TAVŞANLARDA ORŞİEKTOMİ ÖNCESİNDE KULLANILAN KETOPROFEN, MELOKSİKAM VE BUPRENORFİNİN İNTRAOPERATİF ANALJEZİK ETKİLERİNİN KARŞILAŞTIRMALI OLARAK ARAŞTIRILMASI

Abstract

Amaç: Bu çalışmada tavşanlarda cerrahi bir prosedür olan orşiektomi öncesinde kullanılan ketoprofen, meloksikam ve buprenorfinin intraoperatif analjezik etkilerinin karşılaştırılmalı olarak araştırılması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışma materyalini 8 ay-3 yaş arası, 2.5-5.5 kg ağırlığında, 24 adet erkek, Yeni Zelanda Beyaz tavşanı (Oryctolagus cuniculus) oluşturmuştur. Tavşanlar dört gruba ayrılmıştır. Birinci grup kontrol grubu olup herhangi bir analjezik madde kullanılmamıştır. İkinci gruptaki hayvanlara orşiektomiden 30 dakika önce meloksikam (1 mg/kg), üçüncü gruptaki hayvanlara ketoprofen (3 mg/kg) ve dördüncü gruptaki hayvanalara buprenorfin (0,025 mg/kg) kas içi olarak uygulanmıştır. Tavşanlar her bir analjezik maddelerin enjeksiyonundan 10 dakika sonra im olarak, 0.25 mg/kg dozunda medetomidin ve 35 mg/kg dozunda ketaminin kombine olarak uygulanmasıyla anesteziye alınmıştır. Çalışmada preoperatif, intraoperatif ve postoperatif olarak kalp frekansı (dakika-1), solunum frekansı (dakika-1), vücut sıcaklığı (°C) ve periferal oksijen satürasyonu (SpO2 (%)) ölçümlerinin yanında ağrı skorlaması da yapılmıştır. Çalışma sırasında ayrıca tavşanların marjinal kulak veninden, preoperatif olarak herhangi bir analjezik ve anestezik madde verilmeden önce, ketamine-medetomidine anestezisinden 10 dakika sonra, orşiektomi bitimini takiben ve postoperatif olarak 2., 4. ve 6. saatlerde ependorf tüplere yaklaşık 0,5-1 ml kan örnekleri alınmış ve serum kortizol düzeyleri ölçülmüştür. Bulgular: Kalp frekanslarında meydana gelen değişimlerin her bir operasyon ölçüm zamanı açısından gruplar arasında farklılık göstermediği bununla birlikte her bir uygulama grubunda operasyon zamanlarına göre meydana gelen değişimlerin istatistiksel olarak anlamlı olmadığı belirlenmiştir. Solunum frekansının gruplar arasında her bir zaman diliminde anlamlı yönde değişim göstermediği buna karşın meloksikam uygulanan tavşanlarda preoperatif dönemde xvi gerçekleşen ölçümlerin intraoperatif döneme kıyasla anlamlı derecede (p=0,008) düşük olduğu tespit edilmiştir. Buprenorfin uygulanan gruptaki tavşanlarda preoperatif ölçümlere göre intraoperatif ve postoperatif dönemdeki ölçümlerin sırasıyla (p=0,020) ve (p=0,015) düzeylerinde anlamlı olarak farklılıklar gösterdiği belirlenmiştir.Vücut sıcaklığında her bir ölçüm zamanı için gruplar arasında farklılığın bulunmadığı belirlenmiştir. Her bir grup için operasyonun farklı zamanlarında yapılan ölçümlerde ise meloksikam uygulanan grupta preoperatif-postoperatif ve intraoperatif-postoperatif dönemler arasında istatistiksel olarak anlamlı değişimlerin bulunduğu, buprenorfin grubunda ise preoperatif-postoperatif dönem arasında anlamlı değişimlerin bulunduğu belirlenmiştir. SpO2 değerleri açısından intraoperatif dönemde uygulama grupları içerisinde ketoprofen ve kontrol grubu ölçümlerinin buprenorfin ölçümlerine kıyasla anlamlı derecede düşük seyir ettiği belirlenmiştir. Her bir grubun kendi zaman diliminde meydana gelen değişimlerde kontrol grubu hayvanlarının preoperatif döneme kıyasla intraoperatif ve postoperatif dönemlerde SpO2 seviyelerinin daha düşük olduğu, ketoprofen uygulanan grupta ise preopoperatif dönem SpO2 seviyesinin postoperatif döneme göre anlamlı derecede yüksek olduğu belirlenmiştir. Bununla birlikte postoperatif dönemde meloksikam uygulanan hayvanların SpO2 değerleri ile ketoprofen ve buprenorfin uygulanan hayvanlar ile anlamlı düzeyde farklı olduğu belirlenmiştir. Preoperatif dönemde analjezik madde uygulaması ile orşiektomi operasyonu uygulanan hayvanların kortizol seviyelerindeki değişimlerin zaman, grup ve grup-zaman ilişkilerinin istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde farklı olduğu belirlenmiştir. Çalışmada kullanılan hayvan gruplarındaki ağrı skorları baz alındığında kontrol grubunda bulunan hayvanların ağrı skorunun ortanca değerinin 2, meloksikam ve ketoprofen grubunda ağrı skorunun ortanca değerinin 1, buprenorfin grubunda ağrı skorunun ortanca değerinin 0 olduğu belirlenmiştir. Sonuç: Erkek tavşanlarda orşiektomi operasyonunun preemptif analjezi çalışmaları için uygun bir çalışma modeli olabileceği kanısına varılmıştır. Meloksikam ve buprenorfin gruplarındaki tavşanlarda rektal yoldan ölçülen preoperatif ve intraoperatif vücut sıcaklıkları değerlerinde ortalama 0,5°C istatistiksel olarak azalma gözlenmiş, çalışma sırasında tavşanlarda kalp frekansı ve solunum frekansında anesteziye bağlı bazı değişiklikler gözlemlenmiştir. Ağrı ve ağrıya verilen yanıtta akut bir biyobelirteç olan serum kortizol düzeyi baz alınarak tavşanlarda orşiektomi operasyonlarında çalışmada belirtilen doz ve uygulama yollarında buprenorfinin en kuvvetli ketoprofenin de en zayıf analjezik etkiye