DENEYSEL AŞİL TENDON HASARINDA LİNALOOLÜN ANTİOKSİDAN VE İYİLEŞTİRİCİ ETKİLERİNİN BELİRLENMESİ

Abstract

Amaç: Bu çalışma aşil tendon yaralanmalarında, linalool etken maddesinin farklı dozlarda kullanımı sonucu antioksidan ve iyileştirici etkilerinin belirlenmesi amacı ile yapıldı. Gereç ve Yöntem: Çalışma planına göre Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi Deney Hayvanları Laboratuvarı’ndan temin edilen 24 adet Wistar Albino sıçanları, her grupta 6’şar sıçan olacak şekilde 4 gruba ayrıldı. Buna göre ilk grup, kontrol grubu (Kontrol:CN), hayvanlara herhangi bir uygulama yapılmayıp diğer gruplardaki 18 adet Wistar albino türü sıçana, kısa süreli anestezi (90 mg/kg Ketamin + 10 mg/kg ksilazin ip) uyguladıktan sonra, sol aşil tendonları klemp ile 3. seviye dişlide, 2 dakika sıkıştırmayı takiben 1 dakika gevşetme 5 kez tekrarlanacak şekilde tendon hasar modeli oluşturuldu. 2. Grup (LİN 0) hayvanlara herhangi bir enjeksiyon uygulamaksızın, 3. Grup (LİN 100) hayvanlara her gün LİN uygulaması 100 mg/kg, 4. Grup (LİN 200) hayvanlara ise LİN uygulaması her gün 200 mg/kg olacak şekilde intraperitoneal yolla enjeksiyon yapıldı. Bir haftanın sonunda bütün sıçanlar sakrifiye edilip dokuları alınarak biyokimya ve histopatolojik sonuçlarına bakıldı. Bulgular: Klemp ile oluşturulan aşil tendon hasarı sonucu, hasar grubunda, kontrol grubuna göre MDA, MPO, TNF-α, IL-1 beta, IL 6 seviyeleri arttı ve SOD, CAT, GPx gibi enzim aktivitelerinde azalma gözlemlendi. Linalool uygulamasıyla birlikte oksidatif stres değerleri azaldı ve antioksidan savunma sistemi elemanlarının (SOD, CAT, GPx) aktivitelerinin arttığı görüldü. Aynı zamanda LİN 200 grubu enzim aktiviteleri, LİN 100 grubuna kıyasla bir artış gösterdi. Histopatolojik sonuçlar neticesinde, hasar grubunda kollajen lif dizilimi düzensiz bir hâl alırken, LİN gruplarında daha düzenli sergilendi. Hasar grubunda artan inflamasyon, damarlanma ve fibroblastik aktivite linalool uygulamasıyla azaldı ve maksimum azalma LİN 200 grubunda oldu. Sonuç: Sonuçlarımız, linalool uygulamasının aşil tendon hasarında bir iyileşme gerçekleştirdiğini ve antioksidan sistem aktivitelerini arttırarak iyileşmeyi hızlandırdığı, aynı zamanda doz farkına bağlı olarak LİN 200 grubu sonuçlarının LİN 100 grubuna kıyasla değişim göstererek her gün 200 mg/kg verilen linalool dozunun daha etkili olduğunu gösterdi.