HALL TEKNİK İLE TEDAVİ EDİLEN DİŞLERİN ÇOCUKLARDA TEMPOROMANDİBULAR EKLEM, MASSETER KAS VE OKLÜZYON ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Abstract

Amaç: Hall Teknik (HT) ile tedavi edilen süt molar dişlere sahip çocuklarda oklüzyona ilişkin değişim mekanizmasının belirlenerek, bu mekanizmanın temporomandibular eklem (TME) ve masseter kas üzerine olan etkisinin değerlendirilmesi hedeflenmiştir. Gereç ve Yöntem: Daha önce HT ile tedavi edilmemiş, 5-9 yaş arası, pulpa ile ilişkisi olmayan dentin çürüğüne sahip süt azı dişleri bulunan çocuklar çalışmaya dahil edilmiştir. İlk ziyarette, hastaların TME ve masseter kas ile ilgili şikayetleri Amerikan Çocuk Diş Hekimliği Akademisi (AAPD) Kriterlerine göre, muayene bulguları ise Helkimo Klinik Disfonksiyon İndeksi’ne göre kaydedilmiştir. Oklüzal vertikal boyut (OVB), süt kanin dişler referans alınarak dijital kumpas ile ölçülmüştür. HT öncesinde hastaların ağız içi ölçüleri alınarak alçı modeller elde edilmiş ve STL formata çevrilerek dijital ortama aktarılmıştır. Ardından, HT uygulanmış ve hemen sonrasında, 1.ayda ve 3.ayda tüm ölçümler ve değerlendirmeler tekrarlanmıştır. Farklı zamanlarda alınan dijital modellerin analizi ve zaman içinde dişlerin konumlarındaki değişiklikleri ölçmek için Rapidform2006 yazılımı kullanılmıştır. Çalışmaya katılan çocuklara Hall Teknik uygulaması hakkındaki düşünceleri ile ilgili olarak 3. ayda anket yapılmıştır. Veri analizinde demografik ve klinik bulguların açıklanması için frekans, yüzde, ortalama ve standart sapma analizleri kullanılmıştır. Sürekli veri analizinde, tekrarlı ölçümlerde ANOVA Testi ve bağımsız örneklem t-testi kullanılmıştır. Tip 1 hata seviyesi p<0,05 olarak alınmıştır. Bulgular: Çalışmaya dahil edilen 28 hastanın yaş ortalaması 6,4±1,1 olarak tespit edilmiştir. Hastaların %10,7’sinde (n=3), 1. ayda ılımlı TME disfonksiyonu tespit edilmiştir. 3. ayda hiçbir çocukta TME disfonksiyonu tespit edilmemiştir. Başlangıç OVB ortalaması (3,3±0,9mm) ile 1.ay OVB ortalaması (2,9±1mm) ve 3.ay OVB ortalaması (3,1±1mm) arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmuştur (p<0.001). Hall Teknik uygulanan dişlerde ve antagonist dişlerde 1. ay ve 3. ay hacim ortalamaları tedavinin hemen sonrasındaki hacim ortalamasından istatistiksel olarak anlamlı derecede daha düşük bulunmuştur. (p<0,001). HT uygulaması sonrasında, HT uygulanan dişlerde 3 ay içerisinde 14,5±9,0 mm3 hacim azalması meydana gelirken; antagonist dişlerde bu değer 7,3±6,9 mm3 olarak tespit edilmiştir (p<0,001). HT uygulanan dişlerde, hacim değişim ortalamaları açısından maksiller ve mandibular dişler arasında anlamlı bir farklılık yokken (p=0,92), antagonist dişlerde anlamlı farklılık bulunmaktadır (p=0,04). Hastaların %92,9’u HT ile tedavi edilen dişinden memnun veya çok memnun olduklarını belirtmişlerdir. Sonuç: Hall Teknik uygulaması ile artan oklüzal vertikal boyutun zamanla azalmasında, HT uygulanan dişlerde daha çok olmak üzere karşılıklı her iki dişte de meydana gelen intrüzyon rol oynamaktadır. Çalışmamıza katılan hastaların büyük çoğunluğu HT uygulamasından memnundur ve takip edilen 3 ay içerisinde hastalarda orta veya şiddetli TME disfonksiyonu tespit edilmemiştir. Oklüzyonda meydana gelen değişimin hastalar üzerinde olumsuz etkilerinin tespit edilmemesi, HT uygulamasının kabul edilebilir bir tedavi seçeneği olduğunu düşündürmektedir.