Please use this identifier to cite or link to this item:
http://hdl.handle.net/11607/5280Full metadata record
| DC Field | Value | Language |
|---|---|---|
| dc.contributor.advisor | Kaya Bilecenoğlu, Duygu | |
| dc.contributor.author | Yonar, Gizem | |
| dc.date.accessioned | 2025-01-13T06:37:25Z | |
| dc.date.available | 2025-01-13T06:37:25Z | |
| dc.date.issued | 2024-11-29 | |
| dc.date.submitted | 2024-11-04 | |
| dc.identifier.citation | Yonar G. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beslenme ve Diyetetik Programı, Yüksek Lisans Tezi, Aydın, 2024. | tr_TR |
| dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/11607/5280 | |
| dc.description.abstract | Amaç: Bu çalışmada NAYKH olan bireylerin UİB tüketim durumları ve yeme bağımlılıklarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırma Şubat-Ağustos 2023 tarihleri arasında Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Hastanesi Gastroenteroloji Polikliniği'nde NAYKH tanısı alan 19 yaş ve üzeri 203 birey ile gerçekleştirilmiştir. Bireylere kişisel bilgi formu, besin tüketim sıklığı formu, Modifiye Edilmiş Yale Yeme Bağımlılığı Ölçeği Sürüm 2.0, Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi (IPAQ-Kısa Form) uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS 26.0 programı kullanılarak, besin tüketim sıklığına dair veriler ise BeBiS 9.0 programı kullanılarak analiz edilmiştir. İstatistiksel analizlerde anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak kabul edilmiştir. Bulgular: UİB tüketimi fazla olan bireylerin günlük aldığı toplam enerji, karbonhidrat ve yağlardan gelen enerji yüzdeleri, sakkaroz, fruktoz, doymuş yağ asiti, tekli doymamış yağ asiti, omega 3, omega 6, kolesterol alımları anlamlı olarak daha yüksek bulunurken proteinlerden gelen enerji yüzdelerinin anlamlı olarak daha düşük olduğu saptanmıştır (p<0,05). UİB tüketimi fazla olan bireylerin vücut ağırlığının anlamlı olarak daha yüksek olduğu saptanmıştır (p<0,05). Ayrıca obez hastaların obez olmayanlara göre yeme bağımlılığı puanlarının daha yüksek olduğu, UİB tüketimi fazla olan bireylerin mYYBÖ 2.0 toplam puanları anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur (p<0,05). Sonuç: Çalışmanın sonucu, NAYKH olan bireylerde UİB tüketimi arttıkça yeme bağımlılığı düzeylerinin de arttığını göstermiştir. | tr_TR |
| dc.description.sponsorship | Bu tez Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından SBF-23003 proje numarası ile desteklenmiştir. | tr_TR |
| dc.description.tableofcontents | KABUL VE ONAY .................................................................................................................i TEŞEKKÜR ............................................................................................................................ii İÇİNDEKİLER.......................................................................................................................iii SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ..........................................................................vii TABLOLAR DİZİNİ..............................................................................................................ix ÖZET......................................................................................................................................xi ABSTRACT ..........................................................................................................................xii 1. GİRİŞ................................................................................................................................... 1 1.1. Araştırmanın Amacı ......................................................................................................... 2 1.2. Araştırmanın Soruları ....................................................................................................... 3 2. GENEL BiLGiLER............................................................................................................. 4 2.1. Non-Alkolik Yağlı Karaciğer Hastalığı Tanımı ............................................................... 4 2.2. Non-Alkolik Yağlı Karaciğer Hastalığı Epidemiyolojisi ................................................. 6 2.3. Non-Alkolik Yağlı Karaciğer Hastalığı Etiyolojisi ve Risk Faktörleri ............................ 7 2.4. Non-Alkolik Yağlı Karaciğer Hastalığı Patogenezi ......................................................... 8 2.5. Non-Alkolik Yağlı Karaciğer Hastalığı Belirtileri ve Tanısı ......................................... 10 2.6. Non-Alkolik Yağlı Karaciğer Hastalığı Tedavi Yöntemleri .......................................... 