sahip analjezik madde olduğu sonucuna varılmıştır. Objective: This study aimed to comparatively investigate the intraoperative analgesic effects of ketoprofen, meloxicam and buprenorphine used before orchiectomy, a surgical procedure in rabbits. Material and Methods: The study material consisted of 24 male New Zealand White rabbits (Oryctolagus cuniculus), aged between 8 months and 3 years, weighing 2.5-5.5 kg. Rabbits are divided into four groups. The first group was the control group and no analgesic substance was used. Meloxicam (1 mg/kg) was administered to the animals in the second group, ketoprofen (3 mg/kg) to the animals in the third group, and buprenorphine (0.025 mg/kg) to the animals in the fourth group intramuscularly, 30 minutes before orchiectomy. Rabbits were anesthetized by the combined application of medetomidine at a dose of 0.25 mg/kg and ketamine at a dose of 35 mg/kg, 10 minutes after the injection of each analgesic agent. In the study, preoperative, intraoperative and postoperative heart rate (minute-1), respiratory frequency (minute-1), body temperature (°C) and peripheral oxygen saturation (SpO2 (%)) were measured, as well as pain scoring. During the study, approximately 0.5-1 ml of blood was also collected from the marginal ear vein of the rabbits into eppendorf tubes before any analgesic or anesthetic agent was given preoperatively, 10 minutes after ketamine-medetomidine anesthesia, following the end of orchiectomy and at 2, 4 and 6 hours postoperatively and serum cortisol levels were measured. Results: It was determined that the changes in heart frequencies did not differ between the groups in terms of each operation measurement time, however, the changes in each application group according to the operation times were not statistically significant. It was determined that the respiratory frequency did not change significantly between the groups in each time period, xviii but the measurements taken in the preoperative period in the rabbits administered meloxicam were significantly lower (p=0.008) compared to the intraoperative period. In rabbits in the buprenorphine group, it was determined that intraoperative and postoperative measurements showed significant differences at (p=0.020) and (p=0.015), respectively, compared to preoperative measurements. It was determined that there was no difference between the groups in body temperature for each measurement time. In the measurements made at different times of the operation for each group, it was determined that there were statistically significant changes between the preoperative-postoperative and intraoperative-postoperative periods in the meloxicam applied group, and that there were significant changes between the preoperativepostoperative period in the buprenorphine group. In terms of SpO2 values, it was determined that ketoprofen and control group measurements were significantly lower in the intraoperative application groups compared to buprenorphine measurements. In the changes that occurred in each group's own time period, it was determined that the SpO2 levels of the control group animals were lower in the intraoperative and postoperative periods compared to the preoperative period, and in the ketoprofen applied group, the SpO2 level in the preoperative period was significantly higher than the postoperative period. However, it was determined that the SpO2 values of animals administered meloxicam in the postoperative period were significantly different from those of animals administered ketoprofen and buprenorphine. It was determined that the time, group and group-time relationships of the changes in cortisol levels of animals that underwent orchiectomy surgery with the application of analgesic substances in the preoperative period were statistically significantly different. Based on the pain scores in the animal groups used in the study, it was determined that the median value of the pain score of the animals in the control group was 2, the median value of the pain score in the meloxicam and ketoprofen group was 1, and the median value of the pain score in the buprenorphine group was 0. Conclusions: It was concluded that orchiectomy operation in male rabbits may be a suitable study model for preemptive analgesia studies. An average statistical decrease of 0.5 °C was observed in preoperative and intraoperative body temperature values measured rectally in rabbits in the meloxicam and buprenorphine groups, and some anesthesia-related changes in heart rate and respiratory frequency were observed in rabbits during the study. Based on the serum cortisol level, which is an acute biomarker of pain and response to pain, it was concluded that buprenorphine has the strongest analgesic effect and ketoprofen has the weakest analgesic effect in orchiectomy operations in rabbits, at the doses and administration routes specified in the study.