araştırmanın evreni 620 gebe, örneklemi 27 Deney, 30 kontrol toplam 57 gebe oluşturdu. Araştırmada girişim öncesi bireysel görüşmeler yapılarak kadınlardan yazılı onam alındı, sonrasında araştırmacı tarafından hazırlanan anket formu, Pittsburgh Uyku Kalite İndeksi Ölçeği ve Gebelerde Fiziksel Aktivite Anketi uygulandı. Deney grubuna 6 haftalık haftada bir gün ve 30 dakika sürecek sağlığı geliştirme davranışları eğitimi, Aile Sağlığı Merkezinde, mesai saatleri içerisinde Aile Sağlığı Mererkezi çalışanları tarafından belirlenen bir odada verildi. Eğitimlerin bitiminde ölçek uygulamaları tekrarlandı. Eğitim bitiminden bir ay sonra Pittsburgh Uyku Kalite İndeksi Ölçeği ve Gebelerde Fiziksel aktivite anketi tekrarlandı. Araştırma sonucu elde edilen veriler SPSS 25,0 paket programında %95 güven aralığında ve 0,05 anlamlılık düzeyinde değerlendirildi. Elde edilen verilerin normal dağılımı Kolmogorow-Smirnov testi ile değerlendirildi ve normal dağılım koşullarının karşılandığı durumlarda parametrik; karşılanmadığı durumlarda nonparametrik testler Bulgular: Eğitim sonrası deney grubunun Hamilelik Fiziksel Aktivite Anketi Meslekle İlgili Aktiviteler, Toplam Puan ve Sedanter puan ortalamalarının kontrol grubuna göre anlamlı derecede yükseldiği saptandı. Eğitim sonrası birinci ayda deney grubunun Spor/Egzersiz aktiviteleri puan ortalamalarının kontrol grubuna göre anlamlı derecede yüksek olduğu saptandı. Sonuç: Yapılan eğitimin Meslekle İlgili Aktiviteler, Toplam Puan ve Sedanter puan ortalamalarına, Spor/Egzersiz aktiviteleri üzerine olumlu etkisi olduğu saptandı. Kadınların gebelik döneminde gebelikte sağlığı geliştirme davranışları eğitiminin uyku kalitesi ve fiziksel aktivite yönelik eğitim ve uygulamaların yaygınlaştırılarak sağlık bakım hizmetlerine entegre edilerek kullanılması önerilir.