11 2.6.1. Non-Alkolik Yağlı Karaciğer Hastalığında YaĢam Tarzı DeğiĢikliği Müdahaleleri .. 12 2.7. Ultra İşlenmiş Besinler................................................................................................... 14 2.7.1. Ultra İşlenmiş Besin Tüketimi ve Non-Alkolik Yağlı Karaciğer Hastalığı ................ 15 2.8. Yeme Bağımlılığı ........................................................................................................... 16 3. GEREÇ VE YÖNTEM...................................................................................................... 18 3.1. Araştırmanın Türü, Yeri, Zamanı ve Örneklem Seçimi ................................................. 18 3.2. Verilerin Toplanması ve Değerlendirilmesi ................................................................... 19 3.2.1. Bireylerin Sosyo-demografik Özellikleri, Genel Sağlık Bilgileri ve Beslenme Alışkanlıkları................................................................................................................ 19 3.2.2. Bireylerin Besin Tüketim Sıklığının Saptanması ve Diyet Kalitesinin Değerlendirilmesi......................................................................................................... 20 3.2.3. Bireylerin Yeme Bağımlılığının Değerlendirilmesi .................................................... 21 3.2.4. Bireylerin Fiziksel Aktivitelerinin Değerlendirilmesi................................................. 22 3.2.5. Bireylerin Antropometrik Ölçümlerinin Değerlendirilmesi........................................ 23 3.2.6. Bireylerin Biyokimyasal Bulgularının ve Karaciğer Yağlanma Evrelerinin Değerlendirilmesi......................................................................................................... 24 3.3. Verilerin İstatistiksel Analizi.......................................................................................... 25 3.4. Araştırmanın Sınırlılıkları .............................................................................................. 26 4. BULGULAR ..................................................................................................................... 27 4.1. Bireylerin Sosyo-Demografik Özellikleri ...................................................................... 27 4.2. Bireylerin Genel Sağlık Bilgileri.................................................................................... 28 4.3. Bireylerin Beslenme Alışkanlıkları ................................................................................ 29 4.4. Bireylerin Besin Tüketim Sıklıkları ............................................................................... 31 4.5. Bireylerin Yeme Bağımlılıkları...................................................................................... 35 4.6. Bireylerin Fiziksel Aktiviteleri....................................................................................... 35 4.7. Bireylerin Antropometrik Ölçümleri.............................................................................. 36 4.8. Bireylerin Biyokimyasal Bulguları................................................................................. 38 4.9. Bireylerin Karaciğer Yağlanma Evrelerine Göre Toplam Diyet Enerjisindeki UİB Tüketim Yüzdelerinin ve Yeme Bağımlılığının Değerlendirilmesi ............................. 38 4.10. Bireylerin Ultra İşlenmiş Besin Tüketimlerine Göre Sosyo-Demografik Özelliklerinin Dağılımı ................................................................................................ 39 4.11. Bireylerin Ultra İşlenmiş Besin Tüketimlerine Göre Genel Sağlık Bilgilerinin Dağılımı ....................................................................................................................... 42 4.12. Bireylerin Ultra İşlenmiş Besin Tüketimlerine Göre Beslenme AlıĢkanlıklarının Dağılımı ....................................................................................................................... 45 4.13. Bireylerin Ultra İşlenmiş Besin Tüketimlerine Göre Toplam Diyet Enerjisi ve Makro Besin Ögesi Alımları ........................................................................................ 50 4.14. Bireylerin Ultra İşlenmiş Besin Tüketimlerine Göre Mikro Besin Ögesi Alımları ..... 52 4.15. Bireylerin Ultra İşlenmiş Besin Tüketimlerine Göre Yeme Bağımlılığı Bulguları ..... 54 4.16. Bireylerin Ultra İşlenmiş Besin Tüketimlerine Göre Fiziksel Aktive Durumları ........ 54 4.17. Bireylerin Ultra İşlenmiş Besin Tüketimlerine Göre Antropometrik Ölçümleri ......... 