Postpartum Depresyonun Anne-Bebek Bağlanması ve Annelik Rolü Başarısına Etkisi

Abstract

Amaç: Bu araştırma, postpartum depresyonun anne-bebek bağlanması ve annelik rolü başarısına etkisinin belirlenmesi amacıyla kesitsel olarak yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırma Kasım 2022-Aralık 2023 tarihleri arasında Aydın İl Sağlık Müdürlüğü’ne bağlı Efeler İlçe Aile Sağlığı Merkezlerine sağlık hizmeti almaya gelen ve bebeği 1-12 aylık dönemde olan 300 anne ile yapılmıştır. Araştırma verilerinin toplanmasında “Anne ve Bebeğine ait Bilgi Formu”, “Edinburgh Postpartum Depresyon Ölçeği”, “Maternal Bağlanma Ölçeği” ve “Anlamsal Farklılık Ölçeği-Anne Olarak Ben” kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler, dağılımın normalliği için Shapiro- Wilk testi, Mann Whitney U testi, Spearman Korelasyon, Ki-kare analizi ve Lojistik Regresyon analizi yapılmıştır. Bulgular: Araştırmada kadınların %26,0’ında postpartum depresyon riski olduğu belirlenmiştir. Kadınların Maternal Bağlanma Ölçeğinden aldıkları toplam puan ile Anlamsal Farklılık Ölçeği-Anne Olarak Ben ölçeğinden aldıkları toplam puan arasında istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif yönde ilişki olduğu saptanmıştır. Postpartum depresyon risk durumu ile Maternal Bağlanma Ölçeği toplam puanı arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmamıştır. Postpartum depresyon riski olan kadınların Anlamsal Farklılık Ölçeği-Anne Olarak Ben toplam puan ortalaması anlamlı olarak daha düşük bulunmuştur. Bu çalışmada, 26-34 yaş arasında olan kadınların depresyon riskinin daha yüksek olduğu ve bebeğinin cinsiyeti istediği gibi olan kadınların postpartum depresyon riskinin ise daha düşük olduğu tespit edilmiştir. Yapılan Lojistik Regresyon analizi sonucuna göre Anne Olarak Ben Ölçeği puanı arttıkça postpartum depresyon riskinin 1,25 kat azalttığı belirlenmiştir. Sonuç: Kadınlarda depresyon riskinin yaygın olduğu, postpartum depresyon riskinin annelik rolü başarısını olumsuz etkilediği ve anne-bebek bağlanması iyi düzeyde olan kadınların annelik rolü başarısının da iyi düzeyde olduğu belirlenmiştir. Ebeler, doğum sonrası izlem ve bakım hizmeti sunumunda postpartum depresyona yönelik geçerli ve güvenilir ölçme araçları ile değerlendirme yaparak anne-bebek sağlığının geliştirilmesine katkı sağlayabilirler.