55 4.18. Bireylerin Ultra İşlenmiş Besin Tüketimleri ile Yaş, Sigara İçme ve Bırakma Süreleri, Ana ve Ara Öğün Sayıları ve Su Tüketimleri Arasındaki İlişkiye Ait Bulgular........................................................................................................................ 57 4.19. Bireylerin Ultra İşlenmiş Besin Tüketimleri ile Toplam Enerji ve Makro Besin Ögesi Alımları Arasındaki İlişkiye Ait Bulgular ......................................................... 58 4.20. Bireylerin Ultra İşlenmiş Besin Tüketimleri ile Diyet Kalitesi Arasındaki İlişkiye Ait Bulgular.................................................................................................................. 59 4.21. Bireylerin Ultra İşlenmiş Besin Tüketimleri ile Yeme Bağımlılığı Ölçek Toplam Puanları Arasındaki İlişkiye Ait Bulgular.................................................................... 60 4.22. Bireylerin Ultra İşlenmiş Besin Tüketimleri ile Fiziksel Aktiviteleri Arasındaki İlişkiye Ait Bulgular..................................................................................................... 60 4.23. Bireylerin Ultra İşlenmiş Besin Tüketimleri ile Antropometrik Ölçümleri Arasındaki İlişkiye Ait Bulgular.................................................................................. 61 4.24. Bireylerin Ultra İşlenmiş Besin Tüketimleri ile Biyokimyasal Bulguları Arasındaki İlişkiye Ait Bulgular..................................................................................................... 61 5. TARTIŞMA....................................................................................................................... 63 5.1. Sosyo-Demografik Özelliklerin Tartışılması.................................................................. 63 5.2. Genel Sağlık Bilgilerinin Tartışılması............................................................................ 64 5.3. Beslenme AlıĢkanlıklarının Tartışılması ........................................................................ 65 5.4. Toplam Enerji, Makro ve Mikro Besin Ögeleri Alımlarının Tartışılması...................... 66 5.5. Yeme Bağımlılığı Bulgularının Tartışılması .................................................................. 68 5.6. Fiziksel Aktivite Bulgularının Tartışılması.................................................................... 69 5.7. Antropometrik Ölçümlerin Tartışılması ......................................................................... 70 6. SONUÇ VE ÖNERİLER .................................................................................................. 72 KAYNAKLAR...................................................................................................................... 75 EKLER .................................................................................................................................. 96 Ek 1. Girişimsel Olmayan Klinik Araştırmalar Etik Kurul Onay Belgesi ............................ 96 Ek 2. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Hastanesi Gastroenteroloji Polikliniği Çalışma Ġzni ................................................................................................................. 97 Ek 3. Olgu Rapor Formu ....................................................................................................... 98 Ek 4. Ölçek Kullanım İzinleri.............................................................................................. 111 Ek 5. mYYBÖ 2.0 Ölçek Kullanım İzni ............................................................................. 112 BİLİMSEL ETİK BEYANI ................................................................................................ 113 ÖZ GEÇMİŞ........................................................................................................................ 114 | tr_TR |
| dc.language.iso | tur | tr_TR |
| dc.publisher | Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü | tr_TR |
| dc.rights | info:eu-repo/semantics/embargoedAccess | tr_TR |
| dc.subject | Non-alkolik Yağlı Karaciğer Hastalığı= Non-alcoholic fatty liver disease, NOVA, Ultra işlenmiş besin= Ultra-processed food, Yeme Bağımlılığı= Food addiction | tr_TR |
| dc.title | Non-alkolik yağlı karaciğer hastalarının ultra işlenmiş besin tüketim durumlarının ve yeme bağımlılıklarının değerlendirilmesi | tr_TR |
| dc.type | masterThesis | tr_TR |
| dc.contributor.department | Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beslenme ve Diyetetik Yüksek Lisans Programı | tr_TR |
| Appears in Collections: | Yüksek Lisans | |
Files in This Item:
Items in DSpace are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.